22 644 08 44
Podatnicy otrzymujący emeryturę lub rentę mają prawo prowadzić pozarolniczą działalność gospodarczą, podejmować dodatkowe zatrudnienie, służbę lub inną pracę zarobkową. Uzyskiwanie dodatkowego przychodu może jednak spowodować zawieszenie lub zmniejszenie świadczeń emerytalnych czy rentowych. Podjęcie takiej dodatkowej aktywności zawodowej wymaga poinformowania organu rentowanego – obowiązek złożenia zawiadomienia dotyczy zarówno emeryta lub rencisty, jak i pracodawcy, zleceniodawcy lub – w przypadku osób pełniących służbę – właściwej komórki kadrowej.
Podejmując pracę lub działalność zarobkową, emeryt czy rencista powinien przede wszystkim poinformować o tym fakcie Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Zgodnie z art. 127 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, emeryt lub rencista ma obowiązek powiadomić ZUS o podjęciu działalności i o wysokości osiąganego z tego tytułu przychodu oraz wysokości przychodu uzyskanego w poprzednim roku kalendarzowym.
Natomiast w myśl art. 127 ust. 1a tejże ustawy, obowiązek złożenia zawiadomienia nie dotyczy emerytów, którzy przed rozpoczęciem zatrudnienia lub działalności osiągnęli indywidualny powszechny wiek emerytalny. Osobom takim przysługuje prawo do zarobkowania w nieograniczonej wysokości przychodu.
Zawiadomienie składane przez pracodawcę
W przypadku zatrudnienia osoby uprawnionej do emerytury wcześniejszej bądź pomostowej, renty z tytułu niezdolności do pracy lub rodzinnej bądź nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, pracodawca zawiadamia ZUS o tym fakcie, jak również o wysokości przychodu (wynagrodzenia) osiąganego z tytułu zatrudnienia. Obowiązek ten należy realizować na bieżąco.
Natomiast po zakończeniu roku kalendarzowego pracodawca zawiadamia organ rentowy o wysokości przychodu osiągniętego przez emeryta, rencistę lub uprawnionego do nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego. Zawiadomienie takie należy złożyć do końca lutego roku następującego po danym roku podatkowym.
Ważne!
Informację o wysokości przychodu osiągniętego przez emeryta lub rencistę z tytułu zatrudnienia w 2016 r. pracodawca musi przekazać do ZUS do wtorku 28 lutego 2017 r.
Żadne przepisy nie określają sformalizowanych wzorów zawiadomienia i informacji składanych przez pracodawcę. Uznaje się jednak, iż dokument taki powinien zawierać w szczególności nazwę, numer NIP oraz dane kontaktowe płatnika składek, imię i nazwisko, adres, PESEL oraz numer świadczenia ZUS emeryta bądź rencisty, a także kwotę osiągniętego przez tę osobę przychodu – najlepiej zarówno w ujęciu rocznym, jak i miesięcznym.
Informacja składana przez emeryta/rencistę
Obowiązek złożenia w ZUS informacji o wysokości przychodu dotyczy zarówno pracodawcy, jaki i emeryta bądź rencisty. Stanowi o tym § 5 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie szczegółowych zasad zawieszania lub zmniejszania emerytury i renty. Podobnie jak w przypadku pracodawców, terminem złożenia tejże informacji jest ostatni dzień lutego roku następującego po danym roku kalendarzowym.
Emeryt bądź rencista ma obowiązek złożyć taką informację niezależnie o tego, iż składa je również pracodawca.
Zgodnie z § 5 rozporządzenia:
§ 5. 1. Emeryt i rencista zawiadamia organ rentowy do końca lutego każdego roku o łącznej kwocie dochodu osiągniętego w ubiegłym roku kalendarzowym.
2. Zakład pracy zawiadamia organ rentowy do końca lutego każdego roku o łącznej kwocie dochodu osiągniętego przez emeryta lub rencistę w ubiegłym roku kalendarzowym.
3. Urząd skarbowy zawiadamia organ rentowy do końca maja każdego roku o łącznej kwocie dochodu osiągniętego przez emeryta lub rencistę w ubiegłym roku kalendarzowym z wykonywania pozarolniczej działalności gospodarczej, wolnego zawodu lub innej samodzielnej działalności o podobnym charakterze, z wyłączeniem działalności twórczej i artystycznej.
Ważne!
Emeryt lub rencista informację o wysokości przychodu osiągniętego w 2016 r. ma obowiązek przekazać do ZUS w terminie do wtorku 28 lutego 2017 r.
Zawieszenie lub zmniejszenie świadczeń
Pod pojęciem przychodu należy rozumieć przychód osiągnięty w miesiącu (roku), w którym został wypłacony lub przedstawiony do wypłaty. W praktyce oznacza to, iż w przypadku wynagrodzeń płatnych do 10. dnia następnego miesiąca, wynagrodzenie za grudzień 2016 r. rozlicza się w roku następnym (ponieważ wypłacone zostało w styczniu 2017 r.) – nie należy go ujmować w bieżącym zestawieniu do ZUS.
Dochód osiągnięty z dwóch lub więcej źródeł sumuje się. Od wysokości przychodu osiągniętego przez emeryta lub rencistę zależy, czy przysługujące mu świadczenie zostanie zawieszone lub zmniejszone, czy pozostanie na takim samym poziomie.
Na zawieszenie prawa do emerytury bądź renty lub zmniejszenie jej wysokości wpływają przychody z tytułu:
- działalności podlegającej obowiązkowi ubezpieczenia społecznego (prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej, zatrudnienia, służby, innej pracy zarobkowej)
- czynnej służby wojskowej w Wojsku Polskim lub zastępczych jej form
- działalności wykonywanej za granicą
- pobranych zasiłków (chorobowego, macierzyńskiego i opiekuńczego oraz wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy, wypłaconego na podstawie Kodeksu pracy oraz kwoty świadczenia rehabilitacyjnego i wyrównawczego, zasiłku i dodatku wyrównawczego)
- pełnionej w Polsce służby w Policji, organach bezpieczeństwa publicznego, tj. Urzędzie Ochrony Państwa, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Agencji Wywiadu, Służbie Kontrwywiadu Wojskowego i Służbie Wywiadu Wojskowego oraz Centralnym Biurze Antykorupcyjnym, Straży Granicznej, Służbie Więziennej, Państwowej Straży Pożarnej, Służbie Celnej, Biurze Ochrony Rządu
