Podatnicy prowadzący sprzedaż na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej i rolników ryczałtowych mają obowiązek ewidencjonować obrót i kwotę podatku za pomocą urządzenia fiskalnego. Ta ogólna zasada wynika z art. 111 ust. 1 ustawy o VAT. Dowodem sprzedaży wydawanym dla takich osób jest paragon fiskalny – stanowi on dokument potwierdzający zawarcie transakcji, umożliwiający kontrolę zakupów, a w razie potrzeby także dokonanie zwrotu czy złożenie reklamacji.
Minister Finansów na mocy rozporządzenia ma jednak prawo zwolnić niektórych podatników oraz niektóre czynności z powyższego obowiązku. W roku 2017 r. kwestię tę reguluje rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących. Obecnie już bardzo niewielu przedsiębiorców może z takich zwolnień korzystać. Omówmy je jednak.
Zwolnienie podmiotowe z kas fiskalnych w 2017 r.
Polscy przedsiębiorcy najczęściej korzystają ze zwolnienia z kas, które przysługuje ze względu na osiąganie niskich obrotów rocznych ze sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej i rolników ryczałtowych.
Kasy fiskalnej w 2017 r. nie muszą mieć podatnicy, których obrót w roku 2016 nie przekroczył kwoty 20.000 zł netto. Jeśli jednak przekroczą ten limit w roku 2017, kasę fiskalną muszą wprowadzić w działalności w ciągu 2 miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym przestali spełniać warunki do zachowania zwolnienia.
Przy czym należy podkreślić, iż w celu wyliczenia obrotu uprawniającego do zwolnienia z kas nie uwzględnia się obrotu z dostawy nieruchomości oraz dostawy towarów i świadczenia usług zaliczonych przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji, jeżeli czynności te w całości zostały udokumentowane fakturą.
Zwolnienie podmiotowe nie przysługuje jednak podatnikom, którzy wykonują czynności opisane poniżej.
Kto musi mieć kasę fiskalną niezależnie od wysokości obrotu
Dostawa niektórych towarów oraz świadczenie niektórych usług musi być ewidencjonowane na kasie fiskalnej niezależnie od wysokości obrotu podatnika. W 2017 r. wszystkie czynności wymienione w § 4 rozporządzenia należy rejestrować na kasie już od pierwszej sprzedaży. W praktyce oznacza to, iż podatnik chcący rozpocząć wykonywanie np. usług fryzjerskich, ma obowiązek zakupić, zgłosić w urzędzie i zafiskalizować kasę jeszcze przed przyjęciem pierwszego klienta.
- 4.1. Zwolnień z obowiązku ewidencjonowania, o których mowa w § 2 i § 3, nie stosuje się w przypadku:
1) dostawy:
a) gazu płynnego,
b) części do silników (PKWiU 28.11.4),
c) silników spalinowych wewnętrznego spalania w rodzaju stosowanych do napędu pojazdów (PKWiU 29.10.1),
d) nadwozi do pojazdów silnikowych (PKWiU 29.20.1),
e) przyczep i naczep; kontenerów (PKWiU 29.20.2),
f) części przyczep, naczep i pozostałych pojazdów bez napędu mechanicznego (PKWiU 29.20.30.0),
g) części i akcesoriów do pojazdów silnikowych (z wyłączeniem motocykli), gdzie indziej niesklasyfikowanych (PKWiU 29.32.30.0),
h) silników spalinowych tłokowych wewnętrznego spalania w rodzaju stosowanych w motocyklach (PKWiU 30.91.3),
i) sprzętu radiowego, telewizyjnego i telekomunikacyjnego, z wyłączeniem lamp elektronowych i innych elementów elektronicznych oraz części do aparatów i urządzeń do operowania dźwiękiem i obrazem, anten (PKWiU ex 26 i ex 27.90),
j) sprzętu fotograficznego, z wyłączeniem części i akcesoriów do sprzętu i wyposażenia fotograficznego (PKWiU ex 26.70.1),
k) wyrobów z metali szlachetnych lub z udziałem tych metali, których dostawa nie może korzystać ze zwolnienia od podatku, o którym mowa w art. 113 ust. 1 i 9 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, zwanej dalej "ustawą",
l) zapisanych i niezapisanych nośników danych cyfrowych i analogowych,
m) wyrobów przeznaczonych do użycia, oferowanych na sprzedaż lub używanych jako paliwa silnikowe albo jako dodatki lub domieszki do paliw silnikowych bez względu na symbol PKWiU,
n) wyrobów tytoniowych (PKWiU 12.00), napojów alkoholowych o zawartości alkoholu powyżej 1,2% oraz napojów alkoholowych będących mieszaniną piwa i napojów bezalkoholowych, w których zawartość alkoholu przekracza 0,5%, bez względu na symbol PKWiU, z wyłączeniem towarów dostarczanych na pokładach samolotów,
o) perfum i wód toaletowych (PKWiU 20.42.11.0), z wyłączeniem towarów dostarczanych na pokładach samolotów;
2) świadczenia usług:
a) przewozów pasażerskich w samochodowej komunikacji, z wyłączeniem przewozów wymienionych w poz. 15 i 16 załącznika do rozporządzenia,
b) przewozu osób oraz ich bagażu podręcznego taksówkami,
c) naprawy pojazdów silnikowych oraz motorowerów (w tym naprawy opon, ich zakładania, bieżnikowania i regenerowania),
d) w zakresie wymiany opon lub kół dla pojazdów silnikowych oraz motorowerów,
e) w zakresie badań i przeglądów technicznych pojazdów,
f) w zakresie opieki medycznej świadczonej przez lekarzy i lekarzy dentystów, z wyłączeniem usług świadczonych przez osoby wymienione w poz. 51 załącznika do rozporządzenia,
g) prawniczych, z wyłączeniem usług określonych w poz. 28 załącznika do rozporządzenia,
h) doradztwa podatkowego,
i) związanych z wyżywieniem (PKWiU 56), wyłącznie:
- świadczonych przez stacjonarne placówki gastronomiczne, w tym również sezonowo, oraz
- usług przygotowywania żywności dla odbiorców zewnętrznych (catering),
j) fryzjerskich, kosmetycznych i kosmetologicznych.
