Deklaracje VAT miesięczne u podatników VAT
Zdecydowana większość podatników składa deklaracje VAT za okresy miesięczne. Zgodnie ze wspomnianym przepisem art. 99 ust. 1 ustawy, deklaracje te należy składać do 25. dnia każdego kolejnego miesiąca za miesiąc poprzedni. W przypadku, gdy 25. dzień miesiąca jest dniem ustawowo wolnym od pracy lub przypada w sobotę, obowiązuje pierwszy dzień roboczy po dniu lub dniach wolnych od pracy. Zasada ustalania terminów w przypadku dni wolnych od pracy została zapisana w art. 12 § 5 Ordynacji podatkowej.
Deklaracje VAT miesięczne składa się na formularzu VAT-7. Należy to zrobić nawet wtedy, gdy w danym miesiącu podatnik nie wykonał żadnej czynności opodatkowanej.
Prawidłowo sporządzona deklaracja VAT na formularzu VAT-7 stanowi dla organu podatkowego informację o wartości dostaw i nabyć podatnika w danym miesiącu oraz o wartości podatku należnego i naliczonego. Podstawą do sporządzenia deklaracji są prowadzone przez podatnika ewidencje sprzedaży i zakupów VAT. Ewidencja sprzedaży zawiera dane o obrocie podatnika w danym miesiącu z podziałem na poszczególne stawki podatkowe, natomiast ewidencja zakupów zawiera dane z faktur zakupu.
Po zsumowaniu danych wynikających z ewidencji należy wpisać wyniki w odpowiednie kolumny deklaracji. Istotne są przy tym zasady zaokrąglania liczb:
Zgodnie z art. 106e ust. 11 ustawy o VAT, kwoty wynikające z faktur zaokrągla się do pełnych groszy: końcówki powyżej 0,5 grosza zaokrągla się do 1 grosza, natomiast te poniżej 0,5 grosza pomija się.
Zgodnie z art. 63 § 1 Ordynacji podatkowej, kwoty w deklaracji VAT zaokrągla się do pełnych złotych: końcówki powyżej 50 groszy zaokrągla się do 1 złotego, natomiast te poniżej 50 groszy pomija się. Dotyczy to zarówno podatku należnego i naliczonego, jak i podstawy opodatkowania.
Z prawidłowo sporządzonej deklaracji podatkowej na formularzu VAT-7 wynika zobowiązanie podatkowe - nadwyżka podatku należnego nad naliczonym, która podlega wpłacie do urzędu skarbowego. W przypadku wystąpienie nadwyżki podatku naliczonego nad należnym kwotę tę można wykazać w kolejnym miesiącu lub otrzymać jako zwrot na rachunek bankowy.
Pamiętaj!
Podatnik rozliczający VAT miesięcznie składa deklaracje VAT-7 oraz wpłaca należny urzędowi podatek za dany miesiąc do 25. dnia miesiąca następnego.
Deklaracje VAT kwartalne u podatników VAT
Rozliczanie VAT za okresy kwartalne, po spełnieniu dodatkowych warunków, jest możliwe dla każdego podatnika, choć nie dla każdego korzystne. Przede wszystkim jednak kwartalne rozliczanie VAT stosują podatnicy będący małymi podatnikami, którzy wybrali kasową metodę rozliczeń. Dla nich jest to obligatoryjne. Zasada ta zapisana jest w art. 99 ust. 2 ustawy o VAT. O tym, jakie podmioty zachowują status małego podatnika, czytamy w art. 2 ust. 25 ustawy:
Art. 2. Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o:
(…)
25) małym podatniku - rozumie się przez to podatnika podatku od towarów i usług:
a) u którego wartość sprzedaży (wraz z kwotą podatku) nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 1.200.000 euro,
b) prowadzącego przedsiębiorstwo maklerskie, zarządzającego funduszami inwestycyjnymi, będącego agentem, zleceniobiorcą lub inną osobą świadczącą usługi o podobnym charakterze, z wyjątkiem komisu - jeżeli kwota prowizji lub innych postaci wynagrodzenia za wykonane usługi (wraz z kwotą podatku) nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 45.000 euro
- przy czym przeliczenia kwot wyrażonych w euro dokonuje się według średniego kursu euro ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski na pierwszy dzień roboczy października poprzedniego roku podatkowego, w zaokrągleniu do 1.000 zł;
Sprawdź, komu przysługuje status małego podatnika w 2014 r.
