Skuteczne planowanie podatkowe – wybieranie korzystnej formy opodatkowania, rozkładanie kosztów itd. – pomaga osiągnąć większy zysk z prowadzonej działalności i samo w sobie jest zgodne z prawem, a czasem wręcz wskazane przez ustawodawcę. Jednakże w pewnych przypadkach optymalizacja podatkowa może wykroczyć poza przyjęte normy i stać się działaniem przekraczającym prawo, a nawet przestępstwem.

Ministerstwo Finansów na swojej oficjalnej stronie internetowej opublikowało w ostatnim czasie kilka komunikatów ostrzegających przed optymalizacją podatkową, a w zasadzie przed stosowaniem jej agresywnych schematów. Dotyczy to przede wszystkim podatników podatku dochodowego od osób prawnych.

 

Nadużywanie podmiotów zarejestrowanych za granicą

Resort finansów zwrócił uwagę na stosowanie przed podatników działań polegających na nadużywaniu podmiotów (głównie spółek kapitałowych) zarejestrowanych formalnie za granicą, jednak będących faktycznie polskimi podatnikami, zarządzanymi z terytorium Polski.

W komunikacie zwrócono uwagę na sytuacje, w których podmioty prowadzące działalność i osiągające dochody w Polsce, skuszone propozycjami „przeniesienia działalności do innego kraju” rejestrują spółki za granicą, mimo iż nie prowadzą tam rzeczywistych operacji gospodarczych. Dotyczy to zarówno tzw. rajów podatkowych, jak i krajów Unii Europejskiej oraz innych krajów w Europie, np. Szwajcarii. W spółkach takich podatnik nabywa udziały i kontynuuje działalność w Polsce, ale w założeniu jego dochody podlegają opodatkowaniu wyłącznie na terytorium kraju obcego.

 

Resort zwrócił również uwagę na praktykę rejestrowania spółki za granicą w celu nabywania samochodów luksusowych i sportowych, a następnie udostępniania ich do wyłącznego korzystania w Polsce (z zagranicznymi tablicami rejestracyjnymi) przez udziałowców tych spółek – osoby fizyczne stale przebywające w Polsce.

 

Podkreślono, iż rejestracja spółek za granicą jedynie w celu stworzenia pozoru, iż działalność nie jest opodatkowana w Polsce, to działanie uznawane za agresywną optymalizację podatkową. Nie prowadzi ono do skutecznego wyłączenia opodatkowania w Polsce. Aby zlikwidować taki proceder, władze skarbowe mogą wykorzystać klauzulę obejścia prawa podatkowego lub ustalić miejsce zarządu podmiotu zagranicznego.

 

Optymalizacja w ramach podatkowych grup kapitałowych

Kolejne ostrzeżenie Ministerstwa Finansów dotyczy schematów, w których spółki dokonywały zbycia kluczowych składników majątku, np. zabudowanych nieruchomości komercyjnych, bezpośrednio po czym przekazywały do spółki powiązanej jako darowiznę cały dochód ze sprzedaży. Takiej transakcji towarzyszyły operacje dodatkowe – wymiana udziałów, utworzenie podatkowej grupy kapitałowej (PGK) i zbycie udziałów otrzymanych z tej wymiany, które skutkowało rozwiązaniem utworzonej PGK.

Ze względu na dokonanie powyższych operacji w krótkich odstępach czasu, uzyskane ze sprzedaży majątku dochody nie podlegały opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych. Resort finansów szacuje, że takie transakcje obejmowały majątek o wartości wielu miliardów złotych w skali kraju.

 

Również w tym wypadku Ministerstwo Finansów ostrzega przed takimi działaniami – wykonanie w krótkim czasie sekwencji operacji w określonych okolicznościach może wskazywać, iż zostały one dokonane przede wszystkim w celu osiągnięcia korzyści podatkowej, a korzyść ta była sprzeczna z przedmiotem i celem ustawy podatkowej, natomiast sposób działania podmiotów w nim uczestniczących – sztuczny. Proceder taki może podlegać ocenie z punktu widzenia przepisów o klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania.

 

Optymalizacja podatkowa FIZ z udziałem obligacji

Na stronie resortu pojawiło się również ostrzeżenie przed próbami optymalizacji podatkowej w podatku CIT z wykorzystaniem obligacji nabywanych w ramach grupy podmiotów powiązanych, w których uczestniczą fundusze inwestycyjne zamknięte (FIZ). Podmioty chcące osiągnąć korzyści podatkowe wykorzystują fakt, iż od 1 stycznia 2017 r. przychody FIZ z udziału w spółkach transparentnych zostały objęte opodatkowaniem – zniesiono w ich wypadku zwolnienie podmiotowe.

W ramach grupy tzw. spółek transparentnych (niebędących podatnikami podatku dochodowego), dla których podmiotem dominującym jest FIZ, dokonywano zmiany struktury właścicielskiej – zmiana ta finansowana była przez emisję obligacji w taki sposób, aby przychody z działalności gospodarczej były obniżone przez koszty odsetek od obligacji. Jak podkreśliło Ministerstwo Finansów, obniżenie podstawy opodatkowania przez wykreowanie kosztu podatkowego w postaci odsetek od obligacji w takich okolicznościach może być sprzeczne z przedmiotem i celem ustawy podatkowej, dokonane przede wszystkim w celu osiągnięcia korzyści podatkowej. Sposób działania osób uczestniczących w tym procederze jest sztuczny. W normalnych warunkach uczciwe podmioty nie udzielają bowiem finansowania (pożyczek czy obligacji) na nabycie własnych składników majątku, jeżeli majątek ten generuje dla nich przychody.

 

Programy Motywacyjne pod lupą KAS

Wg informacji Szefa KAS podatnicy składają wnioski o wydanie indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, związanych z podatkiem dochodowym od osób fizycznych w kwestii oceny skutków podatkowych dotyczących kreowanych przez pracodawców tzw. Programów Motywacyjnych.

 

Wg informacji na oficjalnej stronie internetowej Ministerstwa Finansów:

Analiza opiniowanych w tym zakresie przez Szefa KAS spraw pozwala stwierdzić, że niektóre stosowane przez pracodawców programy motywacyjne przyjmują następujące ogólne założenia:

1. Pracodawca przyznaje pracownikom, uczestnikom programu motywacyjnego, należącym z reguły do kadry zarządzającej przedsiębiorstwa, instrument finansowy (instrument pochodny) w postaci prawa do otrzymania w przyszłości kwoty pieniędzy, której wysokość uzależniona będzie od osiągnięcia przez przedsiębiorstwo np. wybranych wskaźników finansowych, wyników wzrostu sprzedaży, produkcji.

2. Uczestnik programu motywacyjnego nabywa tego rodzaju instrument finansowy nieodpłatnie lub za symboliczną opłatą.

3. Po upływie ustalonego okresu, w którym uczestnik „Programu Motywacyjnego" pozostawał pracownikiem przedsiębiorstwa, następuje rozliczenie instrumentu finansowego poprzez wypłatę pracownikowi kwoty pieniędzy.

4. Wypłata wynagrodzenia zostaje zatem sztucznie podzielona na dwa działania

 

Szef KAS informuje, że osoby, które składają wnioski o wydanie interpretacji indywidualnej, z opisanym schematem działania, muszą liczyć się z możliwością odmowy wydania interpretacji przez Dyrektora KIS powołując się na wskazaną powyżej argumentację.

Opisane powyżej transakcje mogą więc podlegać ocenie z punktu widzenia przepisów o klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania.

 

Zobacz te: Surowe kary za wystawianie pustych faktur za paliwo