Powyższy przepis obowiązuje od 1 października 2013r. Co oznacza, że niektórzy podatnicy będą obowiązani do rozliczania się za okresy miesięczne już od rozliczenia za pierwszy miesiąc IV kwartału 2013r.

Ograniczenie to nie dotyczy podatników, którzy w danym kwartale lub w poprzedzających go czterech kwartałach dokonali dostawy towarów „wrażliwych”  o łącznej wartości tych dostaw bez kwoty podatku nieprzekraczającej w żadnym miesiącu z tych okresów, kwoty 50.000 zł,  a jeżeli przekroczy tę kwotę to nie przekroczy kwoty odpowiadającej 1% wartości łącznej sprzedaży podatnika bez kwoty podatku.

Na mocy przepisu przejściowego przy ustalaniu prawa do kwartalnego rozliczania VAT,  warunek odnoszący się do czterech poprzedzających kwartałów będzie się stosować począwszy od rozliczenia za pierwszy miesiąc  IV kwartału 2014r.

Do limitu nie wlicza się dostawy benzyn silnikowych, olejów napędowych, gazów przeznaczonych do napędów silników spalinowych – w rozumieniu przepisów o podatku akcyzowym, jeżeli:

1. dostawa ta jest dokonywana na stacjach paliw lub stacjach gazu płynnego do standardowych zbiorników pojazdów;
2. dostawy tej dokonuje podatnik dostarczający gaz przewodowy za pośrednictwem własnych sieci przesyłowych lub dystrybucyjnych.

W przypadku, gdy podatnik korzysta z kwartalnego rozliczania podatku VAT, a łączna wartość dostaw towarów „wrażliwych” przekroczy w miesiącu wyżej wymieniony limit, podatnik traci prawo do rozliczania VAT kwartalnie i musi rozliczać VAT za okresy miesięczne.

Jeżeli przekroczenie limitu nastąpiło:

1.  w pierwszym miesiącu kwartału – deklarację należy złożyć w terminie do 25.dnia miesiąca następującego po tym miesiącu;
2. w drugim miesiącu kwartału – deklarację zarówno za pierwszy miesiąc kwartału, jak i za drugi miesiąc kwartału należy złożyć w terminie do 25.dnia miesiąca następującego po drugim miesiącu kwartału; termin do obliczenia i wpłacenia podatku za pierwszy miesiąc tego kwartału (podobnie jak termin złożenia deklaracji podatkowej) przesunięto do 25.dnia miesiąca następującego po drugim miesiącu kwartału;
3. w trzecim miesiącu kwartału – składa się jedną deklarację za kwartał na zasadach ogólnych, czyli do 25.dnia miesiąca następującego po kwartale, natomiast obowiązek rozliczania VAT za okresy miesięczne powstaje od rozliczenia za pierwszy miesiąc kwartału następujący po kwartale, w którym przekroczono tę kwotę.

Powyższe przedstawia w sposób graficzny tabela*:

*dotyczy okresu IV kwartał 2013r. – III kwartał 2014r.

Warto zwrócić uwagę, że istnieje możliwość powrotu do rozliczania podatku VAT w okresach kwartalnych. Jeżeli przez cztery kolejne kwartały w żadnym miesiącu nie zostanie przekroczona kwota 50.000 zł netto z tytułu sprzedaży towarów „wrażliwych”. Jak już wcześniej wspomniano warunku odnoszącego się do czterech poprzedzających kwartałów nie stosuje się do końca III kwartału 2013r. Co oznacza, że przekraczając limit w jednym kwartale, nie koniecznie będziemy musieli składać deklaracje miesięczne również w drugim kwartale.

Przykład 1: Limit 50.000 zł przekroczono w październiku’2013r. Więc za IV kwartał 2013r. nie mamy prawa złożyć deklaracji kwartalnej – należy złożyć deklaracje miesięczne za październik, listopad i grudzień. Zakładając, że w listopadzie i grudniu nie przekroczono omawianego limitu, za I kwartał 2014r. będzie można złożyć już deklarację kwartalną, o ile limit nie zostanie ponownie przekroczony (na nowo sprawdzam możliwość rozliczenia kwartalnego dla tego kwartału).

Przykład 2: Limit 50.000 zł przekroczono w grudniu’2013r. Zgodnie z przepisami za IV kwartał 2013r. składamy deklarację kwartalną, a za miesiące styczeń, luty i marzec 2014r. składamy deklaracje miesięczne. Jeżeli w żadnym z miesięcy (styczeń, luty, marzec) nie zostanie przekroczony limit to za II kwartał 2014r. będzie można złożyć deklarację kwartalną, o ile nie zostanie ponownie przekroczony limit w żadnym miesiącu tego kwartału.

Te same przepisy dotyczą małego podatnika rozliczającego się metodą kasową, który również po przekroczeniu wartości sprzedaży towarów „wrażliwych” w wysokości 50.000 zł netto/miesiąc traci prawo do składania deklaracji kwartalnych, tym samym obowiązany jest do składania deklaracji za okresy miesięczne. Nie traci przy tym prawa do stosowania metody kasowej. Nie ma przepisu, który mówiłby, że nie może rozliczać się kasowo, jeżeli oczywiście spełnia warunki z art. 21 ustawy o VAT.

W uzupełnieniu dodajmy, że w związku ze zmianą sposobu rozliczania VAT, podatnicy powinni złożyć we właściwym dla siebie urzędzie skarbowym, zgłoszenie aktualizacyjne na formularzu VAT-R w terminie 7 dni, licząc od dnia, w którym nastąpiła zmiana, tj. np. od momentu przekroczenia limitu 50.000 zł.

Zwracamy uwagę, że każda zmiana sposobu rozliczania VAT wymaga złożenia  zgłoszenia aktualizacyjnego VAT-R; zarówno rozpoczęcie rozliczania VAT miesięcznie, jak i kwartalnie.

Załącznik nr 13