Rozliczenia kwartalne u małego podatnika
Mały podatnik korzystający z metody kasowej, zgodnie z art. 99 ust. 2 ustawy, ma obowiązek rozliczania VAT kwartalnie. Jednak niewybranie metody kasowej nie pozbawia go możliwości składania deklaracji podatkowych za okresy kwartalne. Ma on do tego prawo na mocy art. 99 ust. 3 ustawy:
3. Podatnicy, o których mowa w ust. 1, inni niż podatnicy rozliczający się metodą kasową, mogą również składać deklaracje podatkowe, o których mowa w ust. 2, po uprzednim pisemnym zawiadomieniu naczelnika urzędu skarbowego, najpóźniej do 25. dnia drugiego miesiąca kwartału, za który będzie po raz pierwszy złożona kwartalna deklaracja podatkowa. Podatnik rozpoczynający w trakcie roku podatkowego wykonywanie czynności podlegających opodatkowaniu dokonuje zawiadomienia, o którym mowa w zdaniu pierwszym, w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym rozpoczął wykonywanie tych czynności.
Jak wskazuje zacytowany wyżej przepis, aby móc korzystać z kwartalnej metody rozliczania VAT, mały podatnik musi złożyć zawiadomienie do naczelnika urzędu skarbowego w terminie do 25. dnia drugiego miesiąca kwartału, za który będzie złożona pierwsza deklaracja kwartalna. Zawiadomienie to, podobnie jak wszystkie inne aktualizacje dotyczące VAT, składa się na formularzu VAT-R.
Ważne!
Mali podatnicy niestosujący metody kasowej, którzy chcą rozliczać VAT kwartalnie od początku 2014 r., zawiadomienie o wyborze tego sposobu rozliczeń muszą złożyć do 25. lutego 2014 r.
W przypadku małych podatników rozpoczynających wykonywania czynności opodatkowanych, zawiadomienie należy złożyć do 25. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym rozpoczęto wykonywanie tych czynności. W taki przypadku formularz VAT-R służy podatnikowi jako formularz rejestracyjny.
Podatnik rozliczający VAT kwartalnie deklarację podatkową składa - jak sama nazwa wskazuje - za okresy kwartalne, czyli co 3 miesiące. Deklaracja musi być złożona najpóźniej 25. dnia miesiąca następującego po zakończeniu kwartału, za który dokonuje się rozliczenia. Mali podatnicy sporządzają deklarację na formularzu VAT-7K.
Zasady zaokrągleń kwot wykazywanych w deklaracji są takie same, jak w przypadku podatników rozliczających VAT za okresy miesięczne.
W praktyce wśród małych podatników więcej zwolenników ma kwartalne rozliczanie VAT bez metody kasowej. Najważniejszą zaletą tego sposobu jest możliwość „przesunięcia” terminu zapłaty podatku dzięki rzadszemu rozliczaniu się z fiskusem. Składa się 4 deklaracje VTA-7K w roku. Jednocześnie podatnika obowiązują te same zasady, co wszystkich innych: Nie ma on ograniczeń w odliczaniu podatku naliczonego, prawo do tego odliczenia nie jest związane z dokonaniem zapłaty, tak jak u podatnika rozliczającego się metoda kasową.
Kwartalne rozliczanie VAT bez metody kasowej w pewnych przypadkach bywa jednak niekorzystne. Podatnicy, którzy zwykle otrzymują zwroty z urzędu skarbowego, rozliczając się kwartalnie otrzymują je co 3 miesiące, a nie - jak rozliczający VAT miesięcznie - co miesiąc.
Pamiętaj!
Mały podatnik rozliczający VAT kwartalnie składa deklaracje VAT-7K i wpłaca n akonto urzędu skarbowego należny za dany kwartał podatek do 25. dnia miesiąca następującego po zakończeniu kwartału.
Rozliczenia kwartalne u „dużego” podatnika
Brak statusu małego podatnika nie pozbawia przedsiębiorcy możliwości rozliczania VAT za okresy kwartalne. Zasady dokonywania rozliczeń są podobne: deklaracje podatkowe należy składać do 25. dnia miesiąca następującego po zakończeniu kwartału, za który rozlicza się VAT. Formularzem obowiązującym dla „dużych” podatników, czyli tych, którzy z powodu przekroczenia limitu obrotów określonego w art. 2 pkt 25 ustawy o VAT nie posiadają statusu małego podatnika, nie jest VAT-7K, lecz VAT-7D. Tylko mali podatnicy mogą składać deklaracje na formularzu VAT-7K.
