W 2021 r. obowiązują następujące akty prawne regulujące kwestię stosowania kas fiskalnych:

• Ustawa z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Tekst jednolity Dz. U. z 2020 r. 2419) – Art. 111, 111a, 111b, 145a i 145b.
• Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 10 czerwca 2020 r. w sprawie przedłużenia terminów prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących z elektronicznym lub papierowym zapisem kopii (Dz. U. z 2020 r. poz. 1059)
• Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 28 grudnia 2018 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących (Dz. U. z 2018 r. poz. 2519)
• Rozporządzenie Ministra Finansów, Funduszy i Polityki Regionalnej z dnia 15 grudnia 2020 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących (Dz. U. z 2020 r. poz. 2317)
• Rozporządzenie Ministra Finansów z 26 maja 2020 r. w sprawie kas rejestrujących mających postać oprogramowania (Dz. U. z 2020 r. poz. 957).
• Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 29 maja 2020 r. w sprawie grup podatników lub rodzajów czynności, w odniesieniu do których możliwe jest używanie kas rejestrujących mających postać oprogramowania (Dz. U. z 2020 r. poz. 965)
• Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 29.04.2019 r. w sprawie odliczania lub zwrotu kwot wydatkowanych na zakup kas rejestrujących oraz zwrotu tych kwot przez podatnika (Dz. U. z 2019 r. poz. 820)
• Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 29 kwietnia 2019 r. w sprawie kas rejestrujących (Dz. U. z 2019 r. poz. 816)
• Rozporządzenie Ministra Przedsiębiorczości i Technologii z 28 maja 2018 r. w sprawie kryteriów i warunków technicznych, którym muszą odpowiadać kasy rejestrujące (Dz. U. z 2018 r. poz. 1206)

 

Dowiedz się więcej o przepisach dot. kas fiskalnych w 2021 r. i pobierz akty prawne

 

Zwolnienie z kasy fiskalnej w 2021

Przepisy obowiązujące w 2021 r. zasadniczo nie różnią się od tych z lat 2020 i 2019. Najważniejsze zasady dotyczące zwolnień z kas fiskalnych pozostały niezmienione. Jednak ze względu na wprowadzenie nowej klasyfikacji towarów i usług – zastąpienie PKWiU 2008 Nomenklaturą scaloną (CN) oraz PKWiU 2015 – konieczne było wprowadzenie pewnych modyfikacji w załączniku oraz w § 4 rozporządzenia w sprawie zwolnień. Wymieniono tam czynności zwolnione z kas przedmiotowo oraz czynności, które ze względu na swój szczególny charakter muszą być ewidencjonowane na kasie fiskalnej bez względu na wysokość obrotu podatnika.

 

Czynności wyłączone ze zwolnień z kas

Sprzedaż niektórych towarów i świadczenie niektórych usług muszą być rejestrowane na kasie bez względu na obrót przedsiębiorcy. Wykonywane tych czynności pozbawia podatnika prawa m.in. do zwolnienia podmiotowego z kas. Planując rozpoczęcie takiej sprzedaży, przedsiębiorca musi zaopatrzyć się w kasę fiskalną jeszcze przed przyjęciem pierwszego klienta.

Poniższy fragment rozporządzenia uwzględnia zmiany wprowadzone ze względu na nową klasyfikację towarów i usług.

 

Czynności wyłączone ze zwolnień z kas w 2021 r.:

• § 4. 1. Zwolnień z obowiązku ewidencjonowania, o których mowa w § 2 i § 3, nie stosuje się w przypadku: 
  
  1) dostawy:
  
  a) gazu płynnego,
  b) części do silników (CN 8409 91 00 i 8409 99 00),
  c) silników do napędu pojazdów i motocykli (CN ex 8407, ex 8408 20),
  d) nadwozi do pojazdów silnikowych (CN 8707),
  e) przyczep i naczep (CN 8716 10, 8716 31 00, ex 8716 39, 8716 40 00); kontenerów (CN 8609 00),
  f) części przyczep, naczep i pozostałych pojazdów bez napędu mechanicznego (CN 8716 90),
  g) części i akcesoriów do pojazdów silnikowych [(CN ex 8708 z wyłączeniem 8708 21, 8708 29, 8708 95), (CN ex 9401 90 80)] (z wyłączeniem motocykli), to jest do: ciągników; pojazdów silnikowych do przewozu dziesięciu lub więcej osób z kierowcą; samochodów i pozostałych pojazdów silnikowych przeznaczonych zasadniczo do przewozu osób, włącznie z samochodami osobowo-towarowymi (kombi) oraz samochodami wyścigowymi; pojazdów silnikowych do transportu towarów; pojazdów silnikowych specjalnego przeznaczenia innych niż te zasadniczo przeznaczone do przewozu osób lub towarów (na przykład pojazdów pogotowia technicznego, dźwigów samochodowych, pojazdów strażackich, betoniarek samochodowych, zamiatarek, polewaczek, przewoźnych warsztatów, ruchomych stacji radiologicznych),
  h) silników spalinowych tłokowych wewnętrznego spalania w rodzaju stosowanych w motocyklach (PKWiU 30.91.3),
  i) komputerów, wyrobów elektronicznych i optycznych (PKWiU ex 26 i ex 27.11),
  j) sprzętu fotograficznego, z wyłączeniem części i akcesoriów do sprzętu i wyposażenia fotograficznego (PKWiU ex 26.70.1),
  k) wyrobów z metali szlachetnych lub z udziałem tych metali, których dostawa nie może korzystać ze zwolnienia od podatku, o którym mowa w art. 113 ust. 1 i 9 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, zwanej dalej "ustawą",
  l) zapisanych i niezapisanych nośników danych cyfrowych i analogowych,
  m) wyrobów przeznaczonych do użycia, oferowanych na sprzedaż lub używanych jako paliwa silnikowe albo jako dodatki lub domieszki do paliw silnikowych, bez względu na symbol PKWiU,
  n) wyrobów tytoniowych (CN 2401, 2402, 2403), napojów alkoholowych o zawartości alkoholu powyżej 1,2% oraz napojów alkoholowych będących mieszaniną piwa i napojów bezalkoholowych, w których zawartość alkoholu przekracza 0,5%, bez względu na kod CN, z wyłączeniem towarów dostarczanych na pokładach samolotów,
  o) perfum i wód toaletowych (CN 3303 00 10, 3303 00 90), z wyłączeniem towarów dostarczanych na pokładach samolotów;
  
  2) świadczenia usług:
  
  a) przewozów pasażerskich w samochodowej komunikacji, z wyłączeniem przewozów wymienionych w poz. 15 i 16 załącznika do rozporządzenia,
  b) przewozu osób oraz ich bagażu podręcznego taksówkami,
  c) naprawy pojazdów silnikowych oraz motorowerów (w tym naprawy opon, ich zakładania, bieżnikowania i regenerowania),
  d) w zakresie wymiany opon lub kół dla pojazdów silnikowych oraz motorowerów,
  e) w zakresie badań i przeglądów technicznych pojazdów,
  f) w zakresie opieki medycznej świadczonej przez lekarzy i lekarzy dentystów, z wyłączeniem usług świadczonych przez osoby wymienione w poz. 48 załącznika do rozporządzenia,
  g) prawniczych, z wyłączeniem usług określonych w poz. 27 załącznika do rozporządzenia,
  h) doradztwa podatkowego,
  i) związanych z wyżywieniem (PKWiU ex 56.10, PKWiU 52.21, PKWiU 56.29, PKWiU ex 56.30), wyłącznie:
  - świadczonych przez stacjonarne placówki gastronomiczne, w tym również sezonowo, oraz
  - usług przygotowywania żywności dla odbiorców zewnętrznych (catering),
  j) fryzjerskich, kosmetycznych i kosmetologicznych,
  k) kulturalnych i rozrywkowych - wyłącznie w zakresie wstępu na przedstawienia cyrkowe,
  l) związanych z rozrywką i rekreacją - wyłącznie w zakresie wstępu do wesołych miasteczek, parków rozrywki, na dyskoteki, sale taneczne.

 

Od powyższej zasady istnieją pewne wyjątki – stosowane jedynie w szczególnych sytuacjach. Sprzedaż towarów wymienionych w § 4 ust. 1 pkt 1 lit. b-l oraz świadczenie usług z pkt 2 nie muszą być rejestrowane na kasie, jeśli spełniają warunki określone w poz. 34 załącznika do rozporządzenia. Czytamy tam, iż zwolnieniu z kasy podlega:

34. Dostawa towarów i świadczenie usług przez podatnika na rzecz jego pracowników oraz przez spółdzielnie mieszkaniowe na rzecz członków lub innych osób, którym przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu lub które są właścicielami lokali położonych w budynkach administrowanych przez spółdzielnie mieszkaniowe, jak również przez wspólnoty mieszkaniowe na rzecz właścicieli lokali 

 

Usługi wymienione w § 4 ust. 1 pkt 1 lit. f-h (usługi opieki medycznej świadczone przez lekarzy, usługi prawnicze i usługi doradztwa podatkowego) nie muszą być rejestrowane na kasie fiskalnej, jeśli mają miejsce wyłącznie przy wykorzystaniu środków porozumiewania się na odległość (np. teleporada, wideoporada), lub których rezultat jest przekazywany wyłącznie przy wykorzystaniu tych środków, a ponadto zostaną spełnione warunki określone w poz. 37 załącznika:

37. Świadczenie usług na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, jeżeli świadczący usługę otrzyma w całości zapłatę za wykonaną czynność za pośrednictwem poczty, banku lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej (odpowiednio na rachunek bankowy podatnika lub na rachunek podatnika w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, której jest członkiem), a z ewidencji i dowodów dokumentujących zapłatę jednoznacznie wynika, jakiej konkretnie czynności dotyczyła

 

Usługi związane z wyżywieniem nie muszą być ewidencjonowane na kasie, jeśli są świadczone na pokładzie samolotu, w sposób określony w poz. 44 do rozporządzenia:

44. Usługi stołówek w placówkach wymienionych w art. 43 ust. 9 ustawy, prowadzonych przez te placówki, udostępnianych wyłącznie dla uczniów, studentów i innych podopiecznych oraz nauczycieli i personelu

 

Usługi opieki medycznej nie muszą być rejestrowane za pomocą kasy, jeśli świadczone są przez osoby niewidome, w sposób określony w poz. 48 załącznika:

48. Usługi świadczone osobiście przez osoby niewidome, posiadające orzeczenie o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, które prowadzą samodzielnie działalność gospodarczą lub zatrudniają wyłącznie jednego pracownika niewidomego posiadającego orzeczenie o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności

 

Zwolnienie podmiotowe z kasy fiskalnej 2021

Przedsiębiorcy, którzy nie wykonują czynności wymienionych w omówionym powyżej § 4 rozporządzenia, mogą korzystać ze zwolnienia podmiotowego z kasy fiskalnej. W 2021 r. przysługuje ono podatnikom, których obrót netto w roku poprzednim nie przekroczył 20.000 zł. Przy czym na potrzeby zastosowanie tego zwolnienia bierze się pod uwagę wyłącznie obrót ze sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej.

Do całości obrotu nie wlicza się obrotu z czynności wymienionych w poz. 35 i 47 załącznika:

35. Dostawa nieruchomości

47. Dostawa towarów i świadczenie usług, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji, jeżeli czynności te w całości zostały udokumentowane fakturą

 

Jeśli podatnik rozpoczął sprzedaż w trakcie roku kalendarzowego, limit do zwolnienia z kas w 2021 r. wylicza w proporcji do okresu prowadzenia tej sprzedaży. Bierze pod uwagę liczbę dni od dnia pierwszej czynności do końca roku.

