Zgodnie z art. 111 ust. 1 ustawy, obowiązek ewidencjonowania obrotu i kwot podatku należnego za pomocą kasy rejestrującej (fiskalnej) dotyczy podatników prowadzących sprzedaż na rzecz osób fizycznych nie prowadzących działalności gospodarczej i rolników ryczałtowych. Przepis ten nie uległ zmianie z dniem 1 stycznia 2014 r. Dodany został natomiast nowy przepis art. 111 ust. 1a:

1a. Do obrotu wykazywanego w ewidencji, o której mowa w ust. 1, nie wlicza się kwoty podatku należnego.

Ustawa wskazuje więc wprost, iż obrót osiągany ze sprzedaży na rzecz osób fizycznych nie prowadzących działalności gospodarczej i rolników ryczałtowych należy obliczać w kwocie netto, czyli bez podatku. Zasada ta obowiązywała również przed 1 stycznia 2014 r., nie była ona jednak bezpośrednio sformułowana w przepisach dotyczących kas. Aby ustalić, czy obrót określa się w kwocie brutto czy netto, trzeba było sięgnąć do określonej w ustawie definicji obrotu, w myśl której jest nim kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę podatku należnego.

Ustalenie, iż obrót określa się w kwocie bez podatku, jest szczególnie ważne dla podatników, którzy korzystają ze zwolnienia podmiotowego z kas fiskalnych. Zwolnienie takie na mocy § 3 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 29 listopada 2012 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących (Dz. U. z 2012 r., poz. 1382) przysługuje podatnikom, których roczne obroty ze sprzedaży na rzecz osób fizycznych nie prowadzących działalności gospodarczej i rolników ryczałtowych nie przekraczają 20.000 zł. W przypadku podatników rozpoczynających tego typu sprzedaż w trakcie roku podatkowego, limit ten wylicza się w proporcji do okresu jej prowadzenia.

Ważne!

Z nowej definicji obrotu określonej w ustawie o VAT wynika, że do limitu obrotów zwalniających z obowiązku stosowania kas fiskalnych przyjmuje się wartość sprzedaży w kwocie netto – to znaczy, że do wartości sprzedaży  nie wlicza się kwoty podatku należnego.

W przypadku podatników, którzy wykonują czynności zwolnione z VAT, jako obrót należy wziąć pod uwagę całą wartość sprzedaży dokonanej na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej i rolników ryczałtowych. Limit obrotu uprawniający do zwolnienia z kas fiskalnych będzie się więc wyliczać w kwocie brutto.

Druga zmiana została wprowadzona w art. 111 ust. 5 ustawy. Przepis ten reguluje kwestię dokonywania zwrotu części kwoty wydatkowanej na zakup kasy fiskalnej w przypadku podatników zwolnionych z VAT:

ust. 5 - w przypadku gdy podatnik rozpoczął ewidencjonowanie obrotu w obowiązujących terminach i wykonuje wyłącznie czynności zwolnione od podatku lub jest podatnikiem, u którego sprzedaż jest zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9, urząd skarbowy dokonuje zwrotu kwoty określonej w ust. 4 na rachunek bankowy podatnika w banku mającym siedzibę na terytorium kraju lub na rachunek podatnika w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, której jest członkiem, w terminie do 25. dnia od dnia złożenia wniosku przez podatnika.

Przepis ten brzmi podobnie jak przed 1 stycznia 2014 r., zmieniono natomiast:

Zwrot „podatnikiem zwolnionym” zastąpiono zwrotem: „podatnikiem, u którego sprzedaż jest zwolniona” - zmiana ta wynika z nowego brzmienia art. 113 ust. 1 ustawy, zgodnie z którym zwolnieniu z VAT podlega nie podatnik, lecz sprzedaż opodatkowana  dokonywana przez podatnika.

Wyraz „daty” zmieniono na „dnia” - zmiana ta jest jedynie doprecyzowaniem, które pozwoli uniknąć ewentualnych wątpliwości w zakresie ustalania terminu dokonania zwrotu.

Znowelizowana ustawa o VAT w brzmieniu od 1 stycznia 2014 r. nie wprowadza więcej modyfikacji w zakresie stosowania kas rejestrujących. Należy jednak pamiętać, że obecnie obowiązujące rozporządzenie regulujące kwestię zwolnień z obowiązku ewidencjonowania sprzedaży za pomocą tych urządzeń traci moc z końcem 2014 r. Po tym terminie możemy spodziewać się nowych ograniczeń w zakresie korzystania ze zwolnień.

Czynny podatnik VAT ustalając limit uprawniający do zwolnienia ze stosowania kasy rejestrującej powinien przyjąć obrót netto, tj. bez VAT. Wynika to z definicji obrotu określonej w ustawie o VAT, w myśl której jest nim kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku.