Wprowadzenie nowych zasad korzystania ze zwolnień z kas fiskalnych od 1 stycznia 2015 roku zobliguje dziesiątki tysięcy polskich podatników do wprowadzenia tego urządzenia w swojej działalności. Wielu z nich to drobni przedsiębiorcy, którzy osiągają stosunkowo niskie obroty ze sprzedaży. Zgodnie z przepisami ustawy o VAT, część z nich korzysta ze zwolnienia z tego podatku - czy to ze względu na rodzaj wykonywanej czynności, czy to ze względu na nieprzekroczenie określonego w przepisach limitu obrotu. Wielu podatników zastanawia się, czy korzystanie ze zwolnienia z VAT automatycznie zwalnia ich z obowiązku prowadzenia ewidencji za pomocą kasy fiskalnej. Odpowiedź znajdziemy w samej ustawie.

W art. 111 ust. 1 ustawy o VAT znajdujemy zasadę ogólną wskazującą, kto ma obowiązek rejestrować sprzedaż za pomocą kasy fiskalnej:

Art. 111. 1. Podatnicy dokonujący sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych są obowiązani prowadzić ewidencję obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących.

Zauważmy, iż według tego przepisu jednym z podstawowych  kryteriów decydujących o powstaniu obowiązku stosowania kasy rejestrującej jest status nabywcy: Jeśli podatnik świadczy usługi lub sprzedaje towary osobom fizycznym nieprowadzącym działalności gospodarczej i rolnikom ryczałtowym, zasadniczo ma obowiązek ewidencjonować obrót i kwotę podatku z tej sprzedaży za pomocą kasy fiskalnej.

Zasada ta dotyczy zarówno czynnych podatników VAT, jak i podatników korzystających ze zwolnienia z tego podatku. Świadczy o tym chociażby fakt, iż podatnicy korzystający ze zwolnienia mają prawo wnioskować o zwrot części kwoty wydatkowanej na zakup kasy fiskalnej - do 700 zł za jedno urządzenie. Czytamy o tym w art. 111 ust. 5 ustawy:

5. W przypadku gdy podatnik rozpoczął ewidencjonowanie obrotu w obowiązujących terminach i wykonuje wyłącznie czynności zwolnione od podatku lub jest podatnikiem, u którego sprzedaż jest zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9, urząd skarbowy dokonuje zwrotu kwoty określonej w ust. 4 na rachunek bankowy podatnika w banku mającym siedzibę na terytorium kraju lub na rachunek podatnika w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, której jest członkiem, w terminie do 25. dnia od dnia złożenia wniosku przez podatnika.

Przepisy wyraźnie wskazują więc na obowiązek stosowania kasy fiskalnej przez podatników korzystających ze zwolnienia z VAT, którzy prowadzą sprzedaż na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej i rolników ryczałtowych. Takie stanowisko od lat zajmują także organy podatkowe i sądy, m.in. WSA w Bydgoszczy w prawomocnym wyroku z dnia 15 marca 2011 r., sygn. akt I SA/Bd 19/11.

Na konieczność ewidencjonowania sprzedaży za pomocą kasy fiskalnej nie ma wpływu także forma rozliczania podatku dochodowego. Niezależnie od tego, czy podatek dochodowy rozliczany jest według zasad ogólnych, ryczałtu ewidencjonowanego czy karty podatkowej, podatnik ma obowiązek stosować kasę fiskalną, o ile nie korzysta ze zwolnienia z tego obowiązku.

Uwaga!

Korzystanie ze zwolnienia z VAT nie uprawnia automatycznie do korzystania ze zwolnienia z kasy fiskalnej. Zasady korzystania ze zwolnień z kas określone są w osobnym rozporządzeniu Ministra Finansów. Na prawo do zwolnienia z kasy nie ma też wpływu forma rozliczania podatku dochodowego.

Kto ma prawo do zwolnienia z kasy fiskalnej

Podatnicy prowadzący sprzedaż na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej i rolników ryczałtowych mogą korzystać ze zwolnień z kas fiskalnych określonych w rozporządzeniu Ministra Finansów. Prawo takie mają zarówno podatnicy VAT czynni, jak i podatnicy korzystający ze zwolnienia z tego podatku. Do 31 grudnia 2014 roku obowiązuje jeszcze rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 29 listopada 2012 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących (Dz. U. z 2012 r. poz. 1382). Natomiast od 1 stycznia 2015 roku do 31 grudnia 2016 r. będzie obowiązywać rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 4 listopada 2014 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących (Dz. U. z 2014 r., poz. 1544).

Ze zwolnienia z obowiązku stosowania kasy fiskalnej mogą korzystać m.in. podatnicy, którzy ze sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej i rolników ryczałtowych osiągają obrót nie większy niż 20.000 zł w skali roku. W przypadku podatników rozpoczynających tę sprzedaż w trakcie roku obrotowego limit wylicza się w proporcji do okresu prowadzenia tej sprzedaży.

Sprawdź, jak wyliczyć limit proporcjonalny

Zwolnienie to nie dotyczy jednak podatników, którzy wykonują choćby jedną z czynności wymienionych w § 4 rozporządzenia (zarówno aktualnego, jak i tego, które zacznie obowiązywać od 1 stycznia 2015 r.) - wymieniono tam czynności wyłączone ze zwolnień, które należy ewidencjonować na kasie bez względu na wysokość obrotu podatnika, sposób zapłaty i inne czynniki.

Każdy podatnik - zarówno czynny podatnik VAT, jak i zwolniony z tego podatku - powinien być zawsze na bieżąco ze zmieniającymi się przepisami. Niewprowadzenie kasy fiskalnej na czas może skutkować nie tylko utratą prawa do ulgi wynoszącej nawet 700 zł za każde urządzenie zgłoszone przy rozpoczęciu ewidencjonowania, ale też surowymi karami w razie kontroli skarbowej. Nie warto więc zwlekać ze zdobyciem informacji na temat obowiązku stosowania kasy fiskalnej.

Od 1 stycznia 2015 roku katalog czynności wyłączonych ze zwolnień zostanie poszerzony. Obowiązkowi prowadzenia ewidencji na kasie fiskalnej będą podlegać m.in. usługi opieki medycznej świadczone przez lekarzy, usługi prawnicze, usługi naprawy pojazdów silnikowych, usługi fryzjerskie, kosmetyczne i gastronomiczne. Szacuje się, że nawet 100 tys. podatników utraci w związku z tym prawo do zwolnienia z kasy.

Dowiedz się wszystkiego o zwolnieniach z kas w 2015 r. - kliknij po darmowy poradnik