Dnia 1 stycznia 2017 r. wejdzie w życie ustawa z dnia 13 kwietnia 2016 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2016 r. poz. 780). Ten nowy akt prawny zmniejsza limit dla transakcji bezgotówkowych między przedsiębiorcami. Obecnie wymóg zapłaty z rachunku płatniczego dotyczy transakcji przekraczających jednorazowo 15.000 euro. Z początkiem stycznia limit ten zostanie obniżony i to znacząco, bo ponad 4-krotnie – przedsiębiorcy będą musieli dokonywać płatności wyłącznie za pośrednictwem rachunku płatniczego w przypadku transakcji, których wartość przekroczy 15.000 zł, a nie 15.000 euro, jak jest obecnie.

Celem wprowadzonych zmian jest zwiększenie transparentności dokonywanych transakcji, zapewnienie wsparcia dla uczciwej konkurencji i zmniejszenie szarej strefy, co ma znacząco przyczynić się do zwiększenia wpływów do budżetu państwa.

Warto zacytować chociażby art. 3 ustawy nowelizacyjnej, który zmienia przepisy ustawy o swobodzie działalności gospodarczej:

Art. 3. W ustawie z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2015 r. poz. 584, z późn. zm.) w art. 22:
1) w ust. 1:
a) wprowadzenie do wyliczenia otrzymuje brzmienie:
„Dokonywanie lub przyjmowanie płatności związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą następuje za pośrednictwem rachunku płatniczego przedsiębiorcy, w każdym przypadku gdy:”,
b) pkt 2 otrzymuje brzmienie:
„2) jednorazowa wartość transakcji, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności, przekracza równowartość 15 000 zł, przy czym transakcje w walutach obcych przelicza się na złote według kursu średniego walut obcych ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień dokonania transakcji.”;
2) uchyla się ust. 2.

Przedsiębiorcy, którzy po wejściu w życie nowych przepisów zdecydują się na uregulowanie gotówką transakcji o wartości przekraczającej 15.000 zł, będą musieli liczyć się z dotkliwymi sankcjami. Aby ograniczyć zjawisko dokonywania zapłaty z pominięciem rachunku płatniczego, ustawodawca wprowadził obowiązek zmniejszenia kosztów podatkowych w przypadku uregulowania gotówką należności przekraczającej 15.000 zł. Ponadto przedsiębiorca taki nie będzie mieć prawa do zaliczenia kwoty takiej płatności w koszty uzyskania przychodów. Co więcej, jeśli podatnik w danym miesiącu poniesie koszty niższe niż kwota zmniejszenia, będzie musiał zwiększyć przychody o różnicę.

Opisane wyżej sankcyjne rozwiązania będą dotyczyły wyłącznie przedsiębiorców regulujących płatności gotówką wbrew obowiązującym zasadom. Sankcje te dotyczą bowiem kosztów uzyskania przychodów i uwzględniają ich podział na tzw. bezpośrednie i pośrednie, od którego uzależniony jest moment obciążenia nimi kosztów. Oznacza to, iż opisane sankcje dotyczą kwot zarówno zaliczonych już do kosztów podatkowych, jak i tych, które będą je dopiero obciążały. Z oczywistych względów konsekwencje takie nie będą więc dotyczyły strony, która taką zapłatę gotówkową przyjmie.

Nowe regulacje znajdą zastosowanie do transakcji zawartych w roku podatkowym rozpoczynającym się po 31 grudnia 2016 r. Zarówno zasady określone w ustawie nowelizacyjnej, jak i ustalone w niej sankcje nie będą odnosiły się do płatności dokonywanych przed 1 stycznia 2017 r. Do końca 2016 r. dalej obowiązuje limit transakcji gotówkowych w wysokości 15.000 euro.

Sprawdź też: Nowy obowiązek: Jednolity Plik Kontrolny (JPK) – dla kogo od 1 lipca 2016 r.?