Warto posłużyć się przy tym poniższym schematem:

20.000 zł / 365 x Liczba dni prowadzenia sprzedaży.

 

Przykład

Pani Joanna otworzyła zakład krawiecki dnia 5 października 2020 r. Do końca roku prowadziła sprzedaż przez 88 dni. Limit do zwolnienia z kasy na 2021 r. w jej przypadku wynosi 4821,92 zł netto.

 

Przedsiębiorcy rozpoczynający sprzedaż w 2021 r. mogą skorzystać ze zwolnienia, jeśli przewidywany przez nich obrót nie przekroczy obowiązującego limitu (pełnego lub proporcjonalnego).

 

Przekroczenie limitu – kiedy kasa fiskalna?

W przypadku przekroczenia limitu, zwolnienie traci moc po upływie 2 miesięcy następujących po miesiącu, w którym został przekroczony.

 

Przykład

Pani Joanna przysługujący jej limit przekroczyła 22 grudnia 2020 r. Kasę fiskalną musi stosować od 1 marca 2021 r.

 

Zwolnienia przedmiotowe z kasy fiskalnej w 2021 r.

W załączniku do rozporządzenia zostały wymienione czynności, które ze względu na swój szczególny charakter nie muszą być ewidencjonowane na kasie fiskalnej. Nie ma przy tym znaczenia wysokość obrotu podatnika.

 

Czynności wymienione w I części załącznika do rozporządzenia:

Poz.	Symbol PKWiU1)		Czynności zwolnione z obowiązku ewidencjonowania
I. Dostawa towarów lub świadczenie usług, których przedmiotem są następujące towary lub usługi:
1	ex	01.6	Usługi związane z rolnictwem oraz chowem i hodowlą zwierząt, z wyłączeniem usług weterynaryjnych - z wyjątkiem usług podkuwania koni (PKWiU ex 01.62.10.0)
2		35	Energia elektryczna, paliwa gazowe, para wodna, gorąca woda i powietrze do układów klimatyzacyjnych
3		36	Woda w postaci naturalnej; usługi związane z uzdatnianiem i dostarczaniem wody
4		37	Usługi związane z odprowadzaniem i oczyszczaniem ścieków; osady ze ścieków kanalizacyjnych
5		38.11.1	Usługi związane ze zbieraniem odpadów innych niż niebezpieczne nadających się do recyklingu
6		38.11.2	Usługi związane ze zbieraniem odpadów innych niż niebezpieczne nienadających się do recyklingu
7		38.11.6	Usługi związane z infrastrukturą przeznaczoną do przemieszczania odpadów innych niż niebezpieczne
8		38.12.1	Usługi związane ze zbieraniem odpadów niebezpiecznych
9		38.12.30.0	Usługi związane z infrastrukturą przeznaczoną do przemieszczania odpadów niebezpiecznych nadających się do recyklingu
10		38.21.10.0	Usługi związane z obróbką odpadów innych niż niebezpieczne w celu ich ostatecznego usunięcia
11		38.22.19.0	Usługi związane z przetwarzaniem pozostałych odpadów niebezpiecznych
12	ex	38.22.2	Usługi związane z unieszkodliwianiem odpadów promieniotwórczych
13		39	Usługi związane z rekultywacją i pozostałe usługi związane z gospodarką odpadami
14	ex	49.31.10.0	Transport kolejowy pasażerski, miejski i podmiejski - dotyczy wyłącznie przewozów metrem rozkładowych pasażerskich, za które są pobierane ceny ustalone przez gminę (Radę m.st. Warszawy) lub związek komunalny
15	ex	49.31.2	Pozostały transport lądowy pasażerski, miejski i podmiejski - dotyczy wyłącznie przewozów miejskich rozkładowych pasażerskich, innych niż kolejowe, za które są pobierane ceny ustalone przez gminę (Radę m.st. Warszawy) lub związek komunalny
16	ex	49.39.1	Transport lądowy pasażerski, rozkładowy: międzymiastowy i specjalizowany  - dotyczy wyłącznie przewozów miejskich rozkładowych pasażerskich, innych niż kolejowe, za które są pobierane ceny ustalone przez gminę (Radę m.st. Warszawy) lub związek komunalny
17	ex	53	Usługi pocztowe i kurierskie
18	ex	55.10.10.0	Usługi w zakresie noclegów i usługi towarzyszące świadczone przez hotele, motele, pensjonaty i inne obiekty hotelowe  - dotyczy wyłącznie usług świadczonych przez obozowiska dla dzieci
19	ex	55.20.19.0	Pozostałe usługi obiektów noclegowych turystycznych i miejsc krótkotrwałego zakwaterowania bez obsługi - dotyczy wyłącznie usług świadczonych przez obozowiska dla dzieci
20	ex	55.90.1	Pozostałe usługi związane z zakwaterowaniem z wyłączeniem PKWiU 55.90.13.0  - dotyczy wyłącznie: usług krótkotrwałego zakwaterowania pozostałych, gdzie indziej niesklasyfikowanych (z wyłączeniem usług hotelarskich i turystycznych), jeżeli świadczenie tych usług w całości zostało udokumentowane fakturą
21		bez względu na symbol PKWiU	Usługi telekomunikacyjne, o których mowa w art. 2 pkt 25a ustawy
22		bez względu na symbol PKWiU	Usługi nadawcze, o których mowa w art. 2 pkt 25b ustawy, pod warunkiem że podatnik świadczy usługi, o których mowa w poz. 21
23		bez względu na symbol PKWiU	Usługi elektroniczne, o których mowa w art. 2 pkt 26 ustawy, pod warunkiem że podatnik świadczy usługi, o których mowa w poz. 21
24		64-66	Usługi finansowe i ubezpieczeniowe
25	ex	68.20.1	Wynajem i usługi zarządzania nieruchomościami własnymi lub dzierżawionymi, jeżeli świadczenie tych usług w całości zostało udokumentowane fakturą lub świadczący usługę otrzyma w całości zapłatę za wykonaną czynność za pośrednictwem poczty, banku lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej (odpowiednio na rachunek bankowy podatnika lub na rachunek podatnika w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, której jest członkiem), a z ewidencji i dowodów dokumentujących zapłatę jednoznacznie wynika, jakiej konkretnie czynności dotyczyła
26	ex	68.3	Usługi związane z obsługą rynku nieruchomości, jeżeli świadczenie tych usług w całości zostało udokumentowane fakturą
27		bez względu na symbol PKWiU	Czynności notarialne
28		bez względu na symbol PKWiU	Usługi wykonywane przez komornika sądowego w ramach czynności egzekucyjnych lub innych czynności przekazanych do kompetencji komornika sądowego na podstawie odrębnych przepisów
29		84	Usługi administracji publicznej i obrony narodowej; usługi w zakresie obowiązkowych zabezpieczeń społecznych
30	ex	85	Usługi w zakresie edukacji - z wyłączeniem: - usług w zakresie pozaszkolnych form edukacji sportowej oraz zajęć sportowych i rekreacyjnych (PKWiU 85.51.10.0), - usług świadczonych przez szkoły tańca i instruktorów tańca (PKWiU 85.52.11.0), - usług świadczonych przez szkoły nauki jazdy (PKWiU 85.53.11)
31	ex	91.01.12.0	Usługi archiwów publicznych (gromadzenie, katalogowanie, ochrona i odzyskiwanie zbiorów), włączając usługi archiwów historycznych, archiwów i kartotek rządowych, łącznie z usługami archiwów elektronicznych
32		94	Usługi świadczone przez organizacje członkowskie
33		99	Usługi świadczone przez organizacje i zespoły eksterytorialne

