Począwszy od 1 stycznia 2020 r. poszczególne branże wymieniają posiadane kasy fiskalne z elektroniczną lub papierową kopią paragonu na kasy fiskalne online. Ustawa o VAT określa konkretne terminy, w których podatnicy wykonujący określone czynności muszą wprowadzić w działalności kasy fiskalne online.
Nowe przepisy wzbudzają różnego rodzaju wątpliwości. Najwięcej dylematów interpretacyjnych dotyczących samego obowiązku stosowania kas ma z pewnością branża gastronomiczna. Pojawiają się jednak także inne pytania, m.in. o obowiązek wymiany kasy na kasę online’ową w trakcie zawieszenia działalności.
Zawieszenie działalności a obowiązek wymiany kasy
Regulacje dotyczące prawa podatników do czasowego zawieszenia działalności gospodarczej znajdują się w ustawie z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców (Dz. U. z 2019 r. poz. 1292 ze zm.). Zgodnie z art. 23 ust. 1 tego aktu prawnego:
Art. 23. 1. Przedsiębiorca wpisany do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej może zawiesić wykonywanie działalności gospodarczej na czas nieokreślony albo określony, nie krótszy jednak niż 30 dni.
Jak wynika z powyższego przepisu, przedsiębiorca sam decyduje, na jaki okres i w jakim terminie chce zawiesić działalność gospodarczą. Z kolei art. 25 ustawy wskazuje, jakich czynności podatnik nie może wykonywać w czasie zawieszenia działalności, a jakich obowiązków dopełniać musi.
Zgodnie z tymi przepisami, w okresie zawieszenia przedsiębiorca nie może wykonywać działalności gospodarczej i osiągać bieżących przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej. W praktyce oznacza to po prostu brak możliwości prowadzenia sprzedaży.
Jednak art. 25 ust. 1 pkt 5 ustawy wskazuje, iż w okresie zawieszenia przedsiębiorca ma obowiązek wykonywać wszystkie obowiązki nakazane przepisami prawa. Czy oznacza to także zakup kasy fiskalnej online, pomimo braku prowadzenia sprzedaży? Odpowiedź na to pytanie daje sama ustawa o VAT.
Wymiana kasy na online przy zawieszeniu działalności
Harmonogram wymiany kas fiskalnych z elektroniczną i papierową kopią paragonu na kasy fiskalne online został określonych w art. 145b ust. 1 ustawy o VAT:
Art. 145b. 1. Podatnicy mogą prowadzić ewidencję sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących z elektronicznym lub papierowym zapisem kopii w terminie:
1) do dnia 31 grudnia 2019 r. - do:
a) świadczenia usług naprawy pojazdów silnikowych oraz motorowerów, w tym naprawy opon, ich zakładania, bieżnikowania i regenerowania, oraz w zakresie wymiany opon lub kół dla pojazdów silnikowych oraz motorowerów,
b) sprzedaży benzyny silnikowej, oleju napędowego, gazu przeznaczonego do napędu silników spalinowych;
2) do dnia 30 czerwca 2020 r. - do:
a) świadczenia usług związanych z wyżywieniem wyłącznie świadczonych przez stacjonarne placówki gastronomiczne, w tym również sezonowo, oraz usług w zakresie krótkotrwałego zakwaterowania,
b) sprzedaży węgla, brykietu i podobnych paliw stałych wytwarzanych z węgla, węgla brunatnego, koksu i półkoksu przeznaczonych do celów opałowych;
3) do dnia 31 grudnia 2020 r. - do świadczenia usług:
a) fryzjerskich,
b) kosmetycznych i kosmetologicznych,
c) budowlanych,
d) w zakresie opieki medycznej świadczonej przez lekarzy i lekarzy dentystów,
e) prawniczych,
f) związanych z działalnością obiektów służących poprawie kondycji fizycznej - wyłącznie w zakresie wstępu.
Przepis ten wskazuje na końcowe terminy, w których podatnicy wykonujący określone czynności mogą stosować kasy „starego” typu. Jeśli podatnik zawiesił działalność przed terminem obowiązkowej wymiany kasy, tak naprawdę nie prowadzi sprzedaży podlegającej ewidencji na kasie online. Nie musi więc kupować kasy online’owej w okresie zawieszenia.
W takiej sytuacji podatnik zakupi i wprowadzi kasę online’ową przez rozpoczęciem sprzedaży po wznowieniu działalności gospodarczej. Najpóźniej należy dopełnić tego obowiązku w dniu odwieszenia działalności. Pierwszy klient będący osobą fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej lub rolnikiem ryczałtowym powinien już dostać paragon z kasy online’owej.
Przykład 1
Warsztat samochodowy zawiesił działalność z dniem 1 stycznia 2020 r. na okres 3 miesięcy. Nie musiał wymieniać kasy na online’ową w dniu ustawowego obowiązku. Urządzenie to musi bezwzględnie stosować od 1 kwietnia 2020 r., czyli od dnia odwieszenia działalności gospodarczej.
Przykład 2
Skład opału działa sezonowo. W dniu 1 kwietnia 2020 r. zawiesi działalność na okres 5 miesięcy – do końca sierpnia 2020 r. Według przepisów składy opału muszą stosować kasy online’owe od 1 lipca 2020 r. Jednak ze względu na zawieszenie, firma ta rozpocznie ewidencję sprzedaży na kasie online od 1 września 2020 r.