Zgodnie z art. 99 ust. 3 ustawy o VAT, wybór kwartalnego sposobu rozliczeń VAT przez podatników innych niż mali podatnicy, również musi być poprzedzone złożeniem zawiadomienia do urzędu skarbowego na formularzu VAT-R jako aktualizacja. Zawiadomienie to należy złożyć do 25. dnia drugiego miesiąca kwartału, za który po raz pierwszy będzie składana deklaracja kwartalna na formularzu VAT-7D.
Ważne!
Podatnicy nieposiadający statusu małego podatnika, którzy chcą rozliczać VAT za okresy kwartalne od początku 2014 r., czas na złożenie zawiadomienia do urzędu skarbowego mają do 25 lutego 2014 r.
Natomiast podatnicy, którzy dopiero zaczynają wykonywanie czynności opodatkowanych, zawiadomienie to na druku VAT-R składają do 25. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym rozpoczęli wykonywanie takich czynności.
Wybór kwartalnego sposobu rozliczania VAT wiąże na 4 kwartały - oznacza to, że dopiero po upływie roku można z tego sposobu zrezygnować i przejść na rozliczania miesięczne. Również w tym przypadku konieczne jest złożenie zawiadomienia do urzędu skarbowego na formularzu VAT-R - należy to zrobić najpóźniej w terminie złożenia pierwszej deklaracji miesięcznej, nie później jednak niż z dniem upływu terminu na złożenie tej deklaracji.
Ważne!
Przejście z rozliczeń VAT kwartalnych na miesięczne możliwe jest nie wcześniej nić po upływie 4 kwartałów, za które składane były deklaracje kwartalne i wymaga złożenia zawiadomienia w urzędzie skarbowym, najpóźniej z upływem terminu na złożenie pierwszej deklaracji za okres miesięczny.
Dlaczego podatnik miałby nie skorzystać z kwartalnej metody rozliczania VAT? Przede wszystkim dlatego, że dla „dużych” podatników jest ona o wiele mniej korzystna niż dla małych. Jednym z minusów tej metody u podatników składających deklaracje VAT-7D jest konieczność wpłacania zaliczek na podatek VAT za pierwszy i drugi miesiąc kwartału w wysokości 1/3 kwoty należnego zobowiązania podatkowego, wynikającego z deklaracji złożonej za poprzedni kwartał. Zaliczkę wpłaca się do 25. dnia każdego następnego miesiąca.
Uwaga!
Podatnik, który wybrał kwartalne rozliczenia VAT, zobowiązany jest do zapłaty zaliczek na podatek VAT za dwa pierwsze miesiące kwartału w wysokości 1/3 kwoty podatku należnego urzędowi, wynikającego z deklaracji, która została złożona za poprzedni kwartał. Zaliczki wpłaca się do 25. dnia miesiąca następującego po danym miesiącu.
Zgodnie z art. 103 ust. 2b ustawy o VAT, zaliczki nie trzeba wpłacać, jeśli w danym kwartale podatek naliczony jest równy lub większy niż podatek należny. Podatnik może jednak zdecydować, że będzie wpłacał zaliczki w wysokości faktycznego rozliczenia za miesiąc, za który zaliczka ta jest uiszczana - musi jednak wcześniej pisemnie zawiadomić o tym naczelnika urzędu skarbowego. Zawiadomienie takie składa się najpóźniej z chwilą wpłaty zaliczki za pierwszy miesiąc pierwszego kwartału, od którego zaliczki te będą ustalane, w wysokości faktycznego rozliczenia za miesiąc, za który wpłacana jest zaliczka - nie później jednak niż z upływem terminu na jej zapłatę.
Wybór metody obliczania zaliczek w wysokości faktycznego rozliczenia za dany miesiąc jest wiążący na minimum 2 kwartały - po upływie tego czasu podatnik może z niej zrezygnować. W przypadku takiej rezygnacji nie jest konieczne składanie pisemnego zawiadomienia - wystarczy za pierwszy miesiąc kolejnego kwartału wpłacić zaliczkę w wysokości 1/3 kwoty należnego zobowiązania podatkowego za poprzedni kwartał - jest to uznawane za rezygnację z tej metody.
Podatnik, który przechodzi z rozliczeń VAT miesięcznych na rozliczenia kwartalne, wg art. 103 ust. 2e zaliczki w pierwszym kwartale wpłaca:
- za pierwszy miesiąc kwartału - w wysokości należnego zobowiązania podatkowego za pierwszy miesiąc ostatniego kwartału, w którym rozliczał się za okresy miesięczne,
- za drugi miesiąc kwartału - w wysokości należnego zobowiązania podatkowego za drugi miesiąc ostatniego kwartału, w którym rozliczał się za okresy miesięczne.
