Dnia 18 stycznia 2018 r. weszła w życie ustawa z dnia 24 listopada 2017 r. o zmianie niektórych ustaw w celu przeciwdziałania wykorzystywaniu sektora finansowego do wyłudzeń skarbowych (Dz. U. z 2017 r. poz. 2491), czyli tzw. ustawa STIR. Głównym celem nowych przepisów jest wyeliminowanie nadużyć podatkowych, w tym poważnych przestępstw, m.in. transakcji karuzelowych za pomocą transferów pieniężnych na rachunkach bankowych.  

 

Dokonywanie wyłudzeń nienależnego zwrotu podatku VAT przez zorganizowane grupy przestępcze powoduje znaczne straty Skarbu Państwa. Ograniczenie luki w podatku VAT ma korzystnie wpłynąć na funkcjonowanie całej polskiej gospodarki.

 

Analiza rachunków podatników

Zgodnie z nowymi przepisami, Szef Krajowej Administracji Skarbowej otrzymuje informacje o rachunkach podmiotów kwalifikowanych, zidentyfikowanych jako potencjalne źródło wyłudzeń skarbowych. Ustawa STIR przewidziała uruchomienie nowoczesnego systemu analizy i przekazywania informacji o takich zagrożeniach – umożliwia on szybką reakcję organów KAS. Co istotne, analizie takiej nie będą poddawane rachunki osób fizycznych, służące do prywatnych celów. Informacje o wszystkich transakcjach dokonywanych za pośrednictwem objętych tym systemem rachunków bankowych lub rachunków spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej przesyłane są do Szefa KAS automatycznie i elektronicznie za pośrednictwem izby rozliczeniowej.

W przypadku wykrycia ryzyka wyłudzenia, rachunek podmiotu kwalifikowanego może zostać zablokowany. Blokada taka będzie możliwa na 72 godziny, a w szczególnych przypadkach – po spełnieniu określonych warunków - przedłużona nawet o 3 miesiące.

 

Jak podkreśliło Ministerstwo Finansów w umieszczonym na swojej stronie internetowej komunikacie, efektem takich prewencyjnych działań ma być istotne ograniczenie wyłudzeń skarbowych, a co za tym idzie zminimalizowania ryzyka niechcianych konsekwencji dla uczciwych przedsiębiorców i poprawa warunków prowadzenia działalności gospodarczej dla wszystkich podatników.

 

Wyszukiwarka podmiotów niezarejestrowanych, wykreślonych i przywróconych do rejestru VAT

Przywrócenie uczciwej konkurencji i umocnienie pewności prawa ma być możliwe także w wyniku upublicznienia informacji o podmiotach niezarejestrowanych, przywróconych i wykreślonych z rejestru VAT. W tym celu uruchomiono wykaz takich podmiotów wraz z praktyczną wyszukiwarką – informacje w nim zawarte mają być przydatne dla uczciwych podatników VAT.

 

Praktyka pokazuje, iż nawet uczciwi przedsiębiorcy mogą stać się ofiarą oszustw podatkowych. Wyszukiwarka podmiotów niezarejestrowanych, przywróconych i wykreślonych z rejestru VAT ma ułatwić im ocenę rzetelność kontrahentów – obecnych i przyszłych. Narzędzie to ma stanowić wsparcie dla podatników w prawidłowym wykonywaniu obowiązków podatkowych.

 

Wykazy zawierają listy podmiotów:

• dla których naczelnik urzędu skarbowego nie dokonał rejestracji- zgodnie z art. 96 ust. 4a ustawy o VAT
• wykreślonych przez naczelnika urzędu skarbowego z rejestru jako podatnika VAT - zgodnie z art. 96 ust. 9 albo 9a ustawy
• których rejestracja jako podatników VAT została przywrócona - zgodnie z art. 96 ust. 9h-j ustawy.

 

Wyszukiwarkę podmiotów niezarejestrowanych, przywróconych i wykreślonych z rejestru VAT można znaleźć na stronie Biuletynu Informacji Publicznej resortu finansów. Podmiot można sprawdzić poprzez wpisanie w wyszukiwarce numeru NIP lub całości lub fragmentu jego nazwy. Należy również zaznaczyć, zgodnie z jaką podstawą prawną ma nastąpić wyszukiwanie.

Jeśli dany podmiot nie znajduje się w wykazie, system wyświetli komunikat: „W wykazie nie odszukano podmiotu według wskazanych kryteriów”.

