Nowe uprawnienia urzędów skarbowych od 1 lipca 2022

Od 1 lipca 2022 r. uprawnienia do uzyskania informacji bankowych, zastrzeżone wcześniej tylko dla naczelników urzędów celno-skarbowych oraz Szefa KAS, przysługują również naczelnikom urzędów skarbowych. Zgodnie z art. 48 ustawy o KAS, bank udostępni dane na żądanie urzędu skarbowego w związku z prowadzonym postępowaniem przygotowawczym lub czynnościami wyjaśniającymi w sprawie o przestępstwa lub wykroczenia oraz przestępstwa skarbowe lub wykroczenia skarbowe.

Jednocześnie organy zyskają dostęp do informacji o rachunkach bankowych osoby fizycznej, niekoniecznie posiadającej status podejrzanego, gdy postępowanie przygotowawcze lub czynności wyjaśniające będą prowadzone w związku z czynami popełnionymi w zakresie działalności osoby fizycznej. Możliwe jest także uzyskanie informacji o pełnomocnikach rachunku bankowego wskazanego w żądaniu.

 

Postępowanie podatkowe – dotychczasowe uprawnienia

Dotychczas naczelnik urzędu skarbowego mógł wystąpić do banku z żądaniem przekazania potrzebnych informacji o podatniku, gdy dowody zgromadzone w toku postępowania podatkowego wymagały uzupełnienia lub porównania z danymi bankowymi. W pierwszej kolejności urząd skarbowy musiał jednak wezwać samego podatnika do udzielenia informacji albo do upoważnienia go do wystąpienia do banku o ich przekazanie. Dopiero w sytuacji, gdy podatnik nie wykonał powyższych czynności, naczelnik miał prawo wystąpić do banku z żądaniem, które zawierało m.in. dowody potwierdzające, że nie udało zdobyć się niezbędnych informacji od podatnika. Przy czym, gdy umowa z bankiem została zawarta przez podatnika wspólnie z innymi podmiotami, bank nie udostępniał informacji dotyczących podmiotów, których nie dotyczy żądanie.

 

Jaki jest zakres informacji przekazywanych przez banki urzędom skarbowym?

Przy sprawach podatkowych naczelnik urzędu skarbowego może uzyskać informacje o:

- posiadanych przez stronę rachunkach bankowych lub rachunków oszczędnościowych, ich liczbie, obrotach i stanie,

- posiadanych przez stronę rachunkach pieniężnych lub rachunkach papierów wartościowych, ich liczbie, obrotach i stanie,

- zawartych przez stronę umowach: kredytowych, pożyczek pieniężnych, depozytowych,

- nabytych przez stronę za pośrednictwem banków akcjach lub obligacjach Skarbu Państwa, a także informacjach o obrocie tymi papierami wartościowymi,

- informacjach o obrocie wydawanymi przez banki certyfikatami depozytowymi lub innymi papierami wartościowymi.

Jakie informacje może uzyskać urząd skarbowy po zmianach uprawnień od 1 lipca 2022 r., w więc w przypadku spraw karnych skarbowych? Dane o:

- posiadanych lub współposiadanych rachunkach bankowych lub posiadanych pełnomocnictwach do dysponowania rachunkami bankowymi, liczbie tych rachunków lub pełnomocnictw, obrotach i stanach rachunków, z podaniem dat oraz kwot poszczególnych wpływów, dat oraz kwot poszczególnych obciążeń rachunków i ich tytułów oraz odpowiednio ich nadawców i odbiorców,

- posiadanych lub współposiadanych rachunkach pieniężnych, rachunkach, papierów wartościowych lub posiadanych pełnomocnictwach do dysponowania takimi rachunkami, liczbie, obrotach i stanie tych rachunków oraz ich historii,

- zawartych umowach kredytowych lub umowach pożyczki (z podaniem okresu, na jaki zostały zawarte, wysokości wynikających z nich zobowiązań, celów, na jakie zostały udzielone i sposobu zabezpieczenia ich spłaty), a także umowach depozytowych, umowach udostępnianych skrytek sejfowych oraz ich historii,

- nabytych za pośrednictwem banków akcjach Skarbu Państwa lub obligacjach emitowanych przez Skarb Państwa, a także informacjach o obrocie tymi papierami wartościowymi

- informacjach o obrocie wydawanymi przez banki certyfikatami depozytowymi lub innymi papierami wartościowymi.

Szczególnie niepokojący dla podatników, jeszcze za nim ustawa weszła w życie, był fakt, że bank może zostać zobligowany do przekazania informacji dotyczących nie tylko podejrzanego, ale też osoby fizycznej, co jest znaczącą ingerencją w prywatność obywateli. Ministerstwo Finansów uspokaja jednak, że żądanie to ma miejsce tylko w związku z popełnieniem czynu zabronionego, więc art. 48 ustawy o KAS nie może być stosowany w innych, nieuzasadnionych sytuacjach.

 

Zobacz także: Faktura ustrukturyzowana usprawni księgowość dla firm