Jeśli w miesiącach poprzedniego kwartału nie występowało zobowiązanie podatkowe, nie ma też obowiązku wpłacania zaliczek za pierwszy i drugi miesiąc kwartału.
Pamiętaj!
„Duży” podatnik, pomimo składania deklaracji kwartalnych VAT-7D, ma obowiązek wpłacania zaliczek na podatek VAT za pierwszy i drugi miesiąc kwartału w wysokości 1/3 kwoty należnego zobowiązania podatkowego, wynikającego z deklaracji złożonej za poprzedni kwartał. Zaliczki te wpłaca się do 25. dnia miesiąca za miesiąc poprzedni.
Ograniczenie kwartalnego rozliczania podatku VAT
Do podatników rozliczających VAT kwartalnie dokonujących sprzedaży towarów wymienionych wzałączniku nr 13 do ustawy o VAT(tzw. towarów „wrażliwych”) mają zastosowanie ograniczenia z art. 99 ust. 3a - 3c ustawy o VAT. Jeśli podatnik rozlicza VAT kwartalnie i przekroczy limity z art. 99 ust. 3a musi rozliczać VAT miesięcznie. Przepisy obowiązują od 1 października 2013r. Oznacza to, że część podatników była zobowiązana do rozliczenia podatku VAT za okresy miesięczne już od pierwszego miesiąca IV kwartału 2013 r. czyli października’2013.
Ograniczenie dotyczy podatników, którzy osiągają stosunkowo duże obroty ze sprzedaży m.in. stali i innych towarów zzałącznika 13 do ustawy o VAT.
Więcej informacji o kwartalnym rozliczaniu VAT przez sprzedających towary „wrażliwe”
Utrata statusu małego podatnika a kwartalne rozliczanie VAT
Mali podatnicy tracą swój preferencyjny status w momencie przekroczenia limitu obrotów określonego w art. 2 ust. 25 ustawy o VAT. Zgodnie z art. 99 ust. 5 tejże ustawy w takim przypadku mają oni obowiązek przejścia z rozliczeń kwartalnych na rozliczenia miesięczne - niezależnie od tego, czy stosowali metodę kasową, czy nie. Podatnik taki ma obowiązek składania deklaracji miesięcznych na formularzu VAT-7 już za pierwszy miesiąc następujący po kwartale, w którym został przekroczony limit uprawniający do zachowania statusu małego podatnika.
Należy pamiętać, że zmiana sposobu rozliczania VAT z kwartalnego na miesięczny, które wynika z utraty statusu małego podatnika, również wymaga złożenia w urzędzie zawiadomienia aktualizacyjnego na formularzu VAT-R.
Uwaga!
Podatnik, który utracił status małego podatnika i przechodzi z rozliczeń VAT kwartalnych na miesięczne, ma obowiązek złożyć zawiadomienie do urzędu skarbowego na formularzu VAT-R.
Utrata statusu małego podatnika nie pozbawia przedsiębiorcy prawa do rozliczania VAT za okresy kwartalne. Po przekroczeniu limitu może on rozliczać VAT kwartalnie już jako „duży” podatnik, składając deklarację VAT-7D. W takim przypadku konieczne jest jednak złożenie w urzędzie skarbowym zawiadomienia o wyborze kwartalnego sposobu rozliczania VAT. Zawiadomienie na formularzu VAT-R należy złożyć do 25. dnia drugiego miesiąca pierwszego kwartału, za który składać się będzie deklaracje podatkowe VAT-7D.
Ważne!
Po utracie statusu małego podatnika w dalszym ciągu można rozliczać VAT kwartalnie - konieczne jest jednak złożenie zawiadomienia do urzędu skarbowego w terminie do 25. dnia drugiego miesiąca pierwszego kwartału, za który składać się będzie deklaracje na formularzu VAT-7D. Pamiętać jednak należy, że sposób ten różni się od dotychczasowego tym, że podatnik obowiązany jest do wpłacania miesięcznych zaliczek na VAT, czego nie ma u małych podatników.
Złożenie takiego zawiadomienia jest konieczne, mimo iż podatnik już wcześniej rozliczał VAT kwartalnie. Po utracie statusu małego podatnika robi to jednak już w innej sytuacji prawnej - na innych warunkach, a deklaracje składa na innym formularzu. Jeśli nie złoży takiego zawiadomienia w obowiązującym terminie, będzie miał obowiązek rozliczać VAT za okresy miesięczne.
