Jeżeli wszystkie powyższe warunki są spełnione, obowiązek rozliczenia podatku przeniesiony zostaje z dostawcy na nabywcę. Tym samym jest on podmiotem uprawnionym do odliczenia podatku naliczonego z danej transakcji o ile zakup służy czynnościom opodatkowanym. Sprzedawca towarów jest w tym momencie zwolniony z obowiązku zapłaty podatku VAT należnego do urzędu skarbowego. Wystawia on fakturę bez VAT  z oznaczeniem „odwrotne obciążenie” i wykazuje wartość dostawy (bez VAT) w deklaracji odpowiednio VAT-7, VAT-7K lub VAT-7D.

Przy sprzedaży towaru z załącznika nr 11 do ustawy o VAT na rzecz osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej, niebędącej podatnikiem, dostawca traktuje taką transakcję jak zwykłą sprzedaż, nalicza 23% VAT, ewidencjonuje sprzedaż (kwotę netto i VAT) za pomocą urządzenia fiskalnego (np. kasy fiskalnej), jeśli ma taki obowiązek, i rozlicza VAT na zasadach ogólnych w deklaracji VAT-7, VAT-7K lub VAT-7D.  

Od 1 października 2013r. na mocy ustawy z dnia 26 lipca 2013r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw  został rozszerzony katalog towarów objętych tzw.  „odwrotnym obciążeniem” o dodatkowe towary z grupy tzw. złomu i niektórych innych odpadów oraz szeroką grupę wyrobów stalowych. Wykaz towarów zawarty dotychczas w załączniku nr 11 do ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. nr 177, poz. 1054) został uzupełniony o w/w pozycje.

W nowym brzmieniu załącznik nr 11 wygląda następująco:

Jak widać, wśród tych pozycji znalazły się oprócz złomu towary z kategorii surowców wtórnych oraz niektóre wyroby ze stali i miedzi.

Zaliczka otrzymana przed 1 października 2013r. na poczet dostawy stali.

Ustawa nowelizująca nie zawiera przepisów przejściowych w stosunku do zaliczek wpłaconych do 30 września 2013 r. na poczet dostaw realizowanych po tym dniu. Stąd powstały wątpliwości w jaki sposób powinien być rozliczony podatek w takiej sytuacji. Wydawać by się mogło, że w stosunku do wpłaconej przed 1 października 2013 zaliczki należy stosować „stare” przepisy, czyli naliczyć podatek VAT 23% i wykazać go w deklaracji VAT sprzedawcy w miesiącu/kwartale otrzymania zaliczki, a do pozostałej części zastosować „odwrotne obciążenie” i tym samym przerzucić ciężar rozliczenia podatku w stosunku do tej części na nabywcę. Jednak nie jest to prawidłowe myślenie.

Ministerstwo Finansów w broszurze zamieszczonej na swojej stronie internetowej wyjaśnia, że zasada odwróconego obciążenia ma również zastosowanie do tych dostaw, na poczet których wniesiono przed 1 października 2013 r. całość lub część zapłaty. Co oznacza, że do całej wartości dostawy mającej miejsce po 30 września 2013 r. należy zastosować „odwrotne obciążenie”.

W praktyce wygląda to tak:

1. 1. 1. Zaliczka, która była wpłacona przed 1 października 2013 r. , została opodatkowana na zasadach ogólnych, czyli dostawca naliczył 23% stawką VAT i wystawił fakturę zaliczkową.  Podatnikiem z tytułu przyjęcia tej zaliczki jest sprzedawca. I to on rozlicza VAT w deklaracji za miesiąc/kwartał, w którym powstał obowiązek podatkowy z tego tytułu. Nabywca również ma prawo odliczenia podatku VAT z tej faktury.
      2. Dostawa ma miejsce w październiku’2013. W związku z tym należy skorygować fakturę zaliczkową o podatek VAT i dla całości transakcji wystawić fakturę „odwrotne obciążenie”. Korektę należy sporządzić na bieżąco, czyli w październiku i ująć ją w deklaracji za październik. Podatek z tej dostawy musi rozliczyć w październiku nabywca i wykazać w swojej deklaracji.

Nie ma tu znaczenia czy zaliczka była na całą wartość dostawy czy tylko na jej część. W obu przypadkach należy postąpić tak samo, czyli wystawić fakturę korygującą do faktury zaliczkowej w związku ze zmianą stawki VAT i wystawić fakturę ze stawką "oo", gdyż właściwą stawką podatku jest stawka obowiązująca w momencie wydania towaru, wykonania usługi.

Takie rozliczenie jest związane z dyrektywą unijną, która zakłada, że dla jednej dostawy towarów tylko jeden podatnik jest zobowiązany do jej rozliczenia. W związku z tym, jeżeli dostawa została dokonana po 1 października 2013 r., to transakcję taką musi rozliczyć nabywca.

Faktura dokumentująca dostawę towaru wymienionego w załączniku nr 11 do ustawy o VAT 

Faktura dokumentująca sprzedaż towaru wymienionego w załączniku nr  11 do ustawy o VAT , oprócz podstawowych danych wymienionych w § 5 ust.1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 marca 2011 r . w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (rozporządzenia w sprawie faktur), powinna zawierać dodatkowo oznaczenie „odwrotne obciążenie” (§ 5 ust. 2 pkt 5 rozporządzenia).

Przy czym zgodnie z § 5 ust. 3 pkt 1 rozporządzenia, nie zamieszcza się w niej:

- stawki podatku,

- sumy wartości sprzedaży netto z podziałem na sprzedaż objętą poszczególnymi stawkami podatku i sprzedaż zwolnioną od podatku,

- kwoty podatku od sumy wartości sprzedaży netto, z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatku.

WAŻNE!

Zwrot „odwrotne obciążenie”  może znajdować się w dowolnym miejscu faktury i oznacza, że sprzedawca nie rozlicza podatku VAT z tej sprzedaży. Obowiązek rozliczenia VAT od tej transakcji spoczywa na nabywcy.

Poniżej przykładowa faktura: