Kalendarium zmian w podatku VAT 2013 – 2014

Przekazujemy Państwu kalendarium najważniejszych zmian w podatku VAT dokonanych od 1 stycznia 2013 r. Wprowadzane etapowo zmiany w przepisach okazały się rewolucyjne praktycznie dla wszystkich polskich przedsiębiorców. Poniżej skrót najważniejszych zmian w VAT wprowadzonych od 1 stycznia 2013 r. do 1 stycznia 2014 r. - szczegółowe informacje znajdą Państwo w naszych darmowych poradnikach VAT.

Zmiany obowiązujące od 1 stycznia 2014 r.

Moment powstania obowiązku podatkowego – z wyjątkiem niektórych czynności, dla których ustawodawca przyjął inne zasady ustalania obowiązku podatkowego, obowiązek ten powstaje z dniem dostawy towaru lub wykonania usługi, a w przypadku otrzymania zaliczki, zadatku itp. - z chwilą jej otrzymania (art. 19a ustawy o VAT). Dowiedz się więcej o obowiązku podatkowym w 2014 r.!

Wystawianie faktur – większość przepisów dotyczących wystawiania faktur przeniesiono do ustawy o VAT. Zgodnie z ogólną zasadą, faktury wystawia się do 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dostarczono towar lub wykonano usługę, najwcześniej 30. dnia przed dostawą towaru lub wykonaniem usługi. Znikła możliwość wystawienia faktury w terminie 7 dni z jednoczesnym przesunięciem momentu powstania obowiązku podatkowego. Fakturę zaliczkową także można wystawić do 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym wpłacono zaliczkę, nie wcześniej niż 30. dnia przed jej otrzymaniem (art. 106a–106o ustawy). Dowiedz się więcej o wystawianiu faktur w 2014 r.!

Definicja faktury - zgodnie z nową definicją zawartą w art. 2 pkt 31 ustawy o VAT, przez „fakturę” należy rozumieć dokument w formie papierowej lub elektronicznej, który zawiera dane wymagane ustawą i przepisami wydanymi na jej podstawie. Więcej o definicji faktury 2014

Podstawa opodatkowania – każda zapłata, a nie jak dotychczas „obrót”, od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej przy transakcjach odpłatnych stanowi podstawę opodatkowania. Dotyczy to także wszelkich dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze, jeśli mają bezpośredni wpływ na cenę towarów czy usług (art. 29a ust. 1 ustawy o VAT). Więcej o podstawie opodatkowania 2014

Odliczanie podatku naliczonego - wprowadzono ogólną zasadę, iż możliwość odliczenia podatku naliczonego przez nabywcę jest uzależniona od powstania obowiązku podatkowego u sprzedawcy. Warunkiem do odliczenia jest również posiadanie faktury (art. 86 ust. 10 ustawy). Więcej o odliczaniu podatku naliczonego w 2014 r.

VAT naliczony przy wewnątrzwspólnotowym nabyciu towarów -  podatek naliczony odliczamy zgodnie z zasadą ogólną, ale dodatkowe warunki zawarto w art.  86 ust. 10b pkt 2: lit. a) musimy otrzymać fakturę dokumentującą WDT w terminie trzech miesięcy od , lit. b)uwzględnimy kwotę podatku należnego w deklaracji za okres, w którym jesteśmy obowiązani rozliczyć ten podatek. Więcej o odliczaniu VAT przy WNT 2014

Stawka VAT 0% na zaliczkę w eksporcie - jeżeli przed dokonaniem dostawy  otrzymano zaliczkę,  przedpłatę, na wywóz towarów w eksporcie mamy 2 miesiące, a nie jak dotychczas 6, aby móc zastosować  stawkę 0% (art.41 ust. 9a ustawy o VAT).

Zmiany obowiązujące od 1 października 2013 r.

Towary wrażliwe - katalog towarów objętych tak zwanym „odwrotnym obciążeniem” został rozszerzony o towary z grupy tzw. złomu i niektórych innych odpadów oraz niektóre wyroby ze stali i miedzi. Wykaz towarów objętych odwrotnym obciążeniem znajduje się w załączniku nr 11 do ustawy o VAT.