Sposób rozliczania VAT a obowiązek podatkowy
Należy również pokreślić, że wybór metody rozliczeń VAT - miesięcznej lub kwartalnej - nie ma żadnego wpływu na moment powstania obowiązku podatkowego. Rozliczanie VAT za okresy kwartalne wpływa jedynie na przesunięcie w czasie obowiązku zapłaty zobowiązania podatkowego i to tylko u małych podatników. Nie wpływa natomiast na moment powstania obowiązku odatkowego.
Inni podatnicy zobowiązani do rozliczania podatku VAT
Podatnicy zwolnieni z VAT lub wykonujący jedynie czynności zwolnione z tego podatku zasadniczo nie składają deklaracji VAT. W niektórych przypadkach mogą być oni jednak zobowiązani do rozliczenia tego podatku - składają wtedy deklarację na formularzu VAT-8 lub VAT-9M.
Deklaracja VAT-8
Dotyczy między innymi podatników, którzy w zgłoszeniu rejestracyjnym VAT-R zadeklarowali, że będą dokonywać wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów. Podatnicy korzystający ze zwolnienia z VAT są jednak zobowiązani do rozliczania tego podatku tylko wtedy, gdy całkowita wartość wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów na terytorium kraju przekroczyła w roku poprzednim lub w trakcie roku podatkowego limit 50.000 zł. Mogą też, pomimo nieprzekroczenia limitu, opodatkowywać takie transakcje.
Deklaracja VAT-8 służy również do wykazania, oprócz WNT, również importu usług oraz zakupu towarów i usług, dla których obowiązanym do rozliczenia podatku VAT jest nabywca (np. ”odwrotne obciążenie” dot. zakupu np. stali czy złomu).
Deklaracja VAT-9M
Podatnicy korzystający ze zwolnienia z VAT, którzy nie składają deklaracji VAT-7, VAT-7K, VAT-7D ani VAT-8, a nabywają usługi lub towary, od których muszą rozliczyć VAT, składają deklarację na formularzu VAT-9M. Dotyczy to między innymi importu usług i „odwrotnego obciążenia”.
Przeczytaj o towarach rozliczanych jako „odwrotne obciążenie”
Dowiedz się jak powinieneś rozliczyć fakturę „odwrotne obciążenie” jako nabywca
Ważne!
Deklaracje VAT-8 i VAT-9M składamy w terminie do 25. dnia miesiąca następnego po miesiącu, w którym powstał obowiązek podatkowy z tytułu transakcji objętych takim sposobem rozliczania. Obowiązek podatkowy powstaje w miesiącu, w którym dokonano dostawy towaru lub usługi.
Pamiętaj!
W deklaracjach VAT-8 i VAT-9M podatnik wykazuje tylko kwotę podatku należnego i w terminie na złożenie deklaracji jest obowiązany wpłacić kwotę podatku należnego na konto urzędu skarbowego. Podatnik nie ma prawa do odliczenia podatku naliczonego.
Deklaracja VAT-13
Przedstawiciel podatkowy, który składa deklarację na potrzeby podatku VAT w imieniu własnym, ale na rzecz innego podatnika, robi to na formularzu VAT-13. Dotyczy to sytuacji, gdy podatnik niezarejestrowany jako podatnik VAT czynny dokonuje na terytorium kraju wyłącznie importu towarów, których miejscem przeznaczenia jest terytorium innego państwa członkowskiego, przy czym wywóz tych towarów dokonywany jest przez importera w ramach wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów. Deklaracja składana jest do 25. dnia miesiąca następnego, a że dotyczy WDT opodatkowanego stawką 0% zawiera tylko rubrykę na podanie wartości netto transakcji bez kwoty podatku należnego.
Deklaracja VAT-12
Podatnicy świadczący usługi przewozu osób i ich bagażu taksówkami, którzy wybrali opodatkowanie w formie ryczałtu, składają skróconą deklarację na formularzu VAT-12. W deklaracji tej podatnik wykazuje tylko kwotę podatku należnego, nie ma prawa do odliczenia VATu naliczonego. Podatnik deklarację VAT-12 składa i podatek ryczałtowy wpłaca do urzędu do 25. dnia miesiąca za miesiąc poprzedni.
Pamiętaj!
Przepisy ustawy o VAT dotyczą wszystkich podatników, niezależnie od tego czy jesteś czynnym podatnikiem VAT czy też nie.