Wprowadzenie obowiązku przesyłania danych do urzędu skarbowego w formie jednolitego pliku kontrolnego (JPK) ma ułatwić organom podatkowym dokonywanie kontroli przy użyciu specjalistycznego oprogramowania komputerowego. JPK to plik o ujednoliconej strukturze i określonym formacie – Ministerstwo Finansów na swojej stronie internetowej umieściło w sumie siedem takich struktur: dla ksiąg rachunkowych, ewidencji przychodów, wyciągów bankowych, magazynu, podatkowej księgi przychodów i rozchodów, ewidencji zakupu i sprzedaży VAT oraz faktur. Dane w postaci JPK będą musiały przekazywać podmioty prowadzące księgi podatkowe przy użyciu programu komputerowego.

 

Wytyczne dotyczące jednolitego pliku kontrolnego znajdą się w nowo dodanym art. 193a ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz.U. z 2015 r., poz. 613), który zacznie obowiązywać od 1 lipca 2016 r. Od tego terminu bezwzględny obowiązek przesyłania danych do kontroli w formie JPK obejmie tzw. dużych przedsiębiorców.

 

Dla małych i średnich przedsiębiorców ustawodawca przewidział okres przygotowawczy – na wprowadzenie zmian w działalności umożliwiających przesyłanie danych do e-kontroli w formie JPK mają oni czas do 30 czerwca 2018 roku. Od 1 lipca 2018 r. również te podmioty obejmie bezwzględny obowiązek przesyłania urzędom skarbowym plików JPK.

 

Art. 105 i 106 ustawy z dnia 2.07.2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej określa, kogo należy rozumieć pod pojęciem małego i średniego przedsiębiorcy:

Art. 105. Za małego przedsiębiorcę uważa się przedsiębiorcę, który w co najmniej jednym z dwóch ostatnich lat obrotowych:

1) zatrudniał średniorocznie mniej niż 50 pracowników oraz

2) osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w złotych 10 milionów euro, lub sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w złotych 10 milionów euro.

Art. 106. Za średniego przedsiębiorcę uważa się przedsiębiorcę, który w co najmniej jednym z dwóch ostatnich lat obrotowych:

1) zatrudniał średniorocznie mniej niż 250 pracowników oraz

2) osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w złotych 50 milionów euro, lub sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w złotych 43 milionów euro.

 

Pierwotny projekt nowelizacji nie uwzględniał okresu przygotowawczego dla mikroprzedsiębiorców. Gdyby nowe przepisy weszły w życie w takiej formie, bezwzględny obowiązek przesyłania JPK objąłby tych podatników od 1 lipca 2016 r. Kwestię tę doprecyzowała ustawa z 13 maja 2016 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2016 r. poz. 846). W art. 4 tego aktu prawnego czytamy:

Art. 4.W ustawie z dnia 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1649) art. 29 otrzymuje brzmienie:

„Art. 29. Mikroprzedsiębiorcy, mali i średni przedsiębiorcy w rozumieniu ustawy zmienianej w art. 12 w okresie od dnia 1 lipca 2016 r. do dnia 30 czerwca 2018 r. mogą przekazywać dane w postaci elektronicznej odpowiadającej strukturze logicznej, o której mowa w art. 193a § 2 ustawy zmienianej w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, na żądanie skierowane na podstawie art. 193a, art. 274c § 1 pkt 2 i art. 287 § 1 pkt 3 ustawy zmienianej w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, oraz art. 287 § 1 pkt 3 ustawy zmienianej w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, w związku z art. 31 ust. 1 ustawy zmienianej w art. 4, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, a także art. 13b ust. 1 pkt 2 ustawy, o której mowa w art. 4, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą.”.

Powyższy przepis wprowadza dla mikroprzedsiębiorców taki sam okres przygotowawczy, jak dla małych i średnich przedsiębiorców – do 30 czerwca 2018 r.

 

Pojęcie mikroprzedsiębiorcy definiuje art. 104 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej:

Art. 104. Za mikroprzedsiębiorcę uważa się przedsiębiorcę, który w co najmniej jednym z dwóch ostatnich lat obrotowych:

1) zatrudniał średniorocznie mniej niż 10 pracowników oraz

2) osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w złotych 2 milionów euro, lub sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w złotych 2 milionów euro.

