22 644 08 44
Trwają kolejne działania polskiego rządu mające na celu wyeliminowanie oszustw i wyłudzeń podatkowych, a co za tym idzie zwiększenie wpływu z podatków do budżetu państwa. Tym razem prześwietlone zostaną rachunki bankowe przedsiębiorców. Celem tych działań jest wyszukanie operacji świadczących o wykorzystaniu sektora bankowego do wyłudzeń skarbowych.
Wszystko za sprawą ustawy z dnia 24 listopada 2017 r. o zmianie niektórych ustaw w celu przeciwdziałania wykorzystywaniu sektora finansowego do wyłudzeń skarbowych (Dz. U. z 2017 r. poz. 2491), tzw. ustawy o STIR, która weszła w życie 13 stycznia 2018 r. Ten nowy akt prawny nałożył na banki i spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe obowiązek przesyłania do STIR informacji o rachunkach podmiotów kwalifikowanych.
Na rozpoczęcie przekazywania raportów o transakcjach nowe przepisy dają bankom 6-miesięcy, natomiast SKOK-om i bankom spółdzielczym – 8 miesięcy. Termin ten liczy się od wejścia w życie ustawy, czyli od 13 stycznia 2018 r.
Fiskus prześwietli rachunek przedsiębiorcy
Monitoring STIR obejmie rachunki bankowe i rachunki w SKOK podmiotów kwalifikowanych - przedsiębiorców i innych podmiotów gospodarczych. Nie będzie miał jednak żadnego wglądu w rachunki osób fizycznych prowadzone dla celów prywatnych. Zgodnie z szacunkami, podmioty kwalifikowane posiadają obecnie ponad 5,6 mln rachunków.
Dziennie raporty transakcji będą zawierały:
- dane identyfikacyjne nadawcy i odbiorcy transakcji
- numery rachunków nadawcy i odbiorcy
- datę obciążenia lub uznania rachunku podmiotu
- kwotÄ™ oraz walutÄ™ przelewu
- tytuł i opis transakcji
- saldo poczÄ…tkowe konta
- saldo końcowe konta podmiotu.
Dane te posłużą do ustalenia ryzyka wystąpienia wyłudzeń skarbowych. Posłużą do tego specjalnie opracowane algorytmy wykorzystywane przez izby rozliczeniowe. Dane bankowe wraz z rezultatem dokonanej analizy trafiają do Szefa Krajowej Administracji Skarbowej. Następnie, zestawione z już posiadanymi przez KAS danymi, za pomocą innych algorytmów i procedur analitycznych, posłużą do ustalenia ryzyka wystąpienia nadużyć skarbowych z wykorzystaniem sektora bankowego.
Bezpieczeństwo danych bankowych
W związku z nowymi regulacjami pojawiły się wątpliwości w zakresie bezpieczeństwa danych przesyłanych do STIR i możliwości wykorzystania ich przez osoby niepożądane. W odpowiedzi na zapytanie poselskie nr 6977 przedstawiciel resortu finansów zapewnił jednak, iż informacje te są chronione przed udostępnieniem lub ujawnieniem nieuprawnionym osobom. Pracownicy izby rozliczeniowej zajmujący się kontrolą danych to wyłącznie osoby uprawnione, zobowiązane do zachowania tajemnicy pod groźbą kary pozbawienia wolności do 5 lat. Taka sama kara grozi za ujawnienie danych przekazanych Szefowi KAS – są one bowiem objęte tajemnicą skarbową.
W odpowiedzi podkreślono także, iż izba rozliczeniowa nie może zlecić dokonania analizy danych przekazanych do STIR zewnętrznemu podmiotowi. Bezpieczeństwo danych zapewnione jest na każdym etapie ich przetwarzania.
STIR zablokuje rachunek przedsiębiorcy
W razie ujawnienia podejrzanych transakcji, system STIR zablokuje konto przedsiębiorcy na 72 godziny, z opcją przedłużenia blokady do 3 miesięcy. Do okresu tego nie wlicza się sobót, niedziel i świąt będących dniami ustawowo wolnymi od pracy. Blokada konta będzie zarządzana w formie postanowienia – może dotyczyć osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą, osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej, czyli tzw. podmiotów kwalifikowanych, o których mowa we wcześniejszej części artykułu.
Bank lub SKOK, w którym podmiot posiada konto, otrzyma od Szefa KAS żądanie jego zablokowania. Natomiast urząd skarbowy właściwy podatnikowi, urząd celno-skarbowy i prokurator – zawiadomienie o blokadzie. Obowiązkiem banku lub SKOK-u będzie niezwłoczne zablokowanie możliwości dysponowania kontem oraz zgromadzonymi na nim środkami, a następnie poinformowanie KAS o dacie i godzinie blokady oraz saldzie dostępnym w tym momencie. Ostatni o blokadzie dowie się sam posiadacz konta – otrzyma od Szefa KAS postanowienie o zablokowaniu.
Wypłata z zablokowanego konta
W niektórych wypadkach możliwe jednak będzie wypłacenie środków z zablokowanego konta. Podmiot będzie mógł pobrać środki m.in. na bieżące wynagrodzenia pracowników (dla umów o pracę zawartych min. 3 miesiące przed blokadą) wraz ze składkami ZUS i zaliczkami na podatek dochodowy. W tym celu podmiot będzie musiał zwrócić się do Szefa KAS o zgodę i przedłożyć odpis listy płac oraz dokumenty ZUS potwierdzające zgłoszenie danej osoby do ubezpieczeń.
Z zablokowanego konta będzie też można uzyskać środki na zasądzone alimenty oraz renty o charakterze alimentacyjnym zasądzone tytułem odszkodowania. W tym wypadku również konieczne będzie uzyskanie zgody Szefa KAS, a ponadto przedłożenie dokumentu potwierdzającego obowiązek regulowania tych świadczeń.
W obu powyższych przypadkach pieniądze wypłacone zostaną pracownikowi lub osobie uprawnionej do świadczeń, a nie posiadaczowi rachunku. Ponadto środki te będą ograniczone do wysokości minimalnej pensji.
Środkami z zablokowanego konta będzie też można pokryć zobowiązania podatkowe i celne. Podatnik będzie mógł złożyć wniosek o spłatę tych zobowiązań przed terminem ich płatności.
Przewidziano także możliwość zwolnienia środków w wyjątkowych sytuacjach lub z urzędu. Zwolnienie z urzędu będzie możliwe w razie:
- Złożenia rozliczenia lub jego korekty
- Wydania ostatecznej decyzji potwierdzającej istnienie zaległości podatkowej lub celnej
- Nadania nieostatecznej decyzji ustalającej albo określającej wysokość zobowiązania podatkowego lub należności celnej rygoru natychmiastowej wykonalności
Wkrótce skończą się okresy przygotowawcze dla banków i SKOK-ów – oznacza to, iż KAS będzie miała dostęp do wszystkich operacji bankowych wykonywanych przez przedsiębiorców. Podejrzane działania, np. występowanie w krótkim odstępie czasu kilku dużych przelewów dokonywanych nawzajem przez te same firmy, będą podstawą do zablokowania konta. Przedsiębiorcy muszą więc szczególnie dbać o to, by żadne operacje na rachunkach nie wzbudzały wątpliwości urzędników.
Zobacz też: Zapłata przelewem o obowiązek ewidencji na kasie fiskalnej w 2018 r.
