Ministerstwo Finansów podjęło już kroki w kierunku stworzenia Centralnego Rejestru Faktur. Powołana we wrześniu 2016 r. na podstawie ustawy o szczególnych zasadach wykonywania niektórych zadań z zakresu informatyzacji działalności organów administracji podatkowej spółka Aplikacje Krytyczne rozpoczęła już prace nad systemem. Na konferencji „Elektroniczne kontrole podatkowe - pierwsze doświadczenia. Wyzwania przedsiębiorców i rozwiązania ekspertów”, która odbyła się 15 września 2016 r., przedstawiciele spółki i resortu finansów poinformowali o rozpoczęciu prac nad Centralnym Rejestrem Faktur i zaawansowanymi narzędziami do analizy plików JPK.
Centralny Rejestr Faktur to obok e-paragonów i Jednolitego Pliku Kontrolnego jedno z najważniejszych narzędzi, których celem jest informatyzacja w sferze publicznej i zmniejszenie luki podatkowej. Do tego ogólnokrajowego repozytorium danych będą trafiały wszystkie faktury. Oczywiście narzędzie to nie ma jedynie archiwizować dokumentów – poprzez zaawansowane analizy przesyłanych danych ma też dokonywać podatkowych czynności sprawdzających. Wprowadzenie CRF ma pomóc administracji publicznej szybko wykrywać przestępstwa karuzelowe, niewłaściwe przypisywanie stawek VAT oraz fałszywe i nieprawidłowo wystawione faktury.
Centralny Rejestr Faktur – co oznacza dla podatników?
Świadomość, że Ministerstwo Finansów będzie miało dostęp do wszystkich wystawianych faktur, może wzbudzać obawę przedsiębiorców. Uczciwi podatnicy nie mają jednak powodów do obaw – głównym zadaniem CRF ma być wychwytywanie przestępstw oraz celowych nadużyć i przeciwdziałanie im, a nie drobiazgowe analizowanie dokumentów w celu znalezienia najmniejszej pomyłki. Co więcej, w praktyce Centralny Rejestr Faktur przyniesie podatnikom wiele korzyści.
Dzięki CRF fiskus zyska bezpośredni wgląd do faktur i ewidencji przedsiębiorców, a to oznacza możliwość przeprowadzania przyspieszonych, uproszczonych kontroli, w większości przypadków dokonywanych zupełnie poza udziałem przedsiębiorcy. Przeprowadzanie czynności sprawdzających na masową skalę pozwoli częściej wykrywać nieprawidłowości i przeciwdziałać im poprzez np. wszczynanie drobiazgowych kontroli czy odmowę zwrotu VAT. Wyeliminowanie nieuczciwych działań z oczywistych względów przyczyni się do poprawy warunków uczciwego prowadzenia działalności gospodarczej.
Ponadto wprowadzenie CRF wymusi na przedsiębiorcach fakturowanie w formie elektronicznej, a to przyczyni się do ogromnego ułatwienia i usprawnienia wymiany dokumentów.
CRF a wymóg elektronicznego fakturowania
Przesyłanie dokumentów do Centralnego Rejestru Faktur będzie mogło odbywać się na kilka sposobów: za pośrednictwem systemu finansowo-księgowego użytkownego przez podatnika, przez aplikację Ministerstwa Finansów lub przy pomocy dedykowanej platformy. W tym ostatnim przypadku system umożliwi wystawienie faktury, nada jej indywidualny numer, a następnie prześle dokument do odbiorcy i do CRF. Aby spełnić wymóg ustawodawcy, każdy podatnik będzie musiał dostosować się do wymogu elektronicznego fakturowania.
Obecnie dokumentami przesyłanymi między firmami zazwyczaj się pliki PDF zawierające obraz faktury – nie są to „prawdziwe” faktury elektroniczne zawierające metadane, które mogą zostać automatycznie wczytane przez system finansowo-księgowy. Faktury przesyłane w postaci nieedytowalnych plików PDF nie upraszczają w żaden sposób pracy przedsiębiorcy czy księgowego – aby zawarte informacje znalazły się w systemie, należy je do niego ręcznie wprowadzić. Centralny Rejestr Faktur ustandaryzuje tę kwestię – w obiegu zaczną funkcjonować wyłącznie „prawdziwe” e-faktury, dzięki którym nastąpi automatyzacja pracy na danych, a to ogromna oszczędność czasu zarówno dla przedsiębiorców, jak i dla księgowych.
Inteligentne dokumentowanie już od 2017 r.
Wprowadzenie Centralnego Rejestru Faktur będzie wymagało od podatników – nawet tych najmniejszych – dostosowania procedur do nowych obowiązków. Stosowane oprogramowanie finansowo-księgowe będzie musiało spełniać wymogi ustawodawcy – producenci systemów będą więc musieli zadbać o dostarczenie użytkownikom nowych funkcjonalności i odpowiednich aktualizacji.
Wdrożenie w firmie rozwiązań informatycznych zgodnych z wymogami Ministerstwa okaże się najprostsze dla tych, którzy już posiadają nowoczesne oprogramowanie, na bieżąco aktualizowane przez producenta. Wiele firm już zdążyło się o tym przekonać w związku z wprowadzeniem wymogu przekazywania danych w postaci Jednolitego Pliku Kontrolnego. Małych i średnich przedsiębiorców obowiązek przesyłania ewidencji VAT w formie plików JPK obejmie już od 1 stycznia 2017 r., a mikroprzedsiębiorców od 1 stycznia 2018 r.
Jak zapowiada Ministerstwo Finansów, Centralny Rejestr Faktur ma zostać uruchomiony do końca 2017 r. Podobne systemy zostały już wprowadzone w innych krajach europejskich – w 2013 r. w Portugalii, której rząd po tej zmianie zanotował dużą poprawę ściągalności VAT i szybkości podejmowania działań kontrolnych. Z kolei w 2015 r. rejestry faktur wprowadziły Czechy, Słowacja i Ukraina. Działania Ministerstwa Finansów są odpowiedzią na wskazania Komisji Europejskiej, która w „Zielonej księdze VAT” już od 2010 r. rekomenduje centralną bazę faktur jako rozwiązanie do wprowadzenia we wszystkich krajach Unii Europejskiej.