Pracodawca niebędący jednostką budżetową albo samorządowym zakładem budżetowym, który zatrudnia mniej niż 20 osób, może utworzyć zakładowy fundusz świadczeń socjalnych lub wypłacać świadczenia urlopowe - może też z nich zrezygnować. Wynika to z art. 3 ust. 3 ustawy z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (Dz. U. z 2015 r. poz. 111 ze zm.). Na potrzeby ustalenia, czy dany podmiot ma prawo do rezygnacji z wypłacania świadczeń urlopowych, należy uwzględnić liczbę zatrudnionych na dzień 1 stycznia danego roku - w przeliczeniu na pełne etaty.

 

Rezygnacja z wypłacania świadczeń urlopowych wymaga dopełnienia obowiązku, o którym mowa w art. 3 ust. 3a wspomnianej ustawy. Przepis ten wskazuje na konieczność poinformowania pracowników o nietworzeniu zakładowego funduszu świadczeń socjalnych i niewypłacaniu świadczeń urlopowych. Informację taką należy przekazać na piśmie, w sposób przyjęty w danym zakładzie pracy.

 

Art. 3. 1. Fundusz tworzą, z zastrzeżeniem ust. 2, pracodawcy zatrudniający według stanu na dzień 1 stycznia danego roku co najmniej 20 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty.

1a - 1b. (uchylone)

2. Pracodawcy prowadzący działalność w formie jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych tworzą Fundusz, bez względu na liczbę zatrudnianych pracowników.

3. Pracodawcy zatrudniający według stanu na dzień 1 stycznia danego roku mniej niż 20 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty, z zastrzeżeniem ust. 2, mogą tworzyć Fundusz do wysokości i na zasadach określonych w art. 5 lub mogą wypłacać świadczenie urlopowe, o którym mowa w ust. 4-6.

3a. Pracodawcy, o których mowa w ust. 3, nieobjęci układem zbiorowym pracy oraz niezobowiązani do wydania regulaminu wynagradzania, informacje w sprawie nietworzenia Funduszu i niewypłacania świadczenia urlopowego przekazują pracownikom w pierwszym miesiącu danego roku kalendarzowego, w sposób przyjęty u danego pracodawcy.

 

Pracodawca, który jest objęty układem zbiorowym pracy lub wydaje regulamin wynagradzania, informację o niewypłacaniu świadczeń urlopowych umieszcza w jednym w tych aktów. Pozostali pracodawcy mogą np. wywiesić stosowny komunikat na tablicy ogłoszeń lub przekazać informację do wglądu i do podpisania każdemu pracownikowi. Przepisy nie ustalają konkretnej formy ani treści komunikatu - wskazują jedynie, iż ma on być przekazany w sposób przyjęty u danego pracodawcy.

 

Informację o niewypłacaniu świadczeń urlopowych należy przekazywać pracownikom rokrocznie - do końca stycznia danego roku. Jeśli pracodawca spóźni się z dopełnieniem tej formalności, będzie zobowiązany do wypłacania świadczeń urlopowych w danym roku.

 

Ważne!

Rezygnujesz z wypłacania świadczeń urlopowych w 2016 roku? Stosowną informację przekaż pracownikom na piśmie do 31 stycznia 2016 r. Jeśli nie zrobisz tego w terminie, obejmie Cię obowiązek wypłacania takich świadczeń!

 

Pracodawca zobowiązany do wypłacania świadczeń urlopowych przekazuje odpowiednią kwotę każdemu pracownikowi, który zamierza korzystać z urlopu wypoczynkowego przez co najmniej 14 kolejnych dni kalendarzowych. Świadczenie należy wypłacić najpóźniej w ostatnim dniu poprzedzającym rozpoczęcie urlopu pracownika. Każdemu zatrudnionemu przysługuje ono raz w roku. Wypłata ma charakter roszczeniowy, co oznacza, iż pracownik nie musi składać żadnych wniosków czy zaświadczeń, aby przysługującą sobie kwotę otrzymać.

 

W art. 3 ust. 4 ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych określono górną granicę kwoty świadczenia urlopowego. Określa się ją w odniesieniu do wysokości odpisu podstawowego dla poszczególnych grup pracowników. Pracodawca ma prawo do ustalenia świadczenia niższego niż odpis podstawowy właściwy dla danej grupy.

Należy również wspomnieć, iż od 1 stycznia 2016 r. zmieniono brzmienie art. 5e wspomnianej ustawy:

Art. 5e. W 2016 r. przez przeciętne wynagrodzenie miesięczne w gospodarce narodowej, o którym mowa w art. 5 ust. 2, należy rozumieć przeciętne wynagrodzenie miesięczne w gospodarce narodowej w drugim półroczu 2010 r. ogłoszone przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego na podstawie art. 5 ust. 7.

 

W 2016 r. wysokość świadczeń urlopowych odpowiadająca wysokości odpisu podstawowego na fundusz świadczeń socjalnych wynosi:

Dla pracownika zatrudnionego na tzw. warunkach normalnych:

Na pełen etat: 1.093,93 zł,

Na 3/4 etatu: 820,45 zł,

Na 1/2 etatu: 546,97 zł,

Na 1/4 etatu - 273,48 zł.

 

Dla pracownika wykonującemu prace w szczególnych warunkach lub prace o szczególnym charakterze:

Na pełny etat: 1.458,57 zł,

Na 3/4 etatu - 1.093,93 zł,

Na 1/2 etatu - 729,29 zł,

Na 1/4 etatu - 364,64 zł.

 

W przypadku pracowników młodocianych kwota świadczenia urlopowego odpowiada wysokości odpisu podstawowego naliczonego w zależności od roku nauki:

I rok nauki – 145,86 zł,

II rok nauki – 175,03 zł,

III rok nauki – 204,20 zł.