Od 1 stycznia 2018 r. obowiązek przesyłania Jednolitego Pliku Kontrolnego zawierającego dane z ewidencji zakupu i sprzedaży VAT dotyczy wszystkich czynnych podatników VAT. Zgodnie z art. 82 § 1b ustawy - Ordynacja podatkowa (Tekst jednolity Dz. U. z 2017 r. poz. 201), pliki JPK_VAT należy przesyłać każdego miesiąca – bez wezwania organu podatkowego, wyłącznie drogą elektroniczną. Przesyła się je w terminie do 25. dnia kolejnego miesiąca za miesiąc poprzedni.
Terminowe dopełnienie tego obowiązku jest bardzo ważne. Nawet za jednorazowe, kilkudniowe spóźnienie z wysyłką pliku JPK_VAT mogą grozić podatnikowi poważne konsekwencje finansowe. Pliki JPK_VAT zostały bowiem sklasyfikowane jako informacje podatkowe, a spóźnienie ze złożeniem informacji podatkowej naraża przedsiębiorcę na odpowiedzialność karną skarbową.
Nieprzekazanie plików JPK_VAT – jakie kary grożą
Spóźnienie z przesyłaniem pliku JPK_VAT może być potraktowane jako przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe. O kwalifikacji czynu decydują okoliczności danej sprawy.
Zgodnie z art. 80 § 1 ustawy – Kodeks karny skarbowy (Tekst jednolity Dz. U. z 2017 r. poz. 2226):
Art. 80. § 1. Kto wbrew obowiązkowi nie składa w terminie właściwemu organowi wymaganej informacji podatkowej,
podlega karze grzywny do 120 stawek dziennych.
Określona w powyższym przepisie kara grzywny od 10 do 120 stawek dziennych dotyczy przypadków zakwalifikowania czynu jako przestępstwo skarbowe.
W 2018 r. granica stawki dziennej wynosi od 70 zł do 28.000 zł. Oznacza to, iż minimalna kara grzywny za przestępstwo skarbowe związane z nieprzekazaniem JPK_VAT w terminie w 2018 r. może wynieść od 700 zł do nawet 20.160.000 zł.
Natomiast za wykroczenie skarbowe grozi grzywna od 1/10 do dwudziestokrotności wysokości minimalnego wynagrodzenia. W 2018 r. minimalne wynagrodzenie wynosi 2100 zł brutto. Oznacza to, iż spóźnienie z wysyłką pliku JPK_VAT w 2018 r. może skutkować grzywną w wysokości od 210 zł do nawet 42.000 zł.
W przypadku wymierzenia grzywny wyrokiem nakazowym, kara może wynieść do 21.000 zł. Jeśli natomiast kara zostanie wymierzona mandatem karnym, jego kwota nie może przekroczyć dwukrotności minimalnego wynagrodzenia, czyli 4.200 zł.
Uwaga!
Kary za nieprzekazanie pliku JPK_VAT w 2018 r. mogą wynieść:
Od 700 zł do 20.160.000 zł – w przypadku zakwalifikowania czynu jako przestępstwo skarbowe
Od 210 zł do 42.000 zł – w przypadku zakwalifikowania czynu jako wykroczenie skarbowe
Przy kwalifikacji czynu organ kontrolny bierze pod uwagę różne czynniki, m.in. stopień szkodliwości czynu, pobudki sprawcy czy sposób popełnienia czynu.
Należy również pamiętać o regulacji zawartej w art. 262 § 2a Ordynacji podatkowej:
Art. 262. § 1. Strona, pełnomocnik strony, świadek lub biegły, którzy mimo prawidłowego wezwania organu podatkowego:
1) nie stawili się osobiście bez uzasadnionej przyczyny, mimo że byli do tego zobowiązani, lub
2) bezzasadnie odmówili lub nie dokonali w terminie wyznaczonym w wezwaniu złożenia wyjaśnień, zeznań, wydania opinii, okazania przedmiotu oględzin, przedłożenia tłumaczenia dokumentacji obcojęzycznej lub udziału w innej czynności, lub
2a) bezzasadnie odmówili okazania lub nie przedstawili w wyznaczonym terminie dokumentów, których obowiązek posiadania wynika z przepisów prawa, ksiąg podatkowych, dowodów księgowych będących podstawą zapisów w tych księgach, lub
3) bez zezwolenia tego organu opuścili miejsce przeprowadzenia czynności przed jej zakończeniem,
mogą zostać ukarani karą porządkową do 2.800 zł
Kara porządkowa w wysokości do 2.800 zł również może zostać nałożona na podatnika, który w 2018 r. spóźni się ze złożeniem JPK_VAT.
Kto ponosi odpowiedzialność za nieprzekazanie pliku JPK_VAT
Obowiązek przesyłania plików JPK_VAT, a co za tym idzie także ryzyko związane ze spóźnieniem w tym zakresie, ponosi osoba, która zajmuje się w firmie sprawami gospodarczymi, w szczególności finansowymi. Zasadniczo są to kierownicy jednostek: właściciele jednoosobowych przedsiębiorstw, wspólnicy spółek osobowych lub członkowie zarządu. Kompetencje w tym zakresie mogą wynikać z przepisów prawa, decyzji właściwego organy, podpisanej umowy bądź faktycznego wykonywania określonych czynności.
W praktyce odpowiedzialność za spóźnienie z przesłaniem pliku JPK_VAT może też ponosić osoba, której powierzono sporządzenie i wysłanie pliku, np. pracownik. Zależy to jednak od okoliczności – w celu ich ustalenia bierze się pod uwagę m.in. treść umowy łączącej strony, winę, zakres obowiązków oraz faktyczną możliwość ich wypełnienia.
Odroczenie terminu przekazania plików JPK_VAT w 2018 r.
W szczególnych przypadkach przepisy dają podatnikom możliwość wnioskowania o odroczenie terminu wykonania obowiązku podatkowego, jakim niewątpliwie jest złożenie pliku JPK_VAT. Prawo to przysługuje na mocy art. 48 Ordynacji podatkowej.
Jak wskazano w tym przepisie, odroczenie terminu wykonania obowiązku podatkowego musi być podyktowane ważnym interesem podatnika lub interesem publicznym. Stosowny wniosek należy złożyć do Ministra Rozwoju i Finansów. O ustaleniu indywidualnego terminu złożenia pliku JPK_VAT przez podatnika decyduje przydzielony sprawie urzędnik.
Należy jednak pamiętać o jednym, bardzo ważnym warunku – wniosek o odroczenie terminu wykonania obowiązku podatkowego musi zostać złożony przed obowiązującym terminem, czyli – w przypadku plików PK_VAT zawierającym dane ze styczniowych ewidencji VAT: przed 26 lutego 2018 r. Złożenie wniosku po terminie zawsze skutkuje jego odrzuceniem. Przedsiębiorca musi też liczyć się z możliwością uzyskania odpowiedzi odmownej – nawet jeśli w uzasadnieniu wniosku podał zupełne nieprzygotowanie firmy do nowego obowiązku.
Aby uniknąć nieprzyjemności związanych z nałożeniem kar w związku ze spóźnieniem z dopełnieniem obowiązku przesłania pliku JPK_VAT, należy zadbać o wcześniejsze przygotowanie firmy do nowych wymogów. Pomocne, a w zasadzie niezbędne w tym zakresie jest posiadanie odpowiedniego oprogramowania dla firm gotowego na JPK. Wiele firm decyduje się również skorzystać ze wsparcia biura rachunkowego.