Nowa seria zmian podatkowych wchodzi w życie 1 kwietnia 2013 roku. Określa je Ustawa z dnia 7 grudnia 2012 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2013 r. poz. 35). Modyfikacje zapowiadane jeszcze w 2012 roku zostaną wprowadzone. Dotyczą między innymi stawek VAT na niektóre towary i usługi, definicji importu i eksportu oraz kwestii opodatkowania prezentów o małej wartości.

Nowe stawki VAT

Ustawa z dnia 7 grudnia 2012 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2013 r. poz. 35) wprowadza nowe, wyższe stawki VAT na niektóre towary i usługi, które zostały wymienione w

załączniku nr 3 i 10 do ustawy o VAT.

Załącznik nr 3 wymienia towary i usługi opodatkowane stawką 8%. Od 1 kwietnia 2013 roku w przepisach tych zostaną wprowadzone zmiany. Wzrośnie VAT na wełnę szarpaną wymienioną w pozycji 24. Do tej pory towar ten opodatkowany był stawką 8%.

Od 1 kwietnia 2013 roku zostanie objÄ™ty stawkÄ… podstawowÄ…. Stawka podstawowa zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy o VAT  wynosi 23%. Podobnie w przypadku wyrobów sztuki ludowej, do tej pory wyszczególnionych w pozycjach 108-128. Nowe przepisy usuwajÄ… te pozycje z listy towarów objÄ™tych obniżonÄ… stawkÄ… 8%, a przypisujÄ… je do stawki podstawowej 23%.
Pozycje 164 - 168 wymieniające usługi związane z projekcją filmów, nagraniami wideo itp. zostaną całkowicie uchylone, wskutek czego od 1 kwietnia 2013 roku opodatkowane będą stawką podstawową 23%. Nieco inna zmiana zostanie wprowadzona w pozycjach 169-172 załącznika nr 3. Stawkę podatkową w wysokości 8% utrzymają jedynie usługi umożliwiania odbioru programów radiowych i telewizyjnych zgodnych z przepisami o radiofonii i telewizji, za pomocą urządzeń odbiorczych. Nie dotyczy to jednak usług elektronicznych i wypożyczania filmów oraz audycji w dowolnym czasie - wybranym przez osobę korzystającą z usługi, z wyjątkiem usług reklamowych i promocyjnych.
Załącznik nr 10 określa listę towarów i usług opodatkowanych stawką 5%. Nowa ustawa zmienia stawki VAT z 5% na 23% dla dwóch grup towarów. Pierwsza to niejadane surowe odpady zwierzęce przyporządkowane do PKWiU ex 10.11.60.0. Podwyższona stawka nie dotyczy jednak produktów takich jak żołądki, jelita czy pęcherze. Ustawodawca wprowadzenie tego wyłączenia argumentuje spożywaniem tych części zwierzęcych w wielu polskich rodzinach. Zmiany te objęły pozycję nr 17 załącznika nr 10 oraz pozycję nr 24 załącznika nr 3.
Ustawodawca zdecydowaÅ‚ siÄ™ również na ostateczne rozstrzygniÄ™cie kwestii opodatkowania kawy i herbaty. Od 1 kwietnia 2013 roku stawkÄ™ podstawowÄ… bÄ™dÄ… miaÅ‚y wszystkie napoje zawierajÄ…ce tÅ‚uszcz mlekowy, do których przygotowania użyty zostaÅ‚ napar z kawy lub herbaty. Niezależnie od tego, jaki jest  procentowy udziaÅ‚ naparu w napoju, obowiÄ…zujÄ…ca dla niego stawka to 23%. Zmiana wprowadzona zostanie w pozycji 31 zaÅ‚Ä…cznika nr 10 i pozycji  52 zaÅ‚Ä…cznika nr 3.
Od 1 kwietnia 2013 roku w myśl art. 114 ust. 1 i art. 115 ust. 2 w związku z art. 146a ustawy o VAT, stawka podatku VAT w formie ryczałtu na usługi przewozu osób taksówkami wynosi 4%. Rolnicy z kolei otrzymują zryczałtowany zwrot podatku w wysokości 7%.

