Przyspieszył proces legislacyjny aktu prawnego wprowadzającego nowy obowiązkowy element paragonu fiskalnego dokumentującego transakcję, do której może być wystawiona faktura. Elementem tym jest numer NIP nabywcy. Zmiany, o których mówi się już od wielu miesięcy, mają zostać wprowadzone mocą ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw. Aktualnie projekt tego aktu prawnego z 31 maja 2019 r. został skierowany do Sejmu. 

Zmiana ma na celu przeciwdziałanie nadużyciom podatkowym, a co za tym idzie zwiększenie wpływu z VAT do budżetu państwa.

 

Faktura do paragonu tylko z NIP-em nabywcy

W uzasadnieniu do projektu ustawy wyjaśniono powód podjęcia tej istotnej z punktu widzenia podatników decyzji. Przywołano przykłady nadużyć polegających na wystawianiu faktur do paragonów wydrukowanych, ale nieodebranych przez klientów. W procederze takim biorą udział umówione wcześniej firmy, z których jedna strona zazwyczaj otrzymuje korzyść majątkową, a druga dokonuje odliczenia podatku VAT, mimo iż nie nabyła wskazanych na fakturze towarów ani usług.

Zdaniem ustawodawcy nadużycia takie są szczególnie częste w branży paliwowej i budowlanej (przy nabyciu materiałów budowlanych). Wprowadzenie obowiązkowego NIP-u nabywcy na paragonie, do którego miałaby zostać wystawiona faktura, nie obejmie jednak wyłącznie tych branż. Nowa zasada ma być zasadą ogólną, obowiązującą wszystkich podatników.

 

Dokumentowanie transakcji z podmiotami gospodarczymi

Powyższe zasady nie będą w żaden sposób ograniczać możliwości wystawienia faktur VAT dla podmiotów gospodarczych. Nie zmienią się także zasady wystawiania faktur do paragonów dla osób fizycznych, nieprowadzących działalności gospodarczej. Nowe przepisy mają jedynie wymusić pewną konsekwencję ze strony przedsiębiorcy. Jeśli dokonuje on zakupu jako podatnik, a nie konsument, to musi poinformować o tym sprzedawcę w momencie nabycia towaru lub usługi.

W uzasadnieniu do projektu ustawy nowelizacyjnej podkreślono również, iż wprowadzana regulacja ma jedynie odzwierciedlać zasady określone w ustawie o VAT. Zgodnie z tymi zasadami, podatnik nie może dowolnie wybierać, czy dokonuje zakupu jako konsument, czy jako podmiot gospodarczy. Jeśli np. nabywa towar jako konsument, nie może w późniejszym czasie zmienić charakteru tego zakupu, tzn. wykorzystać go do celów prowadzonej działalności i dokonać odliczenia VAT. Zgodnie z ustawą, sprzedaż dokonaną na rzecz podmiotu gospodarczego dokumentuje się fakturą, a nie paragonem fiskalnym.

 

Faktura do paragonu ze starej kasy fiskalnej 

Ustawodawca uregulował też procedurę postępowania w przypadku użytkowników kas fiskalnych nieposiadających technicznej możliwości wydruku numeru NIP nabywcy na paragonie. Nowe przepisy nie zmuszą takich przedsiębiorców do wymiany kas. W takim wypadku kupujący musi poinformować sprzedawcę przy zakupie, iż nabywa towar lub usługę jako podatnik. Sprzedawca nie będzie wtedy drukował paragonu, tylko wystawi takiemu przedsiębiorcy od razu fakturę.   

 

Kary za fakturę do paragonu bez NIP-u nabywcy

W celu zdyscyplinowania podatników planuje się również wprowadzenie sankcji za niedostosowanie się do nowych przepisów. W ustawie o VAT ma znaleźć się nowy art. 106b ust. 6, zgodnie z którym w przypadku wystawienia faktury do transakcji udokumentowanej paragonem z kasy fiskalnej, który nie zawiera numeru NIP nabywcy, na podatnika zostanie nałożone dodatkowe zobowiązanie podatkowe. Zostanie ono ustalone przez organ podatkowy w kwocie odpowiadającej 100% podatku wykazanego na fakturze.

Kara nie ominie też nabywcy, który ujmie taką fakturę w ewidencji. Zgodnie z art. 109 ust. 3a, który ma znaleźć się w znowelizowanej ustawie, w takim przypadku organ podatkowy nałoży na nabywcę sankcję w postaci dodatkowego zobowiązania podatkowego wynoszącego 100% kwoty podatku VAT wykazanego na tej fakturze.

 

Faktura do paragonu tylko z NIP-em nabywcy – kiedy

Najnowszy projekt ustawy zmieniającej przesuwa termin wprowadzenia obowiązkowego numeru NIP nabywcy na paragonie, do którego ma zostać wystawiona faktura, o 2 miesiące w stosunku do poprzedniej wersji projektu. Nowe przepisy mają wejść w życie 1 września 2019 r.

W art. 109 ust. 3b ustawy po zmianach ma znaleźć się przepis przejściowy, zgodnie z którym nowe zasady nie będą miały zastosowania do sprzedaży zaewidencjonowanej na kasie fiskalnej przed wejściem w życie nowych przepisów.

 

Aktualizacja!

Ustawa z dnia 4 lipca 2019 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2019 r. poz. 1520) nadaje nowym przepisom ostateczne brzmienie. Zasada, zgodnie z którą fakturę można wystawić wyłącznie do paragonu zawierającego numer NIP nabywcy, zacznie obowiązywać od 1 stycznia 2020 r.

 

Zobacz też: Wystawianie i wydawanie paragonu z kasy fiskalnej – zmiany od 1 maja 2019 r.