Przepisy ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości wskazują, jakie podmioty mają obowiązek prowadzić pełną księgowość czyli księgi handlowe. O ile dla niektórych jednostek księgi rachunkowe są obowiązkowe ze względu na formę prawną prowadzonej działalności, o tyle w przypadku innych powstanie obowiązku prowadzenia pełnej księgowości zależy od wysokości osiągniętych w poprzednim roku podatkowym przychodów netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych.

 

O tym, jakie jednostki mają obowiązek prowadzić księgi rachunkowe, czytamy w art. 2 ust. 1 ustawy o rachunkowości:

Art. 2. 1. Przepisy ustawy o rachunkowości, zwanej dalej "ustawą", stosuje się, z zastrzeżeniem ust. 3, do mających siedzibę lub miejsce sprawowania zarządu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej:
1) spółek handlowych (osobowych i kapitałowych, w tym również w  organizacji) oraz spółek cywilnych, z zastrzeżeniem pkt 2, a także innych osób prawnych, z wyjątkiem Skarbu Państwa i Narodowego Banku Polskiego;
2) osób fizycznych, spółek cywilnych osób fizycznych, spółek jawnych osób fizycznych oraz spółek partnerskich, jeżeli ich przychody netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych za poprzedni rok obrotowy wyniosły co najmniej równowartość w walucie polskiej 1.200.000 euro;
3) jednostek organizacyjnych działających na podstawie Prawa bankowego, przepisów o obrocie papierami wartościowymi, przepisów o funduszach inwestycyjnych, przepisów o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej, przepisów o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych lub przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, bez względu na wielkość przychodów,
4) gmin, powiatów, województw i ich związków, a także:
a) państwowych, gminnych, powiatowych i wojewódzkich jednostek budżetowych,
b) gminnych, powiatowych i wojewódzkich zakładów budżetowych,
5) jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej, z  wyjątkiem spółek, o którychmowa w pkt 1 i 2;
6) oddziałów i przedstawicielstw przedsiębiorców zagranicznych, w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności gospodarczej;
7) jednostek niewymienionych w pkt 1-6, jeżeli otrzymują one na realizację zadań zleconych dotacje lub subwencje z budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego lub funduszów celowych - od początku roku obrotowego, w którym dotacje lub subwencje zostały im przyznane.

 

Zgodnie z tym przepisem, niezależnie od wysokości przychodów, pełną księgowość muszą prowadzić jednostki wymienione w punktach: 1, 3-7 art. 2 ust.1 ustawy.

 

Natomiast dla podmiotów wymienionych w art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy, czyli:

2) osób fizycznych, spółek cywilnych osób fizycznych, spółek jawnych osób fizycznych oraz spółek partnerskich, jeżeli ich przychody netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych za poprzedni rok obrotowy wyniosły co najmniej równowartość w walucie polskiej 1.200.000 euro;

obowiązek prowadzenia ksiąg rachunkowych powstaje wraz z uzyskaniem sumy przychodów netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych w kwocie 1.200.000 euro.

 

Ustawa o rachunkowości to nie jedyny przepis mówiący o obowiązku prowadzenia ksiąg rachunkowych. Firmy prowadzące podatkową księgę przychodów i rozchodów biorą pod uwagę przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W  art. 24a ust. 4 ustawy o PDOF czytamy:

Art. 24a. 1. Osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki jawne osób fizycznych oraz spółki partnerskie wykonujące działalność gospodarczą, są obowiązane prowadzić podatkową księgę przychodów i rozchodów, zwaną dalej "księgą", z zastrzeżeniem ust. 3 i 5, albo księgi rachunkowe, zgodnie z odrębnymi przepisami, w sposób zapewniający ustalenie dochodu (straty), podstawy opodatkowania i wysokości należnego podatku za rok podatkowy, w tym za okres sprawozdawczy, a także uwzględniać w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych informacje niezbędne do obliczenia wysokości odpisów amortyzacyjnych zgodnie z przepisami art. 22a-22o.
(…)
4. Obowiązek prowadzenia ksiąg rachunkowych dotyczy osób fizycznych, spółek cywilnych osób fizycznych, spółek jawnych osób fizycznych oraz spółek partnerskich, jeżeli ich przychody, w rozumieniu art. 14, za poprzedni rok podatkowy wyniosły w walucie polskiej co najmniej równowartość kwoty określonej w euro w przepisach o rachunkowości.

