Wkrótce zacznie obowiązywać podzielona płatność VAT, czyli tzw. split payment. Banki i spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe do 1 lipca 2018 r. mają czas na otwarcie swoim klientom dodatkowych rachunków – rachunków VAT. Przedsiębiorcy już dostają z banków pisma o otwarciu takiego rachunku – jednak będą mogli z niego korzystać dopiero po wejściu w życie nowych przepisów.
Podzielona płatność VAT zostanie wprowadzona za sprawą ustawy z dnia 15 grudnia 2017 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2018 r. poz. 62). Przepisy dotyczące split payment wejdą w życie 1 lipca 2018 r. W ustawie o VAT po art. 108 zostanie dodany rozdział 1a działu XI, a w nim przepisy art. 108a-108d regulujące zasady podzielonej płatności VAT.
Wszystkie banki i SKOK-i obsługujące rachunki przedsiębiorców mają obowiązek otworzyć swoim klientom dodatkowe rachunki VAT. Usługa taka musi być całkowicie bezpłatna – podmioty finansowe nie mają prawa pobierać od swoich klientów opłaty za nowo otwarty rachunek VAT. Ponadto muszą ich poinformować o otwarciu takiego rachunku, jego numerze oraz o ustalonych zasadach i terminach przekazywania danych o saldzie na nim.
Początkowo terminem wprowadzenia split payment miał być 1 kwietnia 2018 r. Jednak na prośbę banków, które miałyby problem z przygotowaniem i wdrożeniem na czas zmian w systemach, termin ten został przesunięty na 1 lipca 2018 r.
Podzielona płatność VAT – co to takiego
Zasady funkcjonowania podzielonej płatności VAT zostały określone w art. 108a ust. 1 i 2 ustawy o VAT. Zgodnie z tym przepisem:
Art. 108a. 1. Podatnicy, którzy otrzymali fakturę z wykazaną kwotą podatku, przy dokonywaniu płatności kwoty należności wynikającej z tej faktury mogą zastosować mechanizm podzielonej płatności.
2. Zastosowanie mechanizmu podzielonej płatności polega na tym, że:
1) zapłata kwoty odpowiadającej całości albo części kwoty podatku wynikającej z otrzymanej faktury jest dokonywana na rachunek VAT;
2) zapłata całości albo części kwoty odpowiadającej wartości sprzedaży netto wynikającej z otrzymanej faktury jest dokonywana na rachunek bankowy albo na rachunek w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, dla których jest prowadzony rachunek VAT, albo jest rozliczana w inny sposób.
Jak wynika z powyższego przepisu, to nabywca będzie decydował, czy dokonać płatności przy zastosowaniu mechanizmu split payment, czy nie. Nowe przepisy zakładają – przynajmniej na razie - dowolność w tym zakresie.
W praktyce nabywca chcący zastosować mechanizm podzielonej płatności VAT będzie korzystał z określonego komunikatu przelewu. Wskazywał w nim będzie dwie kwoty: wartość netto oraz kwotę podatku VAT dotyczące tylko jednej faktury. Nie będzie można takich przelewów dokonywać zbiorczo za większą ilość faktur w jednym przelewie.
Mechanizm podzielonej płatności znajdzie zastosowanie wyłącznie do transakcji dokonywanych na rzecz innych podatników VAT – nie będzie więc dotyczył zakupów konsumentów – osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej. Podzielonej płatności VAT będzie można dokonać także w przypadku przedpłat, zaliczek, zadatków itp. – pod warunkiem, że nabywca otrzyma na taką płatność fakturę.
Ustawodawca przewidział różnego rodzaju przywileje dla nabywców, którzy zdecydują się korzystać z mechanizmu podzielonej płatności. Jednym z nich jest szybszy zwrot nadwyżki VAT. Jeżeli podatnik zdecyduje się na zwrot tej nadwyżki na rachunek VAT, zostanie ona zrealizowany w terminie 25 dni od dnia złożenia deklaracji, bez możliwości jego przedłużenia. Innym przywilejem jest np. brak odpowiedzialności solidarnej z dostawcą czy brak podwyższonych odsetek za zwłokę.
Podzielona płatność VAT w praktyce
Środkami zgromadzonymi na rachunku VAT nie będzie można dowolnie rozporządzać – podatnik będzie miał prawo dokonać z niego płatności na innych rachunek VAT kontrahenta lub uregulować swoje zobowiązania podatkowe w podatku VAT. Wypłata z rachunku VAT w innym celu będzie możliwa tylko w wyjątkowych przypadkach – przedsiębiorca będzie musiał wystąpić w tym celu z wnioskiem do naczelnika urzędu skarbowego i uzyskać pozytywną odpowiedź.
Do rachunków VAT nie będzie wydawało się instrumentów płatniczych, takich jak karty debetowe czy kredytowe.
Podzielona płatność VAT – zmiany w ustawie o rachunkowości
Wprowadzenie split payment nie wpłynie na sposób prowadzenia ewidencji VAT czy struktury Jednolitego Pliku Kontrolnego zawierającego dane z faktur i ewidencji VAT. Zmianie ulegnie jednak sposób księgowania związany z obciążeniem i uznaniem rachunku VAT. Konieczność ewidencjonowania dla celów księgowych stanu rachunku VAT może oznaczać także konieczność stworzenia dodatkowego syntetycznego lub analitycznego konta zespołu 1. Księgowaniu podlegać wszakże będą dwa przelewy – na rachunek bieżący podatnika i na rachunek VAT.
Nowelizacja przepisów wymusiła zmiany także w ustawie o rachunkowości. W załączniku nr 1 do tego aktu prawnego, w części „Dodatkowe informacje i objaśnienia”, w ust. 1 dodano pkt 18 – wskazuje on na konieczność wykazywania w sprawozdaniu finansowym informacji o środkach pieniężnych zgromadzonych na rachunkach VAT.
Nowe wytyczne dotyczące m.in. przygotowywania sprawozdań finansowych wymagają od firm dostosowania swoich systemów księgowych do zmienionych przepisów. Użytkownicy wysokiej jakości oprogramowania, takiego jak m.in. programy InsERT, mogą jednak spać spokojnie – systemy tej firmy są zawsze na bieżąco modyfikowane pod kątem zmian w przepisach i wytycznych ustawodawcy. Od użytkownika wymaga to jedynie dokonywania bieżących aktualizacji i zapoznania się z rozwiązaniami w programie.
WIĘCEJ O PODZIELONEJ PŁATNOŚCI VAT CZYTAJ W PORADNIKU