Przechowywanie dokumentów

Niewielkie zmiany zostały wprowadzone w art. 112 ustawy o VAT. Zapis ten dotyczy terminu przechowywania dokumentów. Od 1 kwietnia 2013 roku będzie obowiązywał nieco zmodyfikowany przepis wskazujący na konieczność przechowania prowadzonych dla celów rozliczania podatku ewidencji oraz dokumentów mających związek z tym rozliczaniem do czasu przedawnienia się obowiązku podatkowego.

Zwolnienia przedmiotowe z VAT

Przepisy podatkowe zwalniają niektóre grupy czynności z podatku VAT. Zostały one wymienione odpowiednio w art. 43 ust. 1 pkt 2-41 ustawy o VAT - z zastrzeżeniami w ust. 2-20, art. 44-82 oraz w załączniku nr 7 do ustawy, jak również w art. 122 i w § 13 ust. 1 pkt 1-27 oraz w § 14-17 rozporządzenia w sprawie VAT.

Usługi pocztowe

Ustawodawca przewidział wprowadzenie nowego zwolnienia. Od 1 kwietnia 2013 roku przysługuje ono powszechnym usługom pocztowym, jeśli są one świadczone przez podmiot zobowiązany do wykonywania tej czynności. Ze zwolnienia z VAT korzysta także dostawa, która pozostaje w ścisłym związku z wyżej określonymi usługami pocztowymi. Zmiany zostały wprowadzone w art. 43 ust. 1 pkt 17 ustawy o VAT.

Dostawa terenów niezabudowanych

Od 1 kwietnia 2013 roku zwolnienie z VAT przysługuje dostawom terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane. Zapis ten znajduje się w . 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT. Znowelizowana ustawa o VAT w pkt 33 w art. 2 zmienia definicję terenu budowlanego, stąd konieczność wprowadzenia nowych przepisów w sprawie zwolnień. Zgodnie z nową definicją teren budowlany to grunt przeznaczony pod zabudowę, w zgodzie z planem zagospodarowania przestrzennego lub decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu. W przypadku braku pierwszego dokumentu należy posiłkować się drugim.
Należy również wspomnieć, że 1 kwietnia 2013 roku zniknie z ustawy art. 43 ust. 8, który definiował pojęcie zarządzania. Będzie o nim mowa w art. 43 ust. 1 pkt oraz w art. 44 pkt 3.

Wewnątrzwspólnotowa dostawa środków transportu

Doprecyzowany został przepis wskazujący, że osoby prawne, osoby fizyczne nie będące podatnikami oraz jednostki organizacyjne bez osobowości prawnej, które dokonują wewnątrzwspólnotowej dostawy nowych środków transportu również są podatnikami, o ile dostawy te nie są wykonywane częstotliwie. Zasada ta została określona w art. 16 ustawy o VAT. Począwszy od 1 kwietnia 2013 roku wcześniej obowiązujące określenie "w przypadku gdy okoliczności nie wskazują na zamiar wykonywania tej czynności w sposób częstotliwy", brzmi: "dokonujące okazjonalnie wewnątrzwspólnotowej dostawy nowych środków transportu".

Nietransakcyjne przemieszczenie towarów

W pewnych sytuacjach przemieszczenie towarów, zgodnie z ustawą, nie jest traktowane jako wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów. Aby jeszcze lepiej doprecyzować tę kwestię, zdecydowano się na zmodyfikowanie art. 13 ust. 4 ustawy o VAT, w którym wymienione są te sytuacje.
W myśl nowego przepisu towary przemieszczane na terytorium kraju w celu eksportu nie muszą być objęte procedurą wywozu. Jeśli towary mają służyć do wykonania usług na terytorium innego państwa Unii Europejskiej, nie podlegają pod wewnątrzwspólnotową dostawę towarów pod warunkiem, że usługa ta polega na wycenie tych towarów lub wykonaniu na nich usług oraz że towary po wykonaniu usług zostaną z powrotem przetransportowane na terytorium RP. Nowe przepisy likwidują ograniczenie czasowe używania tych towarów na terytorium innego państwa członkowskiego. Do tej pory obowiązywał termin 24 godzin.