 

Wykaz podmiotów VAT – podstawa prawna

Podstawa prawna wykreślenia podatnika z rejestru podatników VAT
Art. 96 ust. 9 ustawy o VAT (w brzmieniu obowiązującym do 31 grudnia 2016 r.)	podatnik nie istnieje lub mimo podjętych udokumentowanych prób nie ma możliwości skontaktowania się z podatnikiem albo jego pełnomocnikiem
Art. 96 ust. 9 pkt 1 ustawy o VAT	podatnik nie istnieje
Art. 96 ust. 9 pkt 2 ustawy o VAT	mimo podjętych udokumentowanych prób nie ma możliwości skontaktowania się z podatnikiem albo jego pełnomocnikiem
Art. 96 ust. 9 pkt 3 ustawy o VAT	dane podane w zgłoszeniu rejestracyjnym VAT-R są niezgodne z prawdą
Art. 96 ust. 9 pkt 4 ustawy o VAT	podatnik albo jego pełnomocnik nie stawia się na wezwania naczelnika urzędu skarbowego, naczelnika urzędu celno-skarbowego, dyrektora izby administracji skarbowej lub Szefa Krajowej Administracji Skarbowej
Art. 96 ust. 9a pkt 1 ustawy o VAT	podatnik zawiesił wykonywanie działalności gospodarczej na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej na okres co najmniej 6 kolejnych miesięcy
Art. 96 ust. 9a pkt 2 ustawy o VAT	podatnik będąc obowiązanym do złożenia deklaracji, o której mowa w art. 99 ust. 1, 2 lub 3 ustawy o VAT, nie złożył takich deklaracji za 6 kolejnych miesięcy lub 2 kolejne kwartały
Art. 96 ust. 9a pkt 3 ustawy o VAT	podatnik składał przez 6 kolejnych miesięcy lub 2 kolejne kwartały deklaracje, o których mowa w art. 99 ust. 1, 2 lub 3 ustawy o VAT, w których nie wykazał sprzedaży lub nabycia towarów lub usług z kwotami podatku do odliczenia
Art. 96 ust. 9a pkt 4 ustawy o VAT	podatnik wystawiał faktury lub faktury korygujące, dokumentujące czynności, które nie zostały dokonane
Art. 96 ust. 9a pkt 5 ustawy o VAT	podatnik prowadząc działalność gospodarczą wiedział lub miał uzasadnione podstawy do tego, aby przypuszczać, że dostawcy lub nabywcy biorący udział pośrednio lub bezpośrednio w dostawie tego samego towaru lub usługi uczestniczą w nierzetelnym rozliczaniu podatku w celu odniesienia korzyści majątkowej
Podstawa prawna niedokonania rejestracji podmiotu jako podatnika VAT
Art. 96 ust. 4a pkt 1 ustawy o VAT	dane podane w zgłoszeniu rejestracyjnym są niezgodne z prawdą
Art. 96 ust. 4a pkt 2 ustawy o VAT	podmiot ten nie istnieje
Art. 96 ust. 4a pkt 3 ustawy o VAT	mimo podjętych udokumentowanych prób nie ma możliwości skontaktowania się z tym podmiotem albo jego pełnomocnikiem
Art. 96 ust. 4a pkt 4 ustawy o VAT	podmiot albo jego pełnomocnik nie stawia się na wezwania naczelnika urzędu skarbowego
Art. 96 ust. 4a pkt 5 ustawy o VAT	posiadane informacje wskazują na prowadzenie przez podatnika działań z zamiarem wykorzystania działalności banków do celów mających związek z wyłudzeniami skarbowymi
Podstawa prawna przywrócenia podatnika jako podatnika VAT
Art. 96 ust. 9h ustawy o VAT	jeżeli podatnik, o którym mowa w ust. 9 i ust. 9a pkt 2, udowodni, że prowadzi opodatkowaną działalność gospodarczą oraz, w przypadku niezłożenia deklaracji pomimo takiego obowiązku, niezwłocznie złoży brakujące deklaracje
Art. 96 ust. 9i ustawy o VAT	jeżeli podatnik, o którym mowa w ust. 9a pkt 4, wykaże że prowadzi działalność gospodarczą, a wystawienie faktury lub faktury korygującej, o których mowa w ust. 9a pkt 4, było wynikiem pomyłki lub nastąpiło bez wiedzy podatnika
Art. 96 ust. 9j ustawy o VAT	jeżeli podatnik, o którym mowa w ust. 9 pkt 5, udowodni że prowadzone przez niego działania nie są realizowane z zamiarem, o którym mowa w ust. 9 pkt 5, albo wyjdą na jaw inne okoliczności lub dowody, z których wynikał brak tego zamiaru

 

Czytaj też: VAT od 1 stycznia 2018 r. – Poradnik