Kwartalne rozliczanie VAT - prawa do rozliczania kwartalnego nie mają już podatnicy, którzy dokonują dostaw towarów wymienionych w załączniku nr 13 do ustawy o VAT. W katalogu tych towarów znalazły się wyroby stalowe, paliwa oraz złoto. Od zasady tej obowiązują ustępstwa dla niektórych podatników sprzedających paliwa oraz osiągających niskie obroty ze sprzedaży ww. towarów.

Darowizna żywności - rozszerzono zakres podmiotów, które mogą przekazać darowiznę artykułów spożywczych bez VAT. Wcześniej z takiego zwolnienia mógł skorzystać tylko producent żywności, od 1 października 2013 r. zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 16 ustawy o VAT, zwolnienie to dotyczy także innych podmiotów.

Odpowiedzialność nabywcy za zaległości podatkowe sprzedawcy - wprowadzono zasadę, zgodnie z którą nabywca odpowiada za zaległości podatkowe solidarnie z dostawcą towaru. Dotyczy to jednak tylko towarów wrażliwych wymienionych w załączniku nr 13 do ustawy o VAT, które nie są objęte odwrotnym obciążeniem. Regulacje te znajdują się w art. 105a - 105c ustawy i są efektem implementacji przepisów unijnych.

Zmiany obowiązujące od 1 kwietnia 2013 r.

Stawki VAT – podstawową stawką podatku w wysokości 23% zostaną objęte wyroby sztuki ludowej, napoje uzyskane z naparu kawy i herbaty oraz sam napar, usługi radiowo-telewizyjne, wełna szarpana oraz niejadalne odpady zwierzęce.

Zwolnienie z VAT dla usług pocztowych – ze zwolnienia korzystać będą mogły jedynie powszechne usługi pocztowe wykonywane przez jednostkę zobowiązaną do takiego świadczenia (art. 43 ust. 1 pkt 17 ustawy o VAT).

Przekazanie prezentów i próbek – zmiana dotyczy opodatkowania prezentów o małej wartości i próbek. Redefinicji uległo pojęcie próbki – jest to niewielka ilość towaru lub jego egzemplarz, które pozwalają na ocenę cech i właściwości towaru w końcowej postaci. Przekazanie próbki towaru ma mieć cel promocyjny, nie może natomiast mieć na celu zaspokojenia potrzeb odbiorcy, chyba że jest to nieodłączny element akcji promocyjnej. Ponadto prezenty czy próbki muszą być przekazane na cele związane z działalnością gospodarczą. Tylko wtedy przekazanie próbki czy prezentu nie jest opodatkowane. Z kolei materiały reklamowe i promocyjne podlegają opodatkowaniu (art. 7 ust. 2–7 ustawy o VAT).

Import i eksport towarów – w nowej definicji import to przywóz towaru z terytorium państwa trzeciego na terytorium Unii Europejskiej. Poszerzono też zakres znaczeniowy eksportu o sytuację, gdy towary są objęte procedurą wywozu w państwie członkowskim innym niż Polska.

Dostawa terenów niezabudowanych – od kwietnia zostanie objęta zwolnieniem z VAT (art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT). Zredefiniowano pojęcie terenu budowlanego – jest to grunt przeznaczony pod zabudowę, która musi być zgodna z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego lub decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu zgodnie z przepisami o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (art. 2 pkt 33 ustawy o VAT).

Przedstawiciel podatkowy – podatnicy, którzy nie posiadają stałego miejsca działalności lub siedziby w Polsce, mogą ustanowić przedstawiciela podatkowego. W takiej sytuacji podmiot nie musi rejestrować się jako podatnik VAT.

Zmiany obowiązujące od 1 stycznia 2013 r.

Faktury uproszczone – dokumenty te wystawia się dla transakcji, której łączna kwota nie przekracza 450 zł lub 100 euro. Faktura uproszczona została wprowadzona jako alternatywa dla standardowych faktur. Na fakturze uproszczonej zakres podawanych danych jest mniejszy niż w przypadku pełnych faktur  (§ 5 ust. 4 pkt 6 rozporządzenia w sprawie faktur).

Samofakturowanie – złagodzeniu uległy przepisy wskazujące na możliwość wystawiania faktur przez nabywców i przedstawicieli podatkowych. Zlikwidowana została obowiązująca wcześniej procedura przyjęcia faktury wystawionej przez nabywcę i zawiadamiania organów podatkowych (§ 6 rozporządzenia w sprawie faktur).