Definicja działalności gospodarczej

Niewielkiej modyfikacji uległa definicja działalności gospodarczej. Od 1 kwietnia 2013 roku będzie to wszelka działalność podmiotów takich jak handlowcy, producenci, przedstawiciele wolnych zawodów oraz usługodawcy - w tym rolnicy oraz podmioty zajmujące się pozyskiwaniem zasobów naturalnych.
Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności wykonywane dla celów zarobkowych, które polegają na wykorzystywaniu wartości prawnych, niematerialnych oraz towarów.

Prezenty o małej wartości oraz próbki

Nowelizacja ustawy zmienia samą definicję próbki. Od 1 kwietnia 2013 roku będzie to towar, który można jednoznacznie zidentyfikować jako próbkę. Celem przekazania takiego produktu jest promocja sprzedaży, nie zaś zaspokojenie końcowych potrzeb konsumenta. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy zaspokojenie tych potrzeb to nieodłączny element prowadzonej akcji promocyjnej. Przekazana próbka ma umożliwić odbiorcy ocenę cech i właściwości produktu w jego ostatecznej postaci.
Ostatecznie rozstrzygnięto także kwestię opodatkowania prezentów o niewielkiej wartości oraz próbek. Do tej pory istniejące przepisy pozwalały na różną interpretację. Od 1 kwietnia 2013 roku obowiązuje ogólna zasada, wskazująca na konieczność opodatkowania nieodpłatnego przekazania towaru w przypadku, jeśli podatnik zyskał prawo do pomniejszenia podatku należnego o podatek naliczony wynikający z zakupu towarów do nieodpłatnego zbycia bądź niezbędnych do wytworzenia takich towarów. Dotyczy to również części składowych takiego produktu.
Nawet jeśli w wytworzonym przez podatnika produkcie będzie znajdować się jedna część składowa, której nabycie daje podatnikowi prawo do odliczenia podatku naliczonego, nieodpłatne przekazanie podlega opodatkowaniu. Ustawodawca argumentuje decyzję o wprowadzeniu tej zasady trwałym wzrostem wartości takich towarów.
Powyższe zasady nie dotyczą prezentów o małej wartości, jeśli ich roczna wartość przekazania dla jednej osoby nie przekroczyła kwoty określonej w ustawie. Zgodnie z art. 7 ust. 4 ustawy podatnik, który prowadzi ewidencję osób obdarowanych, może przekazać w ciągu roku podatkowego prezenty o wartości 100 zł na jedną osobę. Z kolei podatnik nie prowadzący takiej ewidencji może przekazać jednorazowo towar, którego wartość nabycia bądź koszt wytworzenia nie przekracza 10 zł. Od 1 kwietnia 2013 roku nawet przekazanie prezentu o wyższej wartości nie będzie opodatkowane, jeśli towar ten zostanie przekazany na cele związane z działalnością gospodarczą, zgodnie z art. 7 ust. 7 ustawy o VAT.

Marża w turystyce

Podstawą opodatkowania dla usług z branży turystycznej zgodnie z art. 119 ust. 1 ustawy o VAT jest kwota marży, którą pomniejsza się o kwotę podatku należnego. Od 1 kwietnia 2013 roku przez marżę, określoną w art. 119 ust. 2 ustawy o VAT, należy rozumieć różnicę pomiędzy kwotą do zapłacenia przez nabywcę usługi a kosztami faktycznymi, poniesionymi przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług niezbędnych, aby stworzyć turyście odpowiednie warunki przynoszące korzyść.
Wśród usług dla bezpośredniej korzyści turysty można wymienić między innymi ubezpieczenie, transport, wyżywienie czy zakwaterowanie.