 

Należy przy tym podkreślić, iż nowe przepisy przewidują okres przygotowawczy na wprowadzenie JPK wyłącznie dla małych i średnich przedsiębiorców oraz mikroprzedsiębiorców. Oznacza to, iż obowiązek tworzenia i przesyłania JPK od 1 lipca 2016 r. dotyczy nie tylko tzw. dużych przedsiębiorców, ale też podmiotów niebędących przedsiębiorcami w rozumieniu ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, które prowadzą księgi podatkowe przy użyciu programów komputerowych. W istocie termin 1 lipca 2016 r. dotyczy każdego podmiotu nieposiadającego statusu małego lub średniego przedsiębiorcy bądź mikroprzedsiębiorcy.

 

 

Ważne!

Obowiązek przesyłania plików JPK do e-kontroli obejmie:

Dużych przedsiębiorców oraz podmioty niebędące przedsiębiorcami: od 1 lipca 2016 r.

Małych i średnich przedsiębiorców oraz mikroprzedsiębiorców: od 1 lipca 2018 r. (w okresie od 1 lipca 2016 do 30 czerwca 2018 r. mogą oni przesyłać JPK dobrowolnie)

 

Powyższe terminy nie dotyczą jednak przesyłania do e-kontroli ewidencji VAT w postaci Schematu JPK VAT(1) V1-0. Za sprawą ustawy z 13 maja 2016 r. obowiązek ten obejmie małych i średnich przedsiębiorców już od 1 stycznia 2017 r., natomiast mikroprzedsiębiorców – od 1 stycznia 2018 r. Za sprawą tego aktu prawnego od 1 lipca 2016 r. w art. 82 po § 1a zostanie dodany § 1b Ordynacji podatkowej w brzmieniu:

Art. 82

(…)

§ 1b. Osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, prowadzące księgi podatkowe przy użyciu programów komputerowych, są obowiązane, bez wezwania organu podatkowego, do przekazywania, za pomocą środków komunikacji elektronicznej, ministrowi właściwemu do  spraw finansów publicznych informacji o prowadzonej ewidencji, o której mowa w art. 109 ust. 3 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, w postaci elektronicznej odpowiadającej strukturze logicznej, o której mowa w art. 193a § 2, na zasadach dotyczących przesyłania ksiąg podatkowych lub ich części określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 193a § 3, za okresy miesięczne w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po każdym kolejnym miesiącu, wskazując miesiąc, którego ta informacja dotyczy.

 

Natomiast o skróconym okresie przygotowawczym na przesyłanie rejestrów VAT w formie JPK czytamy w art. 6 ustawy z 13 maja 2016 r.:

Art. 6. 1. Informację, o której mowa w art. 82 § 1b ustawy zmienianej w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, składa się za miesiące, które przypadają od dnia 1 lipca 2016 r.
2. Do przekazywania informacji, o której mowa w art. 82 § 1b ustawy zmienianej w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą:
1) za miesiące, które przypadają od dnia 1 lipca 2016 r. do dnia 31 grudnia 2016 r., nie są obowiązani mali i średni przedsiębiorcy w rozumieniu ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2015 r. poz. 584, z późn. zm.);
2) za miesiące, które przypadają od dnia 1 lipca 2016 r. do dnia 31 grudnia 2017 r., nie są obowiązani mikroprzedsiębiorcy w rozumieniu ustawy, o której mowa w pkt 1.

 

Ważne!

Obowiązek przesyłania ewidencji VAT w formie plików JPK obejmie:

Dużych przedsiębiorców oraz podmioty niebędące przedsiębiorcami – od 1 lipca 2016 r.

Małych i średnich przedsiębiorców – od 1 stycznia 2017 r.

Mikroprzedsiębiorców – od 1 stycznia 2018 r.

 

Skrócenie okresu przygotowawczego w zakresie przesyłania rejestrów w VAT w formie plików JPK to nie jedyna nowość. W przeciwieństwie do pozostałych schematów, które będą udostępniane wyłącznie na wezwanie organów podatkowych w ramach postępowania podatkowego lub kontroli: podatkowej, skarbowej czy krzyżowej, ewidencje te będzie trzeba przesyłać bez wezwania w terminie do 25. dnia każdego miesiąca. Dotyczy to zarówno podatników składających deklaracje VAT za okresy miesięczne, jak i podatników rozliczających VAT kwartalnie. Przesyłanie rejestrów VAT do e-kontroli stanie się więc comiesięcznym obowiązkiem każdego podatnika.

