Obowiązek przesyłania drogą elektroniczną danych w postaci plików JPK_VAT wszedł w życie 1 lipca 2016 r. Przepisy nowelizacji przewidują jednak możliwość skorzystania z okresu przejściowego dla niektórych grup podmiotów. Podatników spełniających warunki do zachowania statusu mikroprzedsiębiorcy obowiązek przesyłania ewidencji VAT w formie Jednolitego Pliku Kontrolnego obejmie od 1 stycznia 2018 r. Natomiast małych i średnich przedsiębiorców – od 1 stycznia 2017 r.

Od tych terminów przesyłanie rejestrów VAT w formie JPK stanie się ważnym comiesięcznym obowiązkiem podatników. Zgodnie z art. 82 § 1b Ordynacji podatkowej, pliki JPK_VAT należy przesyłać bez wezwania organu podatkowego, w terminie do 25. dnia każdego miesiąca. Dotyczy to także podmiotów, które składają deklaracje VAT za okresy kwartalne.

 

Nowe przepisy nie określają wprost, jakie kary grożą za uchybienie obowiązkowi przesyłania plików JPK_VAT. Nie oznacza to jednak, że takich kar uda się uniknąć. Raporty te formalnie są bowiem informacjami podatkowymi, a spóźnienie z ich przekazaniem może skutkować dotkliwą grzywną.

 

Co grozi za spóźnienie z przesłaniem JPK_VAT

Zlekceważenie wymogu przesłania ewidencji VAT w formie pliku JPK może zostać potraktowane jako karalne naruszenie obowiązków podatkowych. Nieprzesłanie informacji podatkowej w terminie naraża podatnika na odpowiedzialność karną określoną w art. 80 ustawy z dnia 10.09.1999 ustawy - Kodeks karny skarbowy. W przepisie tym czytamy:

Art. 80. § 1. Kto wbrew obowiązkowi nie składa w terminie właściwemu organowi wymaganej informacji podatkowej,

podlega karze grzywny do 120 stawek dziennych.

 

Uchybienie obowiązkowi przesłania pliku JPK_VAT może zostać zakwalifikowane jako wykroczenie skarbowe lub przestępstwo skarbowe. W przypadku wykroczenia skarbowego podatnikowi grozi kara grzywny od 1/10 do 20-krotnej wysokości płacy minimalnej. W przypadku grzywny orzeczonej sądownie kwota taka w 2016 r. może wynieść od 185 zł do 37 tys. zł. Natomiast w przypadku kary nałożonej mandatem – maksymalnie 3,7 tys. zł.

Jeśli natomiast czyn zostanie zakwalifikowany jako przestępstwo skarbowe, podatnikowi grozi kara grzywny od 10 do 120 stawek dziennych. Przy czym stawka dzienna nie może być niższa od 1/30 części minimalnego wynagrodzenia za pracę ani przekraczać jej 400-krotności. W praktyce sankcja ta w 2016 r. może wynieść od 616,60 zł do 2 959 680 zł.

 

Kwalifikacja czynu zależy od różnych czynników, takich jak m.in. pobudki działania sprawcy, stopień szkodliwości społecznej czynu czy sposób jego popełnienia.

 

Ponadto organ podatkowy może nałożyć na podatnika karę porządkową do 2 800 zł. Mowa o niej w art. 262 § 2a ustawy z dnia 29.08.1997 r. - Ordynacja podatkowa:

Art. 262. § 1. Strona, pełnomocnik strony, świadek lub biegły, którzy mimo prawidłowego wezwania organu podatkowego:

(…)

2a) bezzasadnie odmówili okazania lub nie przedstawili w wyznaczonym terminie dokumentów, których obowiązek posiadania wynika z przepisów prawa, ksiąg podatkowych, dowodów księgowych będących podstawą zapisów w tych księgach, lub

(…)

mogą zostać ukarani karą porządkową do 2.800 zł.

 

W przypadku wszczęcia postępowania karnoskarbowego, grzywna za utrudnianie kontroli może wynieść nawet 17,7 mln zł.

