Początek września przyniósł polskim podatnikom kilka ważnych zmian w zakresie podatku od towarów i usług. Część przepisów weszła w życie od 1 września 2019, m.in. rozszerzenie katalogu czynności pozbawiających podatnika prawa do zwolnienia z VAT. W innych przypadkach ustawodawca dał przedsiębiorcom czas na dostosowanie się do zmian, dotyczy to m.in. obowiązkowego split payment, który obejmie wybrane branże od 1 listopada 2019 r.

Jedną z najważniejszych nowości od 1 września 2019 r. jest wprowadzenie białej listy podatników VAT – wykazu, który łączy w sobie dane z dwóch rejestrów: rejestru podmiotów, w odniesieniu do których naczelnik urzędu skarbowego nie dokonał rejestracji lub którzy zostali wykreśleni z rejestru jako podatnicy VAT oraz rejestru podmiotów, których rejestracja jako podatników VAT została przywrócona. Biała lista podatników zawiera też inne informacje, m.in. status VAT podatnika.

 

Biała lista podatników VAT – jakie dane zawiera

W nowym wykazie udostępniono informacje ważne dla uczciwego obrotu gospodarczego. Wystarczy wpisać nr NIP kontrahenta, by szybko znaleźć dane takie jak:

• Firma (nazwa) lub imię i nazwisko
• Numer, za pomocą którego podmiot został zidentyfikowany na potrzeby podatku, jeżeli taki numer został przyznany
• Numer PESEL, o ile podmiot posiada
• Status podatnika (wg stanu na dzień sprawdzenia)
• Numer identyfikacyjny REGON, o ile został nadany
• Numer w Krajowym Rejestrze Sądowym, o ile został nadany
• Adres siedziby – w przypadku podmiotu niebędącego osobą fizyczną
• Adres stałego miejsca prowadzenia działalności albo adres miejsca zamieszkania, w przypadku braku adresu stałego miejsca prowadzenia działalności - w odniesieniu do osoby fizycznej
• Imiona i nazwiska prokurentów oraz ich numery identyfikacji podatkowej lub numery PESEL
• Imiona i nazwiska osób wchodzących w skład organu uprawnionego do reprezentowania podmiotu oraz ich numery identyfikacji podatkowej lub numery PESEL
• Imię i nazwisko lub firma (nazwa) wspólnika oraz jego numer identyfikacji podatkowej lub numer PESEL
• Numery rachunków rozliczeniowych lub imiennych rachunków w SKOK
• Data rejestracji jako podatnika VAT
• Data odmowy rejestracji jako podatnika VAT / Podstawa prawna odmowy rejestracji
• Data wykreślenia rejestracji jako podatnika VAT / Podstawa prawna wykreślenia
• Data przywrócenia rejestracji jako podatnika VAT / Podstawa prawna przywrócenia

 

Biała lista podatników VAT od 1 września 2019 r. dostępna jest w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie internetowej Ministerstwa Finansów. Kontrahenta można sprawdzić także za pośrednictwem systemu teleinformatycznego Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej. Dane są na bieżąco aktualizowane – raz na dobę w każdy dzień roboczy w przypadku m.in. numeru rachunku rozliczeniowego przedsiębiorcy. Dane takie jak m.in. imię i nazwisko, nazwa nr NIP czy REGON, udostępniane są według stanu na dzień sprawdzenia, pozostałe dane podawane są wg stanu na wybrany przez sprawdzającego dzień.

 

Wykonasz przelew na zły rachunek – będzie dotkliwa kara!

Biała lista podatników VAT jest narzędziem mającym ułatwić przedsiębiorcom weryfikację kontrahentów. Nie jest to jednak jej jedyne zadanie – wykaz ten ma bowiem przeciwdziałać nadużyciom, związanym z przelewaniem należności za usługę czy dostawę towaru na rachunek kontrahenta inny niż zgłoszony w CEIDG czy urzędzie skarbowym na druku NIP-8, np. jego prywatny rachunek oszczędnościowo-rozliczeniowy.

 

Od 1 stycznia 2020 r. wejdą w życie przepisy, które zasadniczo zmuszą przedsiębiorców do każdorazowego sprawdzania na białej liście, czy rachunek wskazany na fakturze jest poprawnym rachunkiem dostawcy towaru czy usługodawcy. Jeśli nabywca dokona płatności na inny rachunek, musi liczyć się z konsekwencjami podatkowym.

Wykonanie przelewu na rachunek inny niż znajdujący się na białej liście pozbawi nabywcę prawa do zaliczenia takiego wydatku do kosztów. Odpowiednie zmiany zostaną wprowadzone w obu ustawach o podatku dochodowym. Przy czym regulacje te będą dotyczyły wyłącznie transakcji na kwotę powyżej 15 tys. zł, niezależnie od liczby przelewów.

 

To jeszcze nie wszystko. Nabywca dokonujący przelewu na „zły” rachunek kontrahenta, będzie podlegał odpowiedzialności solidarnej za jego zaległości podatkowe. Oczywiście będzie to odpowiedzialność ograniczona do wysokości kwoty podatku VAT, proporcjonalnie przypadającej na daną dostawę towarów lub świadczenie usług.

Powyższych konsekwencji będzie można uniknąć na dwa sposoby. Pierwszy to dokonanie zapłaty z wykorzystaniem mechanizmu podzielonej płatności VAT (split payment). Drugi to złożenie w urzędzie skarbowym zawiadomienia o dokonaniu zapłaty należności na rachunek inny niż wskazany na białej liście. Nabywca będzie miał na to 3 dni – licząc od dnia zlecenia przelewu.

 

Dodatkowe obowiązki

Weryfikacja prawidłowości numeru konta rozliczeniowego sprzedawcy to dla podatników dodatkowy obowiązek. Tym bardziej uciążliwy, im więcej przelewów firma wykonuje w ciągu miesiąca. Od banków i SKOK-ów, a także producentów oprogramowania, zapewne możemy spodziewać się nowych rozwiązań, ułatwiających i usprawniających taką weryfikację. 

 

Więcej o zmianach w VAT od 1 września 2019 r. czytaj w Poradniku

 

Biała lista podatników VAT – przejdź do strony Ministerstwa Finansów