Zmiany w ustawie o VAT od 1 lipca 2015 r. objęły w głównej mierze przepisy dotyczące stosowania mechanizmu odwrotnego obciążenia. Rozszerzeniu uległ katalog towarów, dla których obowiązek rozliczenia VAT należnego ciąży na nabywcy. Mechanizmu tego od 1 lipca 2015 r. nie stosuje się także wobec nabywcy korzystającego ze zwolnienia z VAT. Zmieniły się również warunki skorzystania z ulgi na złe długi.
Bardzo ważna zmiana dotyczy też obrotu tzw. towarami wrażliwymi, wymienionymi w załączniku nr 13 do ustawy o VAT. Z katalogu takich towarów wyłączone zostało złoto w postaci surowca lub półproduktu o próbie 325 tysięcznych lub większej - jednocześnie znalazło się ono w załączniku nr 11 do ustawy, w którym wymieniono towary objęte mechanizmem odwrotnego obciążenia. W część III załącznika nr 13: „Pozostałe towary” pojawiło się aż 10 nowych pozycji, m.in. srebro i platyna w postaci surowca lub półproduktu, aparaty fotograficzne cyfrowe i kamery cyfrowe oraz niektóre części i akcesoria do fotokopiarek.
Towary dodane do załącznika nr 13 ustawy o VAT:
| III. Pozostałe towary | ||
| 12 | ex 20.59.12.0 | Emulsje do uczulania powierzchni do stosowania w fotografice; preparaty chemiczne do stosowania w fotografice, gdzie indziej niesklasyfikowane - wyłącznie tonery bez głowicy drukującej do drukarek do maszyn do automatycznego przetwarzania danych |
| 13 | ex 20.59.30.0 | Atrament do pisania, tusz kreślarski i pozostałe atramenty i tusze - wyłącznie kasety z tuszem bez głowicy do drukarek do maszyn do automatycznego przetwarzania danych |
| 14 | 24.41.10.0 | Srebro nieobrobione plastycznie lub w postaci półproduktu, lub w postaci proszku |
| 15 | ex 24.41.20.0 | Złoto nieobrobione plastycznie lub w postaci półproduktu, lub w postaci proszku - wyłącznie złoto o próbie mniejszej niż 325 tysięcznych |
| 16 | 24.41.30.0 | Platyna nieobrobiona plastycznie lub w postaci półproduktu, lub w postaci proszku |
| 17 | ex 24.41.40.0 | Metale nieszlachetne lub srebro, platerowane złotem, nieobrobione inaczej niż do stanu półproduktu - wyłącznie srebro, platerowane złotem, nieobrobione inaczej niż do stanu półproduktu |
| 18 | ex 24.41.50.0 | Metale nieszlachetne platerowane srebrem oraz metale nieszlachetne, srebro lub złoto, platerowane platyną, nieobrobione inaczej niż do stanu półproduktu - wyłącznie złoto o próbie mniejszej niż 325 tysięcznych i srebro, platerowane platyną, nieobrobione inaczej niż do stanu półproduktu |
| 19 | ex 26.70.13.0 | Aparaty fotograficzne cyfrowe i kamery cyfrowe - wyłącznie cyfrowe aparaty fotograficzne |
| 20 | ex 28.23.26.0 | Części i akcesoria do fotokopiarek - wyłącznie kasety z tuszem i głowicą drukującą do drukarek do maszyn do automatycznego przetwarzania danych, tonery z głowicą drukującą do drukarek do maszyn do automatycznego przetwarzania danych |
| 21 | ex 32.12.13.0 | Biżuteria i jej części oraz pozostałe wyroby jubilerskie i ich części, ze złota i srebra lub platerowane metalem szlachetnym - wyłącznie części biżuterii i części pozostałych wyrobów jubilerskich ze złota o próbie mniejszej niż 325 tysięcznych, ze srebra i z platyny, tj. niewykończone lub niekompletne wyroby jubilerskie i wyraźne części biżuterii, w tym pokrywane lub platerowane metalem szlachetnym |
Nowe limity kaucji gwarancyjnej
Według ogólnej zasady zapisanej w art. 105a ust. 1 i 2 ustawy, nabywca towarów wymienionych w załączniku nr 13 odpowiada solidarnie ze sprzedawcą za jego zobowiązania podatkowe - w tej części podatku, która przypada proporcjonalnie na dostawę dokonaną na rzecz tego podatnika, jeżeli:
- Wartość towarów z zał. 13 nabytych od tego sprzedawcy przekroczyła w danym miesiącu 50.000 zł netto
- W momencie dokonywania dostawy towarów nabywca wiedział lub miał uzasadnione podstawy, by przypuszczać, że cała lub częściowa kwota podatku przypadająca na dokonaną na jego rzecz dostawę tych towarów nie zostanie wpłacona na rachunek urzędu skarbowego
Natomiast w art. 105a ust. 3 ustawy określono, w jakich przypadkach nabywca nie ponosi odpowiedzialności solidarnej za zobowiązania podatkowe sprzedawcy. Jednym z nich jest skorzystanie z ochronnej funkcji kaucji gwarancyjnej. Od 1 lipca 2015 r. wysokość tej kaucji uległa podwyższeniu dla podatników zajmujących się dostawą towarów wymienionych w pozycjach 10 i 11 załącznika nr 13, czyli paliw.
W art. 105b ust. 2 czytamy:
2. Wysokość kaucji gwarancyjnej powinna odpowiadać co najmniej jednej piątej kwoty podatku należnego od przewidywanej przez podmiot, o którym mowa w ust. 1, w danym miesiącu wartości sprzedaży towarów, o których mowa w załączniku nr 13 do ustawy, z tym że nie może być niższa niż:
1) 200.000 zł - w przypadku dostawy towarów wymienionych w poz. 1-9 i 12-21 załącznika nr 13 do ustawy;
2) 1.000.000 zł - w przypadku dostawy towarów wymienionych w poz. 10 i 11 załącznika nr 13 do ustawy.
Do 30 czerwca 2015 r. wysokość kaucji gwarancyjnej była jednakowa dla wszystkich podatników dostarczających towary z załącznika 13 - wynosiła minimum 200 tys. zł i maksimum 3 mln zł. Natomiast po nowelizacji ustawy wysokość kaucji jest zróżnicowana - limity 200 tys. zł i 3 mln zł dotyczą wyłącznie towarów wrażliwych innych niż paliwa. Natomiast w przypadku dostawy paliw (poz. 10 i 11 załącznika 13) limity te wynoszą odpowiednio: minimum 1 mln zł i maksimum 10 mln zł. Zmiany te zostały wprowadzone ze względu na znaczną możliwość wystąpienia nadużyć w obrocie paliwami - nowe przepisy mają lepiej chronić interes budżetu państwa i uczciwych podatników.
O przepisach przejściowych dotyczących kaucji gwarancyjnej czytaj w naszym poradniku
Każdy nabywca towarów wrażliwych może sprawdzić, czy dany dostawca wniósł kaucję gwarancyjną - informacje te udostępnione zostały na stronie www.kaucja-gwarancyjna.mofnet.gov.pl.
Zgodnie z art. 105b ust. 4 ustawy, kaucja gwarancyjna może zostać złożona bezterminowo lub na określony czas - nie krótszy niż 12 miesięcy. W przepisie tym od 1 lipca 2015 r. doprecyzowano, iż termin należy liczyć od dnia wniesienia kaucji.