 

 

Zwolnienie przedmiotowo-podmiotowe z kasy fiskalnej w 2021 r.

Podatnicy wykonujący w przeważającej mierze czynności zwolnione z kasy fiskalnej przedmiotowo – wymienione w części I załącznika do rozporządzenia – mogą korzystać ze zwolnienia przedmiotowo-podmiotowego z kasy fiskalnej w 2021 r. Trzeba jednak spełnić warunek określony w § 3 ust. 1 pkt 3 i 4 rozporządzenia.

Zgodnie z tym przepisem, zwolnienie przysługuje, jeśli udział obrotu z tytułu czynności wymienionych w części I załącznika, w całkowitym obrocie podatnika realizowanym na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, był w poprzednim roku podatkowym wyższy niż 80%.

Podatnik rozpoczynający sprzedaż w trakcie roku bierze pod uwagę przewidywany udział procentowy obrotu:

a) za okres pierwszych sześciu miesięcy wykonywania tych czynności,

b) za okres do końca roku, w przypadku gdy okres wykonywania tych czynności w roku podatkowym jest krótszy niż sześć miesięcy

 

Przykład

Pani Karolina w 2020 r. udzielała korepetycji z języka angielskiego (usługi w zakresie edukacji), a ponadto czasem przyjmowała zlecenia na tłumaczenie tekstów. W 2020 r. obrót z usług w zakresie edukacji wyniósł 37.200 zł, a obrót z usług tłumaczeń – 5.600 zł. Udział procentowy obrotu z usługi zwolnionej przedmiotowo wyniósł 86,9%. Pani Karolina może korzystać ze zwolnienia przedmiotowo-podmiotowego z kasy w 2021 r.

 

Zwolnienie dla szczególnych czynności w 2021 r.

W części II załącznika do rozporządzenia wymieniono czynności, które ze względu na swój szczególny charakter mogą być zwolnione z obowiązku rejestrowania na kasie fiskalnej. Znalazły się tam m.in. sprzedaż wysyłkowa, świadczenie usług z zapłatą na rachunek czy dostawa nieruchomości.

Należy przy tym podkreślić, iż korzystanie ze zwolnień dla szczególnych czynności jest możliwe wyłącznie po spełnieniu wszystkich przesłanek określonych w danej pozycji.

Zwolnienia z części II załącznika do rozporządzenia nie obowiązują podatników wykonujących czynności z omówionego wcześniej § 4 rozporządzenia.

 

Zwolnienia dla szczególnych czynności w 2021 r. – część II załącznika:

II. Sprzedaż dotycząca szczególnych czynności
34	Dostawa towarów i świadczenie usług przez podatnika na rzecz jego pracowników oraz przez spółdzielnie mieszkaniowe na rzecz członków lub innych osób, którym przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu lub które są właścicielami lokali położonych w budynkach administrowanych przez spółdzielnie mieszkaniowe, jak również przez wspólnoty mieszkaniowe na rzecz właścicieli lokali
35	Dostawa nieruchomości
36	Dostawa towarów w systemie wysyłkowym (pocztą lub przesyłkami kurierskimi), jeżeli dostawca towaru otrzyma w całości zapłatę za wykonaną czynność za pośrednictwem poczty, banku lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej (odpowiednio na rachunek bankowy podatnika lub na rachunek podatnika w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, której jest członkiem), a z ewidencji i dowodów dokumentujących zapłatę jednoznacznie wynika, jakiej konkretnie czynności dotyczyła i na czyją rzecz została dokonana (dane nabywcy, w tym jego adres)
37	Świadczenie usług na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, jeżeli świadczący usługę otrzyma w całości zapłatę za wykonaną czynność za pośrednictwem poczty, banku lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej (odpowiednio na rachunek bankowy podatnika lub na rachunek podatnika w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, której jest członkiem), a z ewidencji i dowodów dokumentujących zapłatę jednoznacznie wynika, jakiej konkretnie czynności dotyczyła
38	Dzierżawa gruntów oraz oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste
39	Dostawa produktów (rzeczy) - dokonywana przy użyciu urządzeń służących do automatycznej sprzedaży, które w systemie bezobsługowym przyjmują należność i wydają towar
40	Usługi świadczone przy użyciu urządzeń, w tym wydających bilety, obsługiwanych przez klienta, które również w systemie bezobsługowym przyjmują należność w: 1) bilonie lub banknotach, lub 2) innej formie (bezgotówkowej), jeżeli z ewidencji i dowodów dokumentujących transakcję jednoznacznie wynika, jakiej konkretnie transakcji zapłata dotyczyła
41	Przyjmowanie przez rewizorów, w przypadku braku odpowiedniego dokumentu przewozu albo dokumentu uprawniającego do przejazdu bezpłatnego lub ulgowego, należności związanych z wykonywaniem usług przewozu osób oraz przewożonych przez nie rzeczy i zwierząt, a w przypadkach tego wymagających - również opłat dodatkowych (w transporcie kolejowym dotyczy to również należności pobieranych na pokładzie pociągu przez osoby uprawnione do ich poboru na rzecz przewoźnika kolejowego, a w szczególności przez drużyny konduktorskie)
42	Sprzedaż biletów komunikacji lotniczej oraz posiłków i towarów na pokładach samolotów
43	Czynności wymienione w art. 7 ust. 1 pkt 5 i ust. 2 oraz w art. 8 ust. 2 ustawy
44	Usługi stołówek w placówkach wymienionych w art. 43 ust. 9 ustawy, prowadzonych przez te placówki, udostępnianych wyłącznie dla uczniów, studentów i innych podopiecznych oraz nauczycieli i personelu
45	Dostawa towarów i świadczenie usług, do których ma zastosowanie zwolnienie od podatku wymienione w art. 43 ust. 1 pkt 15 ustawy
46	Dokonywane przez rolników ryczałtowych dostawy produktów rolnych pochodzących z własnej działalności rolniczej lub świadczących usługi rolnicze, korzystających ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy
47	Dostawa towarów i świadczenie usług, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji, jeżeli czynności te w całości zostały udokumentowane fakturą
48	Usługi świadczone osobiście przez osoby niewidome, posiadające orzeczenie o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, które prowadzą samodzielnie działalność gospodarczą lub zatrudniają wyłącznie jednego pracownika niewidomego posiadającego orzeczenie o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności
49	Dostawa towarów i świadczenie usług przez koła gospodyń wiejskich w rozumieniu ustawy z dnia 9 listopada 2018 r. o kołach gospodyń wiejskich (Dz. U. poz. 2212), w przypadku gdy koło gospodyń wiejskich prowadzi uproszczoną ewidencję przychodów i kosztów na podstawie art. 24 ustawy o kołach gospodyń wiejskich

 

 

Kto musi mieć kasę online od 1 stycznia 2021 

Kasy fiskalne online to urządzenia wyposażone w funkcję przesyłania danych do Centralnego Repozytorium Kas (CRK). Te nowoczesne urządzenia stopniowo zastąpią tradycyjne kasy z elektroniczną i papierową kopią paragonu. Większość podatników w 2021 r. wciąż może stosować sprzęt „starego” typu. Część jednak została przepisami zobligowana do wymiany urządzeń na kasy fiskalne online.

 

Od 1 stycznia 2021 r. kasy fiskalne online muszą stosować podatnicy świadczący:

- usługi związane z wyżywieniem (wyłącznie świadczone przez stacjonarne placówki gastronomiczne, w tym również sezonowo),

- usługi w zakresie krótkotrwałego zakwaterowania

a także dokonujący dostawy:

- węgla, brykietu i podobnych paliw stałych wytwarzanych z węgla, węgla brunatnego, koksu i półkoksu przeznaczonych do celów opałowych.

 

Należy przy tym pamiętać, iż zobowiązanymi do stosowania kas online’owych w 2021 r. są także przedsiębiorcy, których obowiązek wymiany kas objął na początku 2020 r., czyli świadczący:

- usługi naprawy pojazdów silnikowych oraz motorowerów (w tym naprawy opon, ich zakładania, bieżnikowania i regenerowania),

- usługi w zakresie wymiany opon lub kół dla pojazdów silnikowych oraz motorowerów,

  a także dokonujący dostawy:

- benzyny silnikowej, oleju napędowego, gazu przeznaczonego do napędu silników spalinowych.

 

Podatnikom, którzy terminowo wymienią swoje kasy na kasy fiskalne online, przysługuje ulga do 700 zł, o której szerzej piszemy w dalszej części Poradnika.

 

Kto musi mieć kasę online od 1 lipca 2021

Trzecia grupa podatników musi obowiązkowo wprowadzić kasy fiskalne online do 1 lipca 2021 r. W terminie tym kasa online’owa powinna być już zafiskalizowana i gotowa do rozpoczęcia sprzedaży.

Od 1 lipca 2021 r. kasy fiskalne online muszą mieć podatnicy świadczący:

usługi fryzjerskie, kosmetyczne i kosmetologiczne,

usługi budowlane,

usługi prawnicze,

usługi w zakresie opieki medycznej świadczonej przez lekarzy i lekarzy dentystów,

usługi związane z działalnością obiektów służących poprawie kondycji fizycznej wyłącznie w zakresie wstępu

 

Warto przy tym pamiętać, by zadbać o zakup urządzenia odpowiednio wcześniej. Powyższy termin zobowiązuje do wymiany kas bardzo szeroką grupę podatników. Aby uniknąć tłoku tuż przed 1 lipca 2021 r., lepiej zaopatrzyć się w kasę online w pierwszym kwartale 2021 r. Pamiętajmy, iż sama fiskalizacja urządzenia trwa dość długo – serwisy nie są w stanie instalować więcej niż 5-6 kas dziennie. Jeśli tuż przed 1 lipca 2021 r. nie będą miały terminów na umówienie się z podatnikiem, wina za nieterminowość nie spadnie na serwis, lecz na właściciela kasy.