Faktury mogą być wystawiane przez nie-VATowców – podatnicy zwolnieni podmiotowo z VAT mogą wystawiać zarówno rachunki, jak i faktury. Nowe przepisy umożliwiają nie-VATowcom dokumentowanie dostawy towarów lub usług fakturami (§ 4 ust. 2 i § 17 pkt 4 rozporządzenia w sprawie faktur).

Oznaczenia na fakturach – faktura nie musi już zawierać oznaczenia „Faktura VAT”. Wprowadzone jednak zostały nowe oznaczenia, które muszą pojawiać się na niektórych fakturach – „samofakturowanie”, „metoda kasowa”, odwrotne obciążenie”, "procedura marży dla biur podróży", "procedura marży – dzieła sztuki", "procedura marży – przedmioty kolekcjonerskie i antyki", "procedura marży – towary używane" (§ 5 ust. 2 pkt 2–5 rozporządzenia w sprawie faktur).

Procedura akceptacji faktur elektronicznych – złagodzone zostały przepisy wskazujące na konieczność wyrażenia przez nabywcę zgody na otrzymanie faktur drogą elektroniczną. Akceptacja ustna lub przyjęcie e-faktury traktowane są jako zgoda na przesyłanie tych dokumentów drogą elektroniczną.

Kontrole biznesowe – to nowe pojęcie w rozporządzeniu, które oznacza szereg działań mających zapewnić integralność treści i autentyczność pochodzenia faktury elektronicznej. Zakres tych działań leży w gestii przedsiębiorcy (§ 20a rozporządzenia w sprawie faktur).

Faktury paliwowe – zniesiony został obowiązek podawania na fakturach paliwowych numerów rejestracyjnych samochodów.

Faktury a kursy walut – zmieniono sposób przeliczania obcych walut na walutę polską. Jeśli kwota stosowana do wyliczenia podstawy opodatkowania podana jest w walucie obcej, przeliczenie na walutę polską można wykonać według średniego kursu danej obcej waluty podanego przez NBP lub kursu wymiany podanego przez Europejski Bank Centralny na ostatni dzień roboczy przed powstaniem obowiązku podatkowego. Jeśli podatnik wystawia fakturę przed powstaniem obowiązku podatkowego, liczy się ostatni dzień roboczy przed wystawieniem faktury (art. 31a ustawy).

Ulga na złe długi – skrócono czas uznania wierzytelności za nieściągalną do 150 dni od upływu terminu płatności, przy czym wierzyciel nie ma obowiązku informowania dłużnika o fakcie skorzystania z ulgi na złe długi. Z kolei dłużnik ma obowiązek skorygowania podatku naliczonego pod groźbą kary w wysokości 30% kwoty wynikającej z nieuregulowanej faktury (art. 89a i 89b ustawy o VAT).

Kredyt pod zwrot VAT – wprowadzono nowy mechanizm zabezpieczania kredytów. Podatnik może zabezpieczyć udzielony przez kasę oszczędnościowo-kredytową lub bank kredyt nadwyżką podatku naliczonego nad należnym. W deklaracji dla podatku od towarów i usług należy wskazać odpowiedni numer konta kredytodawcy (art. 87 ust. 2 ustawy o VAT).

Metoda kasowa dla małych podatników – zmianie uległy przepisy dotyczące powstania momentu podatkowego dla podatników rozliczających się metodą kasową. W przypadku wykonywania czynności na rzecz czynnego płatnika VAT obowiązek podatkowy powstaje z dniem uregulowania należności w całości lub w części. W przypadku wykonywania czynności na rzecz osób fizycznych obowiązek podatkowy też rodzi się z dniem uregulowania całości lub części zapłaty, jednak termin ten został ograniczony do 180 dni od dnia sprzedaży (art. 21 ustawy o VAT).

Obowiązek podatkowy w WDT i WNT – zmiany dotyczą momentu powstania obowiązku podatkowego w wewnątrzwspólnotowej dostawie towarów i wewnątrzwspólnotowym nabyciu towarów. Obowiązek podatkowy powstaje z dniem wystawienia faktury lub 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dostarczono towar (art. 20 ust. 1 i 5 ustawy o VAT). Z kolei dostawy wykonywane w sposób ciągły przez więcej niż jeden miesiąc należy uznawać za dokonane pod koniec każdego miesiąca (art. 20 ust. 1a i zdanie drugie ust. 5 ustawy o VAT). Otrzymanie zaliczki nie powoduje powstania obowiązku podatkowego.