Od 1 stycznia 2017 r. na podatników spełniających wymogi dla zachowania statusu małego i średniego przedsiębiorcy został nałożony obowiązek przesyłania ewidencji zakupu i sprzedaży VAT w postaci Jednolitego Pliku Kontrolnego (JPK). Stosowne przepisy w tym zakresie weszły w życie 1 lipca 2016 r. – od tej daty wymóg przesyłania plików JPK_VAT dotyczy największych podmiotów, tzw. dużych przedsiębiorców.
Zgodnie z art. 82 § 1b Ordynacji podatkowej, obowiązek przesyłania drogą elektroniczną ewidencji VAT w formie plików JPK dotyczy osób prawnych, jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej oraz osób fizycznych prowadzących księgi podatkowe przy użyciu programów komputerowych. Pliki JPK_VAT należy przesyłać bez wezwania organu podatkowego – do 25. dnia miesiąca następującego po każdym kolejnym miesiącu ze wskazaniem miesiąca, którego ta informacja dotyczy.
Dłuższy termin na wprowadzenie Jednolitego Pliku Kontrolnego dotyczy małych i średnich przedsiębiorców oraz mikroprzedsiębiorców. Mali i średni przedsiębiorcy muszą przesyłać ewidencje VAT w formie plików JPK od 1 stycznia 2017 r., natomiast mikroprzedsiębiorcy – od 1 stycznia 2018 r. W celu określenia momentu objęcia danego podmiotu wymogiem przesyłania plików JPK_VAT należy ustalić, czy spełnia on wymogi określone w ustawie z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jednolity Dz. U. z 2016 r. poz. 1829) dla zachowania któregoś z tych statusów.
Dokonanie takiego ustalenia jest bardzo ważne, ponieważ małe i średnie firmy pierwsze pliki JPK_VAT muszą przesłać już za styczeń 2017 r. – w terminie do 27 lutego 2017 r. (25.02.2017 wypada w sobotę).
Mała i średnia i firma – definicje dla celów JPK
Przepisy dotyczące Jednolitego Pliku Kontrolnego posługują się definicjami małego i średniego przedsiębiorcy oraz mikroprzedsiębiorcy określonymi w ustawie o swobodzie działalności gospodarczej. Nie należy ich mylić z definicjami małego podatnika VAT, PIT czy CIT.
Zgodnie z art. 106 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, za średniego przedsiębiorcę uznawany jest podatnik, który w co najmniej jednym z dwóch ostatnich lat obrotowych zatrudniał średniorocznie mniej niż 250 pracowników, a jego roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych nie przekroczył równowartości w złotych 50 milionów euro, lub sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w złotych 43 milionów euro. Należy przy tym podkreślić, iż zachowanie statusu średniego przedsiębiorcy jest możliwe wyłącznie przy spełnieniu obu tych warunków.
Zgodnie z art. 105 tejże ustawy małym przedsiębiorcą jest podatnik, który w co najmniej jednym z dwóch ostatnich lat obrotowych zatrudniał średniorocznie mniej niż 50 pracowników, a jego roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych nie przekroczył równowartości w złotych 10 milionów euro, lub sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w złotych 10 milionów euro. W tym wypadku również konieczne jest spełnienie obu wymienionych warunków.
Więcej o definicjach małego, średniego i mikroprzedsiębiorcy czytaj w Poradniku
Struktury plików JPK zostały zamieszczone na oficjalnej stronie internetowej Ministerstwa Finansów. W sumie jest ich siedem: dla ksiąg rachunkowych, wyciągów bankowych, magazynów, ewidencji zakupu i sprzedaży VAT, faktur VAT, podatkowej księgi przychodów i rozchodów oraz ewidencji przychodów. Z wyjątkiem ewidencji VAT, wszystkie pozostałe struktury należy przekazywać do e-kontroli na wezwanie organu podatkowego. W tym wypadku jednak małych, średnich i mikroprzedsiębiorców obowiązek ten obejmie dopiero od 1 lipca 2018 r. – do tego terminu mogą przekazywać dane do e-kontroli w formie plików JPK dobrowolnie.
Mali i średni przedsiębiorcy muszą pamiętać, iż od 1 stycznia 2017 r. obowiązują nowe struktury plików JPK_VAT oraz JPK_PKPiR. Rejestry VAT za styczeń 2017 r. należy przesyłać w postaci nowych struktur.