 

Uwaga!

Od 1 stycznia 2021 r. zmieniło się brzmienie ustawy o VAT. W przepisach epizodycznych art. 145b dodano jeszcze jedną czynność, której wykonywanie obligować będzie podatników do wymiany kas na urządzenia online’owe.

Zgodnie z art. 145b ust. 1 pkt 4 ustawy, od 1 stycznia 2022 r. zobowiązanymi do stosowania kas online będą podatnicy zajmujący się sprzedażą towarów w systemie zwrotu podatku podróżnym, o którym mowa w przepisach działu XII rozdziału 6 ustawy.

 

 

Kasy z kopią elektroniczną w 2021

Obecnie większość podatników wciąż może użytkować kasy fiskalne z elektroniczną kopią paragonu. Urządzenia te będą dostępne w sprzedaży aż do 31 grudnia 2022 r. Przedsiębiorcy, których nie objął obowiązek wymiany kas, będą mogli użytkować urządzenia z elektroniczną kopią paragonu aż do końca okresu ich eksploatacji.

Należy przy tym pamiętać, iż zakup kasy fiskalnej z elektroniczną kopią paragonu w 2021 r. nie uprawnia do skorzystania z ulgi (przysługuje ona bowiem tylko dla kas online). Urządzenia starszego typu nie emitują e-paragonów, a dane zapisują nie w bezpiecznej pamięci chronionej, ale na nośniku danych – karcie SD/SDHC.

 

Ulga na zakup kas on-line

Ulga do 700 zł na kasę fiskalną w 2021 r. przysługuje wyłącznie przy zakupie kasy online – urządzenia przesyłającego dane do Centralnego Repozytorium Kas. Podatnik, który zdecyduje się rozpocząć pracę z urządzeniem z elektroniczną kopią paragonu, nie uzyska ulgi – nawet jeśli jest to jego pierwsza kasa fiskalna.

Zgodnie z art. 111 ust. 4 ustawy, ulga wynosi do 90% ceny zakupu kasy netto – nie więcej jednak niż 700 zł. W praktyce wartość odliczenia zawsze wynosi 700 zł – nie ma bowiem na rynku kas online na tyle tanich, by 90% ich ceny było niższych od tej kwoty.

 

Podmioty uprawnione do ulgi na zakup kas on-line

Ulga na kasę online przysługuje trzem grupom podatników:

• Rozpoczynającym pracę z kasą ze względu na nałożony na nich obowiązek
• Rozpoczynający pracę z kasą dobrowolnie
• Wymieniający kasę z elektroniczną lub papierową kopią paragonu na kasę online – dotyczy branż zobowiązanych do instalacji kas online’owych w określonych terminach.

 

Warunki skorzystania z ulgi na zakup kasy on-line

Aby uzyskać ulgę do 700 zł na kasę online w 2021 r., konieczne jest spełnienie poniższych warunków:

• Instalacja kasy online w obowiązującym terminie
• Rozpoczęcie pracy z kasą zakupioną w okresie obowiązywania potwierdzenia (homologacji)
• Posiadanie faktury potwierdzającej zakup kasy fiskalnej online oraz dowodu zapłaty całej należności za jej zakup

 

Podatnik zwolniony z VAT a prawo do ulgi na zakup kasy

Ulga do 700 zł na kasę online w 2021 r. przysługuje zarówno czynnym podatnikom VAT, jak i przedsiębiorcom korzystającym ze zwolnienia z tego podatku. Podatnicy VAT czynni dokonują odliczenia ulgi w deklaracji VAT za okres rozliczeniowy, w którym rozpoczęto prowadzenie ewidencji sprzedaży na kasie lub za okresy następujące po tym okresie rozliczeniowym.

Podatnik zwolniony z VAT składa do urzędu skarbowego wniosek o zwrot kwot wydanych na zakup kas rejestrujących. Najwcześniej może to zrobić w miesiącu następującym po miesiącu, w którym rozpoczął ewidencjonowanie i spełnił omówione wyżej warunki.

Przepisy dotyczące ulgi na kasę online w 2021 r. nie określają sformalizowanego wzoru takiego wniosku. W § 4 rozporządzenia w sprawie odliczania znalazły się jednak informacje na temat danych, jakie dokument taki powinien zawierać oraz wymaganych załączników:

§ 4 (…)

2. Wniosek, o którym mowa w ust. 1, zawiera:

1) imię i nazwisko lub nazwę podatnika, jego dane adresowe oraz numer identyfikacji podatkowej, a w przypadku podatników świadczących usługi przewozu osób oraz ich bagażu podręcznego taksówkami - dodatkowo informację o numerze licencji na wykonywanie transportu drogowego taksówką oraz numerze rejestracyjnym i bocznym taksówki, w której zainstalowano kasę rejestrującą;
2) numer rachunku, na który należy dokonać zwrotu.

Do wniosku, o którym mowa w ust. 1, należy dołączyć:

1) kopię faktury potwierdzającej zakup kasy rejestrującej wraz z kopią dowodu zapłaty całej należności za jej zakup;
2) kopię raportu fiskalnego miesięcznego wystawionego przy użyciu kasy rejestrującej potwierdzającego prowadzenie ewidencji sprzedaży;
3) w przypadku podatników świadczących usługi przewozu osób oraz ich bagażu podręcznego taksówkami - kopię świadectwa przeprowadzonej legalizacji ponownej taksometru współpracującego z kasą o zastosowaniu specjalnym służącą do prowadzenia ewidencji przy świadczeniu tych usług, w tym również zintegrowanego w jednej obudowie z kasą.