Wg art. 14 ustawy o PDOF: 

1. Za przychód z działalności, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3, uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług.

 

Wysokość limitu zarówno z ustawy o rachunkowości jak i z ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przelicza się na walutę polską po średnim kursie ogłoszonym przez Narodowy Bank Polski na dzień 30 września roku poprzedzającego dany rok obrotowy. Oznacza to, iż znany już jest limit przychodów za rok 2014, który zdecyduje o tym, które jednostki wymienione w art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy będą zobowiązane do prowadzenia ksiąg rachunkowych od 1 stycznia 2015 roku.

 

Średni kurs euro ogłoszony przez NBP na dzień 30 września 2014 r. wyniósł 4,1755 zł/euro. Zatem limit przychodów za ten rok, który zdecyduje o powstaniu obowiązku prowadzenia pełnej księgowości w roku 2015, wynosi 5.010.600 zł (1.200.000 euro x 4,1755 zł/euro).

 

Warto zauważyć, iż limit ten jest o niemal 49.000 zł niższy niż w roku 2013.

 

Uwaga!

Jeśli suma przychodów podatnika określonych w art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy  o rachunkowości lub w art. 24a ust. 4 ustawy o PDOF w roku 2014 r. wyniesie 5.010.600 zł lub więcej, ma on obowiązek prowadzić księgi rachunkowe od 1 stycznia 2015 r.

 

Należy pamiętać, iż w przypadku zaistnienia obowiązku prowadzenia ksiąg rachunkowych od 1 stycznia 2015 r., konieczne jest dokonanie aktualizacji danych dot. rodzaju prowadzonych ksiąg we właściwym dla podatnika urzędzie skarbowym. W niektórych przypadkach można tego  dokonać  poprzez CEIDG.

Każdy podatnik, o którym mowa w art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy o rachunkowości, ma jednak prawo dobrowolnie rozpocząć prowadzenie ksiąg rachunkowych - nawet jeśli osiągnięte w 2014 roku przychody nie przekroczą wspomnianego limitu. W takim przypadku również konieczne jest złożenie w urzędzie skarbowym właściwym w sprawach opodatkowania podatkiem dochodowym zgłoszenia aktualizacyjnego przed rozpoczęciem roku obrotowego, czyli najpóźniej 31 grudnia 2014 r.

 

Ważne!

Podatnik ma prawo przejść od 1 stycznia 2015 r. na księgi rachunkowe, nawet jeśli jego przychody w roku 2014 nie przekroczą limitu 5.010.600 zł. W takim przypadku konieczne jest złożenie w urzędzie skarbowym zgłoszenia aktualizacyjnego najpóźniej 31 grudnia 2014 r.

 

 

Przekroczyłeś limit i od nowego roku musisz przejść na księgi rachunkowe? Twoja księgowa prowadzi tylko podatkowe księgi przychodów i rozchodów? Już teraz przygotuj się do otwarcia ksiąg rachunkowych - to najlepsza pora! Uświadomienie właścicielom i pracownikom firm, jakie zmiany czekają ich w nowym roku w związku przejściem na inną formę prowadzenia księgowości nie jest łatwym zadaniem. Nasi wykwalifikowani księgowi wprowadzą Cię w świat ksiąg rachunkowych - skontaktuj się z nami!

Buchcom biuro rachunkowe Warszawa - Twoja nowa księgowa