Od powyższych wyłączeń ze zwolnień z kas obowiązują nieliczne wyjątki. Za pomocą urządzenia fiskalnego nie trzeba ewidencjonować m.in. sprzedaży dokonanej przez podatnika na rzecz jego pracownika, usług związanych z wyżywieniem świadczonych na pokładach samolotów lub świadczonych przez stołówki szkolne itp.
Ponadto od 1 stycznia 2017 r. usługi opieki medycznej świadczone przez lekarzy i dentystów nie muszą być ewidencjonowane za pomocą kasy, jeśli wykonuje je osoba niewidoma, o której mowa w poz. 51 załącznika do rozporządzenia:
|
51 |
Usługi świadczone osobiście przez osoby niewidome, posiadające orzeczenie o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, które prowadzą samodzielnie działalność gospodarczą lub zatrudniają wyłącznie jednego pracownika niewidomego posiadającego orzeczenie o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności |
Natomiast usługi prawnicze, usługi doradztwa podatkowego oraz wspomniane usługi opieki medycznej nie muszą być rejestrowane za pomocą kasy fiskalnej, jeśli wykonywane są wyłącznie przy wykorzystaniu środków porozumiewania się na odległość, lub których rezultat jest przekazywany wyłącznie przy wykorzystaniu tych środków, a ponadto spełniają warunki określone w poz. 39 załącznika do rozporządzenia. Zgodnie z tym zapisem, zwolnieniu z kas podlega:
|
39 |
Świadczenie usług na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, jeżeli świadczący usługę otrzyma w całości zapłatę za wykonaną czynność za pośrednictwem poczty, banku lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej (odpowiednio na rachunek bankowy podatnika lub na rachunek podatnika w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, której jest członkiem), a z ewidencji i dowodów dokumentujących zapłatę jednoznacznie wynika, jakiej konkretnie czynności dotyczyła |
Czynności zwolnione z kas fiskalnych w 2017 r.
Rozporządzenie wyznacza także katalog czynności zwolnionych z obowiązku stosowania kas fiskalnych przedmiotowo – zostały one wymienione w załączniku do tego aktu prawnego. Ze zwolnień tych mogą jednak korzystać nieliczni podatnicy, zajmujący się m.in. dostawą energii elektrycznej, paliw gazowych, świadczeniem usług związanych ze zbieraniem odpadów, usług pocztowych i kurierskich, usług finansowych i ubezpieczeniowych, usług w zakresie edukacji (z wyjątkami), a także wykonujący czynności notarialne oraz wynajmujący nieruchomości. Należy przy tym podkreślić, iż zwolnieniu z kasy podlega czynność – podatnik może korzystać ze zwolnienia podmiotowo-przedmiotowego, jeśli wykonuje w przeważającej części czynności zwolnione z kas.
Zwolnienie podmiotowo-przedmiotowe z kas fiskalnych w 2017 r.
Przedsiębiorca, który oprócz czynności zwolnionych z kas przedmiotowo, wymienionych w cz. I załącznika do rozporządzenia, wykonuje także inne czynności – ale w niewielkiej skali – może korzystać ze zwolnienia podmiotowo-przedmiotowego z kas dla całości sprzedaży.
Zwolnienie to przysługuje, jeśli w poprzednim roku udział procentowy obrotu z czynności zwolnionej w całości obrotu podatnika zrealizowanego na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej i rolników ryczałtowych był wyższy niż 80%. Przedsiębiorcy rozpoczynający działalność biorą pod uwagę obrót z sześciu pierwszych miesięcy prowadzenia sprzedaży lub – w przypadku rozpoczęcia jej w drugim półroczu – z okresu od rozpoczęcia sprzedaży do końca roku.
Zwolnienia z kas dla szczególnych czynności
W części II załącznika do rozporządzenia zostały wymienione tzw. zwolnienia z kas dla szczególnych czynności. W katalogu tym znalazła się m.in. sprzedaż wysyłkowa, świadczenie usług z zapłatą na rachunek czy cytowane wcześniej świadczenie usług przez osoby niewidome. Korzystając z tych zwolnień, należy pamiętać o spełnieniu wszystkich warunków określonych dla danej pozycji – tylko w takim wypadku przysługuje podatnikowi prawo do korzystania ze zwolnienia.
Czy nie lepiej kupić kasę?
Powyżej opisaliśmy wszystkie najważniejsze zwolnienia z kas fiskalnych w 2017 r. Należy przy tym podkreślić, iż wielu podatników decyduje się na zakup kasy pomimo potencjalnej możliwości skorzystania ze zwolnienia. Obecnie taki trend obserwuje się m.in. w branży e-commerce. Mimo iż sprzedaż wysyłkowa po spełnieniu warunków określonych przez ustawodawcę może być zwolniona z kasy fiskalnej, przedsiębiorcy prowadzący sklepy internetowe dokumentują sprzedaż paragonami. Dołączenie dokumentu fiskalnego do przesyłki z towarem wzmacnia zaufanie konsumentów do danego sprzedawcy i stanowi w ich oczach gwarancję rzetelności firmy. Warto więc zastanowić się, czy nie korzystniej będzie wprowadzić kasę fiskalną w działalności od razu po jej rozpoczęciu.
