Ministerstwo Finansów na swojej oficjalnej stronie opublikowało siedem struktur JPK: dla ksiąg rachunkowych, ewidencji przychodów, wyciągów bankowych, magazynu, podatkowej księgi przychodów i rozchodów, ewidencji zakupu i sprzedaży VAT oraz faktur. W przyszłości pojawią się także struktury dla raportów z kas rejestrujących, paragonów oraz ksiąg i dowodów dotyczących rozliczania akcyzy.

 

Zmiany w przepisach ustawy 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz.U. z 2015 r., poz. 613) zostały wprowadzone dwoma aktami prawnymi: ustawą z dnia 10 września 2015 r. o zmianie ustawy - Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2015 r. poz. 1649) oraz ustawą z dnia 13 maja 2016 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2016 r. poz. 846).

 

Mocą ustawy z 10.09.2015 r. w Ordynacji podatkowej pojawił się nowy art. 193a – na podatników prowadzących księgi podatkowe przy użyciu programów komputerowych nakłada on obowiązek przekazywania całości lub części tych ksiąg do e-kontroli w formie Jednolitego Pliku Kontrolnego. Jak wyjaśnił Minister Finansów w interpretacji ogólnej dot. JPK, obowiązek dotyczy wszystkich podatników – nie tylko podatników VAT.

 

Zobacz interpretację ogólną Ministra Finansów dot. JPK

 

Od 1 lipca 2016 r. bezwzględny obowiązek przekazywania danych w formie plików JPK do e-kontroli został nałożony na tzw. dużych przedsiębiorców. To właśnie te podmioty miały najmniej czasu na przygotowanie użytkowanych systemów i procedur w firmie do zmian. Ustawa nowelizacyjna z 10.09. 2015 przewiduje bowiem możliwość skorzystania z okresu przejściowego dla małych i średnich przedsiębiorców oraz mikroprzedsiębiorców. Obowiązek przekazywania danych w formie plików JPK obejmie ich dopiero od 1 lipca 2018 r. W okresie od 1 lipca 2016 r. do 30 czerwca 2018 r. mogą oni przekazywać dane do kontroli w formie Jednolitego Pliku Kontrolnego dobrowolnie. Ministerstwo Finansów zapowiedziało, że będzie traktować przychylniej podatników, którzy się na to zdecydują pomimo braku obowiązku. Przekazanie prawidłowych danych w formie plików JPK w wielu przypadkach pozwoli uniknąć wizyty kontrolujących urzędników w formie.

 

Jak wyjaśnił Minister Finansów w interpretacji ogólniej, okres przejściowy dotyczy także podmiotów niebędących przedsiębiorcami w rozumieniu ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, jeżeli spełniają one wymogi określone dla zachowania statusu mikroprzedsiębiorcy bądź małego lub średniego przedsiębiorcy.

 

Ważne!

Obowiązek przekazywania danych do e-kontroli w formie plików JPK obejmuje:

Od 1 lipca 2016 r. – tzw. dużych przedsiębiorców oraz podmioty niebędące przedsiębiorcami, które nie spełniają wymogów określonych dla mikroprzedsiębiorców, małych lub średnich przedsiębiorców

Od 1 lipca 2018 r. – małych i średnich przedsiębiorców, mikroprzedsiębiorców oraz podmioty niebędące przedsiębiorcami, które spełniają wymogi określone dla zachowania któregoś z tych statusów (w okresie od 1.07.2016 do 1.07.2018 przekazywanie do e-kontroli danych w formie plików JPK jest dla nich dobrowolne)

 

Druga ustawa nowelizacyjna – z 13.05.2016 – wprowadziła nowy, bardzo ważny obowiązek dla wszystkich podmiotów prowadzących księgi podatkowe przy użyciu programów komputerowych. Od 1 lipca 2016 r. muszą one przesyłać drogą elektroniczną ewidencje VAT w formie plików JPK – bez wezwania organu podatkowego, w terminie do 25. dnia każdego miesiąca za miesiąc poprzedni. Nowa zasada znajduje się w dodanym art. 82 § 1b znowelizowanej Ordynacji podatkowej.

 

Podobnie jak w przypadku przekazywania danych w formie plików JPK do e-kontroli, obowiązek przesyłania rejestrów VAT najwcześniej objął tzw. dużych przedsiębiorców – pierwszy taki plik będą oni musieli przesłać już za lipiec 2016 r. – najpóźniej do 25. sierpnia 2016 r.