 

Nie potrwała też długo radość części mikroprzedsiębiorców, którzy uważali, że skoro nie prowadzą ksiąg za pomocą programu komputerowego, to nie będą musieli przesyłać danych do kontroli w formie JPK. Ustawa nowelizacyjna z 13 maja 2016 r. zmienia bowiem także przepisy ustawy o VAT w części dot. ewidencji na potrzeby podatku VAT.

 

Art. 109 ust. 3 ustawy o VAT w brzmieniu przed zmianą:

Art. 109.

(…)

3. Podatnicy, z wyjątkiem podatników wykonujących wyłącznie czynności zwolnione od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3 oraz podatników, u których sprzedaż jest zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9, są obowiązani prowadzić ewidencję zawierającą: kwoty określone w art. 90, dane niezbędne do określenia przedmiotu i podstawy opodatkowania, wysokość podatku należnego, kwoty podatku naliczonego obniżające kwotę podatku należnego oraz kwotę podatku podlegającą wpłacie do urzędu skarbowego lub zwrotowi z tego urzędu oraz inne dane służące do prawidłowego sporządzenia deklaracji podatkowej, a w przypadkach określonych w art. 120 ust. 15, art. 125, art. 130d, art. 134 oraz art. 138 - dane określone tymi przepisami niezbędne do prawidłowego sporządzenia deklaracji podatkowej.

 

Art. 109 ust. 3 ustawy o VAT po zmianie dokonanej na podstawie ustawy z dnia 13 maja 2016 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (wejdzie w życie z dniem 1 stycznia 2017 r.):

3. Podatnicy, z wyjątkiem podatników wykonujących wyłącznie czynności zwolnione od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3 oraz podatników, u których sprzedaż jest zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust.  1 lub 9, są obowiązani prowadzić ewidencję zawierającą dane niezbędne do prawidłowego sporządzenia deklaracji podatkowej oraz informacji podsumowującej. Ewidencja powinna zawierać w szczególności dane niezbędne do określenia przedmiotu i podstawy opodatkowania, wysokości kwoty podatku należnego, korekt podatku należnego, kwoty podatku naliczonego obniżającej kwotę podatku należnego, korekt podatku naliczonego, kwoty podatku podlegającej wpłacie do urzędu skarbowego lub zwrotowi z tego urzędu, a także inne dane służące identyfikacji poszczególnych transakcji, w tym numer, za pomocą którego kontrahent jest zidentyfikowany na potrzeby podatku lub podatku od wartości dodanej.

 

Zmieniona treść w/w przepisu zobowiązuje podatników do prowadzenia ewidencji VAT w taki sposób, aby dane z tych ewidencji umożliwiały sporządzenie deklaracji oraz informacji VAT bez dodatkowych dokumentów, zestawień itp. Skończy się dopisywanie ręcznie danych na rejestrach, sporządzanie zestawień np. w Excelu czy innych programach.

 

To jeszcze nie wszystko, ustawa z dnia 13 maja 2016 r. w art. 109 ustawy o VAT dodaje ustęp 8a, który brzmi:

„Ewidencja, o której mowa w ust. 3, prowadzona jest w formie elektronicznej przy użyciu programów komputerowych.”.

Przepis ten wejdzie w życie z dniem 1 stycznia 2018 r.

Oznacza to, że każdy podatnik, który wykonuje czynności opodatkowane podatkiem VAT, będzie miał obowiązek prowadzenia ewidencji VAT przy użyciu komputera.

 

Dla wielu podatników wiąże się to z koniecznością nabycia właściwego oprogramowania dostosowanego przez producenta do zmienianych przepisów w zakresie ewidencji VAT, ale także przygotowanego do generowania plików o strukturze określonej przez Ministerstwo Finansów (JPK) - gotowych do przekazywania w celu e-kontroli. Wiodący producenci tacy jak InsERT, Symplex czy Insoft już przygotowują stosowne aktualizacje swoich aplikacji. Wybranie odpowiedniego oprogramowania – dostosowanego do potrzeb przedsiębiorcy – oraz jego skuteczne wdrożenie w działalności jest bardzo ważne. Zapewni to podatnikowi nie tylko prowadzenie działalności zgodnie z aktualnymi wymaganiami ustawodawcy, ale także uproszczenie i zautomatyzowanie wielu procedur w firmie, a co za tym idzie sporą oszczędność czasu i kosztów.

 

Oprogramowanie dla firm – zobacz naszą ofertę