 

Urząd skarbowy ma 25 dni na dokonanie zwrotu przysługującej podatnikowi ulgi – licząc od dnia dostarczenia wniosku przez podatnika.

 

Zdarzenia powodujące obowiązek zwrotu ulgi

Przepisy dot. ulgi na kasę fiskalną online wyznaczają katalog okoliczności, których wystąpienie obliguje podatnika do zwrotu ulgi, z której wcześniej skorzystał.

Ulgę na kasę trzeba zwrócić, jeśli w okresie 3 lata od rozpoczęcia ewidencjonowania podatnik:

1. Zakończy działalność gospodarczą
2. Trwale zaprzestanie prowadzenia ewidencji za pomocą danej kasy
3. Nie podda kasy obowiązkowemu przeglądowi technicznemu w terminie określonym w rozporządzeniu
4. Naruszy obowiązki związane z koniecznością zapewnienia kasie online połączenia umożliwiającego przesyłanie danych do Centralnego Repozytorium Kas.

Konieczność zwrotu ulgi w przypadkach 2-4 dotyczy wyłącznie tych kas, wobec których wystąpiły okoliczności obligujące do tego.

 

Zwrotu ulgi na kasę fiskalną należy dokonać przelewem na rachunek urzędu skarbowego. Czynni podatnicy VAT mają na to czas do 25. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiły okoliczności obligujące do zwrotu. Podatnicy korzystający ze zwolnienia z VAT muszą to zrobić do końca miesiąca następującego po tym miesiącu.

 

Kasy rejestrujące w postaci oprogramowania

Kasa fiskalna mająca postać oprogramowania – nazywana też kasą wirtualną - to nic innego, jak aplikacja mobilna zainstalowana na tablecie lub smartfonie. Podobnie jak urządzenia w tradycyjnej formie sprzętowej, kasy fiskalne mające postać oprogramowania muszą przejść proces certyfikacji realizowany przez Główny Urząd Miar.

Prawo do stosowania kas rejestrujących w formie oprogramowania przysługuje jedynie wybranym grupom podatników. Wśród nich znaleźli się przedstawiciele branż objętych obowiązkiem posiadania kasy online od 1 stycznia 2021 r. – gastronomii, hotelarstwa, składów opału, a także podatnicy świadczący usługi transportowe i przewozowe.

Zgodnie z rozporządzeniem z dnia 29 maja 2020 r., kasy fiskalne w formie oprogramowania mogą być stosowane w odniesieniu do następujących czynności:

1) usług przewozu osób samochodem osobowym, w tym taksówką, z wyjątkiem przewozu okazjonalnego, o którym mowa w art. 18 ust. 4b pkt 2 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym (Dz. U. z 2019 r. poz. 2140 oraz z 2020 r. poz. 875);
2) usług wynajmu samochodów osobowych z kierowcą (PKWiU 49.32.12.0);
3) usług związanych z przeprowadzkami, świadczonych na rzecz gospodarstw domowych (PKWiU 49.42.11.0);
4) usług transportu drogowego pasażerskiego pojazdami napędzanymi siłą mięśni ludzkich lub ciągnionymi przez zwierzęta (PKWiU 49.39.35.0);
5) usług transportu drogowego pasażerskiego, rozkładowego, międzymiastowego, ogólnodostępnego (PKWiU 49.39.11.0);
6) usług transportu drogowego pasażerskiego, rozkładowego, miejskiego i podmiejskiego (PKWiU 49.31.21.0);
7) usług transportu kolejowego pasażerskiego, miejskiego i podmiejskiego (PKWiU 49.31.10.0);
8) usług transportu kolejowego pasażerskiego międzymiastowego (PKWiU 49.10);
9) usług transportu pasażerskiego, kolejkami linowymi naziemnymi, kolejkami linowymi i wyciągami narciarskimi (PKWiU 49.39.20.0);
10) usług transportu morskiego i przybrzeżnego pasażerskiego, promowego (PKWiU 50.10.11.0);
11) usług transportu morskiego i przybrzeżnego pasażerskiego wycieczkowcami (PKWiU 50.10.12.0);
12) usług transportu wodnego śródlądowego pasażerskiego, promowego (PKWiU 50.30.11.0);
13) usług transportu wodnego śródlądowego pasażerskiego wycieczkowcami (PKWiU 50.30.12.0);
14) usług transportu wodnego śródlądowego pasażerskiego łodziami wycieczkowymi (PKWiU 50.30.13.0);
15) usług pozostałego transportu wodnego śródlądowego pasażerskiego (PKWiU 50.30.19.0);
16) usług transportu lotniczego regularnego krajowego pasażerskiego (PKWiU 51.10.11.0);
17) usług transportu lotniczego nieregularnego krajowego pasażerskiego, z wyłączeniem w celach widokowych (PKWiU 51.10.12.0);
18) usług hotelarskich i podobnych usług związanych z zakwaterowaniem (PKWiU 55.10);
19) usług obiektów noclegowych turystycznych i miejsc krótkotrwałego zakwaterowania (PKWiU 55.20);
20) usług świadczonych przez pola kempingowe (włączając pola dla pojazdów kempingowych) i pola namiotowe (PKWiU 55.30);
21) pozostałych usług związanych z zakwaterowaniem (PKWiU 55.90);
22) usług restauracji i pozostałych placówek gastronomicznych (PKWiU 56.10);
23) usług przygotowywania i dostarczania żywności (katering) dla odbiorców zewnętrznych (PKWiU 56.21);
24) pozostałych usług gastronomicznych (PKWiU 56.29);
25) usług przygotowywania i podawania napojów (PKWiU 56.30);
26) sprzedaży węgla, brykietu i podobnych paliw stałych wytwarzanych z węgla, węgla brunatnego, koksu i półkoksu przeznaczonych do celów opałowych.