 

Mikroprzedsiębiorcy, mali i średni przedsiębiorcy mogą korzystać z okresu przejściowego, o którym mowa w ustawie z 13.05.2016 r. – jest on jednak o wiele krótszy niż w przypadku przekazywania danych do e-kontroli.

 

Na dostosowanie systemów i procedur w firmie do nowych wymogów mali i średni przedsiębiorcy mają czas do końca 2016 r. – obowiązek przesyłania ewidencji VAT, o której mowa w art. 109 ust. 3 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, w formie plików JPK obejmie ich bowiem od 1 stycznia 2017 r. Oznacza to, iż pierwsze takie pliki będą musieli przesłać już za styczeń 2017 – w terminie do 25. lutego 2017 r.

 

Art. 109 ust. 3 po zmianie od 1 stycznia 2017 brzmi:

3. Podatnicy, z wyjątkiem podatników wykonujących wyłącznie czynności zwolnione od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3 oraz podatników, u których sprzedaż jest zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 lub 9, są obowiązani prowadzić ewidencję zawierającą dane niezbędne do prawidłowego sporządzenia deklaracji podatkowej oraz informacji podsumowującej. Ewidencja powinna zawierać w szczególności dane niezbędne do określenia przedmiotu i podstawy opodatkowania, wysokości kwoty podatku należnego, korekt podatku należnego, kwoty podatku naliczonego obniżającej kwotę podatku należnego, korekt podatku naliczonego, kwoty podatku podlegającej wpłacie do urzędu skarbowego lub zwrotowi z tego urzędu, a także inne dane służące identyfikacji poszczególnych transakcji, w tym numer, za pomocą którego kontrahent jest zidentyfikowany na potrzeby podatku lub podatku od wartości dodanej.

 

Dla mikroprzedsiębiorców ustawodawca przewidział dłuższy okres przejściowy – obowiązek ten obejmie ich dopiero od 1 stycznia 2018 r.

 

Należy również podkreślić, iż od 1 stycznia 2018 r. obowiązek przekazywania plików JPK z rejestrami VAT będzie dotyczył wszystkich podatników, nie tylko prowadzących księgi podatkowe przy użyciu programów komputerowych. Ustawa nowelizacyjna z 13.05.2016 dodaje bowiem ust. 8a w art. 109 ustawy o VAT, który nakazuje wszystkim prowadzenie ewidencji VAT w formie elektronicznej przy użyciu programów komputerowych. Oznacza to, iż wszyscy podatnicy, nawet ci którzy wystawiają faktury ręcznie, będą zmuszeni do prowadzenia rejestrów VAT elektronicznie w programie komputerowym.

Od 1 stycznia 2018 w art. 109 dodaje się ust. 8a, który brzmi:

8a. Ewidencja, o której mowa w ust. 3, prowadzona jest w formie elektronicznej przy użyciu programów komputerowych.

 

Podobnie jak w przypadku e-kontroli, prawo do okresu przejściowego mają zarówno przedsiębiorcy, jak i podmioty niebędące przedsiębiorcami w rozumieniu ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, które spełniają wymogi określone dla zachowania statusu mikroprzedsiębiorcy bądź małego lub średniego przedsiębiorcy.

 

Ważne!

Obowiązek przesyłania rejestrów VAT w formie plików JPK obejmuje:

Od 1 lipca 2016 r. – tzw. dużych przedsiębiorców oraz podmioty niebędące przedsiębiorcami, które nie spełniają wymogów określonych dla mikroprzedsiębiorców, małych lub średnich przedsiębiorców

Od 1 stycznia 2017 r. – małych i średnich przedsiębiorców oraz podmioty niebędące przedsiębiorcami, które spełniają wymogi określone dla zachowania któregoś z tych statusów

Od 1 stycznia 2018 r. – mikroprzedsiębiorców oraz podmioty niebędące przedsiębiorcami, które spełniają wymogi określone dla zachowania takiego statusu

 

Zobacz też: Jednolity plik kontrolny (JPK) – Ministerstwo Finansów: odpowiedzi na pytania część I

 

Zobacz też: Jednolity plik kontrolny (JPK) – Ministerstwo Finansów: odpowiedzi na pytania część II