Dostawy łańcuchowe

Od 1 kwietnia 2013 roku zmianie ulega brzmienie w art. 22 ust. 2 ustawy. Nabywca nie będzie musiał udowadniać - jak to było do tej pory - że to jego dostawie należy przyporządkować wysyłkę lub transport. Wystarczy, że z warunków dostawy bezpośrednio wynika, komu należy ją przyporządkować.
Wprowadzona modyfikacja będzie miała znaczny wpływ na dokumentowanie dostaw łańcuchowych. Każdorazowo będzie trzeba analizować warunki tej transakcji. Największy wpływ w takiej sytuacji będą miały warunki dostawy. Decyzja uznania dostawy za ruchomą nie będzie już należała do pośrednika.

Przedstawiciel podatkowy

Wprowadzone od 1 kwietnia 2013 roku zmiany w przepisach dotyczących przedstawiciela podatkowego znacznie ułatwiają życie podatnikom. Przede wszystkim podmioty zagraniczne będą mogły mieć na terytorium RP przedstawiciela podatkowego przez konieczności rejestrowania się jako czynny płatnik VAT. Zlikwidowano też wymóg nieposiadania podatkowych zaległości. Utrzymano zasadę zapisaną w art. 18b ust. 1 ustawy o VAT, według której również agencja celna - o ile spełni określone wymogi, będzie mogła być przedstawicielem podatkowym. Lista czynności, które leżą w gestii przedstawiciela podatkowego, znajduje się w art. 18c i 18d ustawy o VAT.

Import towarów

Nowelizacja ustawy o VAT zmienia definicję importu towarów. Obowiązujący od 1 kwietnia 2013 roku przepis z art. 26a ustawy określa miejsce importu towaru. Zgodnie z tymi regulacjami miejscem importu towarów będzie terytorium państwa członkowskiego, na które towar znajdzie się w momencie wprowadzenia na terytorium UE. W związku ze zmianą definicji miejsca importu towarów zmianie uległa także sama definicja importu. Zgodnie z nowymi przepisami jest nią przywóz towarów z terytorium państwa trzeciego na terytorium Unii Europejskiej. Konsekwencją tej zmiany jest również wprowadzenie nowych regulacji w zakresie miejsca opodatkowania towarów.
Jeśli towary, które zostały przywiezione na terytorium państwa członkowskiego, zostały oznaczone jednym z wymienionych poniżej oznaczeń celnych lub objęte jedną z poniższych procedur, to miejscem importu tych towarów jest terytorium państwa, w którym przestały tym procedurom podlegać.

Wśród procedur tych można wymienić:
•    ProcedurÄ™ uszlachetniana czynnego w systemie zawieszeÅ„
•    ProcedurÄ™ skÅ‚adu celnego
•    ProcedurÄ™ tranzytu, wÅ‚Ä…cznie ze skÅ‚adowaniem czasowym przed nadaniem przeznaczenia celnego
•    ProcedurÄ™ odprawy czasowej z caÅ‚kowitym zwolnieniem od należnoÅ›ci celnych przywozowych
•    Przeznaczenie, czyli wprowadzenie towarów do wolnego obszaru celnego albo skÅ‚adu wolnocÅ‚owego

Eksport towarów

Zmiana definicji eksportu towarów opiera się na tych samych zasadach, które znalazły zastosowanie w przypadku importu. Od 1 kwietnia 2013 roku eksportem będziemy określać nie - jak to było do tej pory - dostawę towarów wysyłanych bądź transportowanych z Polski na terytorium innego kraju, lecz wywiezienie towaru z Polski na terytorium kraju niebędącego członkiem Unii Europejskiej.
Znowelizowany art. 2 pkt 8 ustawy wskazuje, że eksport towarów może być wykonywany przez dostawcę lub na jego rzecz lub przez nabywcę spoza terytorium UE lub na jego rzecz. Wyjątkiem od tej reguły jest wywożenie towarów przez nabywcę, które ma na celu wyposażenie statków rekreacyjnych, turystycznych statków powietrznych bądź innych środków transportu, których celem jest zaspokajanie potrzeb prywatnych.
Przepisy wskazują także na konieczność posiadania potwierdzenia wywozu towarów poza UE, wydawanego przez urząd celny.