Stosowanie kas rejestrujących w formie oprogramowania stanowi dla wymienionych wyżej branż alternatywę, nie wymóg. Przedsiębiorcy mogą wybrać kasy lub drukarki fiskalne online w tradycyjnej formie sprzętowej.

 

Obowiązkowy przegląd techniczny kasy fiskalnej

Zgłaszanie kasy fiskalne do okresowego przeglądu technicznego stanowi jeden z ważnych obowiązków podatnika. Przepisy w tym zakresie są jednakowe dla kas fiskalnych online oraz dla kas z elektroniczną oraz papierową kopią paragonu.

 

Termin przeprowadzenia przeglądu technicznego

Zgodnie z § 54 ust. 1 rozporządzenia w sprawie kas rejestrujących, przeglądu kasy fiskalnej dokonuje się nie rzadziej niż co 2 lata. Termin ten nie obejmuje taksówkarzy, którzy podlegają pod odrębne przepisy. Należy przy tym pamiętać, iż dbanie o terminowość w tym zakresie spoczywa na właścicielu kasy, a nie na serwisancie. Musi on więc zgłosić kasę do przeglądu odpowiednio wcześniej.

Termin pierwszego przeglądu technicznego kasy liczy się od dnia fiskalizacji. Każdy kolejny – od ostatniego przeglądu.

 

Przegląd techniczny przy zawieszeniu działalności

Prawo do zawieszenia działalności gospodarczej przysługuje podatnikowi na mocy ustawy – Prawo przedsiębiorców. Zgodnie z § 54 ust. 5 rozporządzenia w sprawie kas, w okresie zawieszenia działalności gospodarczej nie trzeba zgłaszać kasy fiskalnej do obowiązkowego przeglądu technicznego – pod warunkiem, że przedsiębiorca nie prowadzi wtedy ewidencji.

Brak przeglądu technicznego kasy fiskalnej w okresie zawieszenia działalności gospodarczej nie skutkuje konicznością zwrotu ulgi na kasę.

Należy jednak pamiętać, iż zgodnie ze wspomnianym przepisem przeglądu trzeba dokonać od razu po wznowieniu działalności – jeszcze przed ponownym rozpoczęciem prowadzenia ewidencji.

 

Wymiana modułu fiskalnego

 

Zakres przeglądów technicznych kas

Obowiązkowego przeglądu technicznego kasy fiskalnej może dokonać wyłącznie uprawniony serwisant. Przepisy rozporządzenia w sprawie kas precyzują zakres czynności wykonywanych podczas przeglądu technicznego:

• § 55.1. Obowiązkowy przegląd techniczny kasy obejmuje sprawdzenie:
  
  1) stanu i liczby plomb kasy oraz zgodności ich z zapisem w książce kasy i dokumentacją związaną z wykonywanym serwisem;
  
  2) stanu obudowy kasy;
  
  3) czytelności dokumentów drukowanych przez kasę;
  
  4) programu pracy kasy i programu do odczytu pamięci, a w przypadku kas z elektronicznym zapisem kopii programu archiwizującego, ich wersji co do zgodności z zapisami w książce kasy i dokumentacją serwisu;
  
  5) poprawności działania kasy, w szczególności w zakresie wystawiania dokumentów fiskalnych, z wyjątkiem przeglądów określonych w § 54 ust. 4;
  
  6) poprawności działania wyświetlacza dla nabywcy;
  
  7) stanu technicznego akumulatorów lub baterii wewnętrznego zasilania kasy;
  
  8) poprawności ustawień zegara kasy.
  
  2. Obowiązkowy przegląd techniczny kasy obejmuje również:
  
  1) wpis do książki kasy jego wyniku;
  
  2) w przypadku kas on-line zapisanie przeglądu technicznego w pamięci fiskalnej;
  
  3) dołączenie do książki kasy zaleceń pokontrolnych oraz kopii dokumentu potwierdzającego wykonanie przeglądu technicznego, w szczególności wydruku raportu z kasy potwierdzającego dokonanie przeglądu.

 

Konsekwencje nieterminowego przeglądu kasy fiskalnej

Spóźnienie z przeglądem technicznym kasy fiskalnej wiąże się z przykrymi konsekwencjami. Zgodnie z art. 111 ust. 6ka i 6l ustawy, grozi za nie kara pieniężna w wysokości 300 zł. sankcję tę w drodze decyzji nakłada na podatnika naczelnik urzędu skarbowego. W terminie 14 dni od doręczenia takiej decyzji podatnik ma obowiązek wpłacić należną kwotę na podany rachunek urzędu skarbowego.

Warto przy tym wiedzieć, iż urzędy skarbowe otrzymują na bieżąco informacje o nieterminowo wykonanych przeglądach technicznych. W przypadku urządzeń online’owych to kasa przesyła do systemu CRK dane o dokonanym przeglądzie. Nie oznacza to jednak, iż posiadanie urządzenia z elektroniczną kopią paragonu pozwoli uniknąć kary za spóźnienie. Serwisy fiskalne mają bowiem obowiązek składania comiesięcznego raportu z dokonanych przeglądów. Urząd skarbowy dysponuje zarówno tym dokumentem, jak i datą fiskalizacji kasy. Nieterminowe wykonanie przeglądu technicznego jest więc łatwe do wykrycia.

Kolejną konsekwencją spóźnienia z przeglądem technicznym kasy jest konieczność zwrotu ulgi, jeśli podatnik na daną kasę z niej skorzystał. Spóźnienie z przeglądem w ciągu 3 lat od rozpoczęcia ewidencji stanowi jedną z przesłanek obligujących podatnika do zwrotu ulgi.

Zwrotu dokonuje się na rachunek urzędu skarbowego. Czynni podatnicy VAT mają na to czas do 25. dnia miesiąca następującego po okresie rozliczeniowym, w którym nastąpiło spóźnienie. Natomiast podatnicy zwolnieni z VAT – do końca miesiąca następującego po takim miesiącu.