Ważne!
Struktury JPK obowiązujące od 1 stycznia 2017 r.:
JPK_VAT(2) – ewidencja zakupu i sprzedaży VAT
JPK_PKPiR(2) – podatkowa księga przychodów i rozchodów
Na swojej oficjalnej stronie internetowej Ministerstwo Finansów wyjaśniło, jak ustalić status przedsiębiorcy w celu sprostania obowiązkom związanym z Jednolitym Plikiem Kontrolnym:
Ustalenie statusu przedsiębiorcy dla potrzeb obowiązku JPK od 1 stycznia 2017 r.
- Ministerstwo Finansów wyjaśnia wątpliwości związane z ustaleniem statusu przedsiębiorcy na potrzeby obowiązku JPK.
- Mali i średni przedsiębiorcy są obowiązani składać JPK_VAT począwszy od rozliczenia za miesiąc styczeń 2017 r. Nie dotyczy to mikroprzedsiębiorców.
Zgodnie z ustawą z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa podatnicy VAT, którzy prowadzą ewidencję, o której mowa w art. 109 ust. 3 ustawy o podatku od towarów i usług przy użyciu programów komputerowych, mają obowiązek co miesiąc przekazywać za pomocą środków komunikacji elektronicznej informację o prowadzonej ewidencji (tj. JPK_VAT). Przesyłają ją w terminie do 25. dnia następnego miesiąca i wskazują miesiąc, którego ta informacja dotyczy.
Stosownie do ustawy z dnia 13 maja 2016 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw informację o prowadzonej ewidencji składa się za miesiące od 1 lipca 2016 r. Przepisy przewidują jednak dwa wyjątki:
- za okres od 1 lipca 2016 r. do 31 grudnia 2016 r. informacji JPK_VAT nie składają mali i średni przedsiębiorcy w rozumieniu ustawy o swobodzie działalności gospodarczej (USDG),
- za okres od 1 lipca 2016 r. do 31 grudnia 2017 r. informacji JPK_VAT nie składają mikroprzedsiębiorcy w rozumieniu USDG.
Począwszy od rozliczenia za styczeń 2017 r. mali i średni przedsiębiorcy są obowiązani składać JPK_VAT.
Jak ustalić status przedsiębiorcy
W celu zakwalifikowania przedsiębiorcy do kategorii mikro, małego lub średniego, wystarczy, by przesłanki określone dla danej kategorii przedsiębiorców w USDG spełniał w jednym z dwóch ostatnich lat obrotowych. Przesłanki decydujące o zakwalifikowaniu do danej kategorii przedsiębiorców, tj. średnioroczne zatrudnienie oraz przekroczenie danego poziomu osiągniętego obrotu netto lub sumy aktywów bilansu muszą być spełnione łącznie.
Aby przedsiębiorca miał status mikroprzedsiębiorcy i tym samym nie musiał przesyłać JPK od 1 stycznia 2017 r., nie może w co najmniej jednym z dwóch ostatnich lat obrotowych:
- zatrudniać średniorocznie 10 i więcej pracowników oraz
- przekroczyć równowartości w złotych 2 milionów euro w odniesieniu do jednego ze wskaźników finansowych (tj. roczny obrót netto lub suma aktywów bilansu).
W przypadku przesłanek wskazanych w USDG, zamiast badania osiągniętego rocznego obrotu netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych, można alternatywnie wziąć pod uwagę sumę aktywów bilansu przedsiębiorcy sporządzonego na koniec jednego z dwóch ostatnich lat obrotowych.
Średnioroczne zatrudnienie pracowników i obrót określone w USDG przelicza się w odniesieniu do dwóch ostatnich lat obrotowych. Lata obrotowe określa się zgodnie z przepisami ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości w odniesieniu do konkretnej sytuacji przedsiębiorcy. W większości przypadków lata te pokrywają się z latami kalendarzowymi. Jeśli lata kalendarzowe i obrotowe pokrywają się, to dla określenia statusu przedsiębiorcy w 2017 r. (jako mikroprzedsiębiorcy, małego lub średniego przedsiębiorcy) bierze się pod uwagę lata 2015 i 2016. W przypadku obliczania średniorocznego zatrudnienia pracowników nie zaokrągla się wyniku do pełnej osoby.