 

Kwoty kar ulegną zmianie od początku 2017 roku. Minimalne wynagrodzenie od 1 stycznia 2017 r. będzie wynosiło 2 000 zł i w odniesieniu do tej kwoty ustalane będą stawki kar.

 

Spóźnienie z przesłaniem JPK_VAT – kto ponosi odpowiedzialność

Zasadniczo sankcję za uchybienie takie jak nieprzekazanie rejestrów VAT w formie pliku JPK w terminie ponosi osoba zajmująca się sprawami gospodarczymi, w tym finansowymi, podatnika. O kompetencjach takich mogą decydować przepisy prawa, decyzja właściwego organu, umowa między stronami bądź faktyczne wykonywanie tego typu czynności. Karę za spóźnienie z przesłaniem JPK_VAT ponoszą więc zasadniczo kierownicy jednostek – właściciele jednoosobowych firm, członkowie zarządu czy wspólnicy spółek osobowych. Jeśli jednak sporządzenie i złożenie informacji podatkowej powierzono innej osobie, np. pracownikowi, w niektórych przypadkach to on może ponosić odpowiedzialność za niedotrzymanie terminu przesłania JPK_VAT. Kwestia ta nie zawsze jest jednak oczywista i zależy od wielu czynników, np. okoliczności sprawy, winy, treści umowy łączącej strony czy zakresu obowiązków i faktycznej możliwości ich wypełnienia.  

 

Czy podatnicy są gotowi na JPK?

Sektor małych i średnich przedsiębiorstw czas na dostosowanie swoich działalności do wymogu przesyłania ewidencji VAT w formie Jednolitego Pliku Kontrolnego ma do końca 2016 r. Pierwszy plik JPK-VAT firmy te muszą przesłać do 27. lutego 2017 r. Niestety wiele polskich przedsiębiorstw wciąż nie jest gotowych na nowy obowiązek. Czym bliżej do terminu pierwszego złożenia ewidencji VAT, tym mniej czasu na wdrożenie JPK, a co za tym idzie większa trudność w dostosowaniu działalności do nowych przepisów.

 

Formalnie przepisy dają podatnikom możliwość odroczenia terminu przesłania Ministrowi Finansów pierwszego pliku JPK_VAT. Prawo to przysługuje na mocy art. 48 Ordynacji podatkowej. Odroczenie wykonania obowiązku podatkowego, takiego jak wysłanie raportu w formie pliku JPK_VAT, może zostać dokonane wyłącznie w przypadkach uzasadnionych ważnym interesem podatnika lub interesem publicznym. Stosowny wniosek w tym względzie należy złożyć przed upływem terminu złożenia informacji podatkowej. Adresatem takiego wniosku jest Minister Rozwoju i Finansów.

We wniosku należy wskazać, co i dlaczego przemawia za wyznaczeniem indywidualnej daty przesłania pierwszego pliku JPK_VAT. Powodem takim może być np. konieczność zmiany zasad rejestracji dokumentów księgowych, wykonywanie testów integralności baz danych czy trwanie prac nad przystosowaniem systemu finansowo-księgowego do nowych wymogów.

 

Złożone wnioski przekazywane są do naczelników właściwych podatnikom urzędów skarbowych. Decyzja o odroczeniu bądź nie terminu powstania obowiązku podatkowego leży w gestii urzędników. Należy więc liczyć się z decyzją odmowną – nawet jeśli w opinii podatnika wskazane przez niego przyczyny wnioskowania o odroczenie są zasadne i ważne z punktu widzenia interesu przedsiębiorstwa. Zakładanie, że urzędnik przychyli się do wniosku podatnika, niesie ze sobą spore ryzyko. Dlatego bezpieczniej jest odpowiednio wcześniej zadbać o przygotowanie działalności do obowiązku przesyłania plików JPK – chociażby przez zaopatrzenie przedsiębiorstwa w oprogramowanie przystosowane do nowych wymogów.

 

Sprawdź, kto i od kiedy ma obowiązek przekazywania plików JPK