Ustawa z dnia 11 lipca 2014 r. o zmianie ustawy o rachunkowości (Dz. U. z 2014 r. poz. 1100) wprowadziła ułatwienia dla jednostek mikro - dotyczą one przede wszystkim możliwości sporządzenia uproszczonego sprawozdania finansowego. Znowelizowane przepisy obowiązują od 5 września 2014 r. i mają zastosowanie już do sprawozdań sporządzanych za 2014 rok.
Podmioty, które mogą być uznane za jednostki mikro, wymieniono w art. 3 ust. 1a ustawy o rachunkowości. Wśród nich znalazły się m.in. spółki handlowe, spółki cywilne oraz inne osoby prawne, stowarzyszenia, fundacje, osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki jawne osób fizycznych oraz spółki partnerskie, które spełniają określone warunki. Aby podmioty te uznawane były za jednostkami mikro, organ zatwierdzający musi podjąć decyzję w sprawie sporządzania sprawozdania finansowego z zastosowaniem przewidzianych ustawą uproszczeń.
Prawo do sporządzenia uproszczonego sprawozdania finansowego mają spółki handlowe, spółki cywilne oraz inne osoby prawne, jak również oddziały przedsiębiorców zagranicznych prowadzące księgi rachunkowe, jeśli w roku 2014 i 2013 nie przekroczyły co najmniej dwóch z trzech wielkości, o których mowa w art. 3 ust. 1a pkt 1 ustawy o rachunkowości.
W przepisie tym wymieniono następujące wielkości:
1.500.000 zł - suma aktywów bilansu na koniec roku obrotowego
3.000.000 zł - przychody netto ze sprzedaży towarów i produktów za rok obrotowy
10 osób - średnioroczne zatrudnienie w przeliczeniu na pełne etaty
Z kolei osoby fizyczne, spółki partnerskie, spółki cywilne osób fizycznych oraz spółki jawne osób fizycznych mogą sporządzić za rok 2014 uproszczone sprawozdanie finansowe, jeśli ich przychody w roku 2013 spełniły warunki określone w art. 3 ust. 1a pkt 3 ustawy:
3) osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki jawne osób fizycznych oraz spółki partnerskie, jeżeli przychody netto tych jednostek ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych wyniosły równowartość w walucie polskiej nie mniej niż 1.200.000 euro i nie więcej niż 2.000.000 euro za poprzedni rok obrotowy, a w przypadku jednostek rozpoczynających działalność albo prowadzenie ksiąg rachunkowych w sposób określony ustawą - w roku obrotowym, w którym rozpoczęły działalność albo prowadzenie ksiąg rachunkowych w sposób określony ustawą,
Zgodnie z art. 3 ust. 3 ustawy, przeliczenia euro na złote w powyższym przypadku dokonuje się po średnim kursie ogłoszonym przez Narodowy Bank Polski na dzień 30 września roku poprzedzającego dany rok. Dnia 30 września 2013 roku kurs ten wynosił 4,2163 zł (tabela nr 189/A/NBP/2013). Wartości te wynoszą więc:
1.200.000 euro x 4,2163 zł/euro = 5.059.560 zł,
2.000.000 euro x 4,2163 zł/euro = 8.432.600 zł.
Podmioty niebędące jednostkami mikro
Prawo do sporządzenia uproszczonego sprawozdania finansowego przysługuje także podmiotom niebędącym jednostkami mikro, które spełnią warunki określone w art. 50 ust. 2 ustawy:
2. Jednostka, która w roku obrotowym, za który sporządza sprawozdanie finansowe oraz w roku poprzedzającym ten rok obrotowy nie osiągnęła dwóch z następujących trzech wielkości:
1) średnioroczne zatrudnienie w przeliczeniu na pełne etaty wyniosło nie więcej niż 50 osób,
2) suma aktywów bilansu na koniec roku obrotowego w walucie polskiej nie przekroczyła równowartości 2.000.000 euro,
3) przychody netto ze sprzedaży produktów i towarów oraz operacji finansowych w walucie polskiej nie przekroczyły równowartości 4.000.000 euro
- może sporządzić sprawozdanie finansowe w formie uproszczonej, wykazując informacje w zakresie ustalonym w załączniku nr 1 literami i cyframi rzymskimi. Informację dodatkową sporządza się w odpowiednio uproszczonej formie.
Przeliczenia pozostałych kwot wyrażonych w euro na złote dokonuje się po średnim kursie ogłoszonym przez Narodowy Bank Polski na dzień bilansowy, czyli ostatni dzień danego roku. W dniu 31 grudnia 2013 r. NBP ogłosiło kurs 4,1472 zł/euro (tabela nr 251/A/NBP/2013), natomiast w dniu 31 grudnia 2014 r.: 4,2623 zł/euro (tabela nr 252/A/NBP/2014).
Dla roku 2013 i roku 2014 obowiązują więc następujące wielkości:
Na koniec roku 2013:
20.000.000 euro × 4,1472 zł/euro = 8.294.400 zł,
4.000.000 euro × 4,1472 zł/euro = 16.588.800 zł,
Na koniec roku 2014:
2.000.000 euro × 4,2623 zł/euro = 8.524.600 zł,
4.000.000 euro × 4,2623 zł/euro = 17.049.200 zł.
Zakres danych uproszczonego sprawozdania finansowego
Uproszczone sprawozdanie finansowe obejmuje informacje ogólne:
- Uproszczony bilans
- Uproszczony rachunek zysków i strat w wersji porównawczej
- Informacje uzupełniające do bilansu
Dokładny zakres informacji, które wykazuje się w uproszczonym sprawozdaniu finansowym, znaleźć można w załączniku nr 4 do ustawy. Wśród wielu ułatwień warto wymienić przynajmniej niektóre:
Jednostka mikro nie ma obowiązku sporządzania informacji dodatkowej, jeśli w informacjach uzupełniających do bilansu zostaną ujawnione informacje określone w tym załączniku. W praktyce oznacza to brak konieczności sporządzania m.in. zestawienia zmian w kapitale (funduszu) własnym czy rachunku przepływów pieniężnych.
Podmioty sporządzające uproszczone sprawozdanie finansowe nie stosują zasady ostrożności przy wycenie poszczególnych aktywów i pasywów.
Jednostka zobowiązana do sporządzenia sprawozdania z działalności nie musi tego robić, jeśli w informacji dodatkowej bądź jako informacje uzupełniające do bilansu przedstawi informacje, które dotyczą nabycia udziałów (akcji) własnych - zgodnie z zakresem określonym w załączniku nr 4.