Dnia 1 lipca 2018 r. weszły w życie przepisy dotyczące podzielonej płatności VAT (ang. split payment). Wszyscy przedsiębiorcy posiadający konta firmowe w bankach lub spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych mają już rachunki VAT – dodatkowe konta, na które spływać będą kwoty VAT wynikające z wystawianych faktur sprzedaży.
Choć z założenia stosowanie mechanizmu podzielonej płatności VAT jest dobrowolne, wielu przedsiębiorców chce z tej możliwości korzystać. Skuszeni przede wszystkim profitami przygotowanymi przez Ministerstwo Finansów, dokonują przelewów na dwa rachunki bankowe kontrahentów.
Przelew podzielonej płatności VAT – jak go wykonać?
Od 1 lipca 2018 r. nabywca towaru lub usługi ma do wyboru dwa sposoby uregulowania swojego zobowiązania wynikającego z faktury:
- Zwykły przelew – to tradycyjny sposób dokonania płatności, który funkcjonował przed wejściem w życie nowych przepisów i funkcjonuje nadal.
- Przelew dot. podzielonej płatności VAT – to zupełnie nowy rodzaj przelewu, nieco bardziej skomplikowany i zawierający więcej danych niż tradycyjny.
Zwykły przelew to nic innego, jak wpłata całej kwoty wynikającej z faktury lub jej część (wartość brutto, czyli wartość netto razem z kwotą podatku VAT) na rachunek rozliczeniowy przedsiębiorcy. Przelew zwykły można złożyć w banku w formie druku wypełnionego ręcznie lub komputerowo. Płatność taka może tez rozstać zrealizowana w bankowości internetowej.
W przypadku przelewu zwykłego konieczne jest podanie nazwy odbiorcy, jego numeru rachunku, kwoty przelewu, nazwy i rachunku zleceniodawcy oraz tytułu przelewu.
Przelew dot. podzielonej płatności VAT zasadniczo przypomina zwykły przelew. Realizuje się go z rachunku bieżącego firmy w postaci jednego przelewu. Rozdzielenie płatności następuje przez użycie specjalnego komunikatu przelewu. Komunikat ten zostaje udostępniony przez bank lub SKOK.
W komunikacie przelewu nabywca wskazuje:
- Kwotę sprzedaży brutto (lub jej część)
- Kwotę podatku VAT (lub jej część)
- Numer faktury, której dotyczy płatność
- Numer NIP dostawcy
Istotne jest, iż dokonanie zapłaty przy zastosowaniu mechanizmu podzielonej płatności nie wymaga od nabywcy znajomości numeru rachunku VAT dostawcy. W dyspozycji przelewu podaje się wyłącznie numer jego rachunku rozliczeniowego – bank rozdziela płatność automatycznie.
Warto również podkreślić, iż zapłata split payment jest możliwa wyłącznie na rachunek rozliczeniowy kontrahenta w banku lub rachunek imienny w SKOK, otwarty dla celów prowadzonej działalności gospodarczej. Nie można natomiast dokonywać zapłaty z zastosowaniem podzielonej płatności VAT na rachunek oszczędnościowo-rozliczeniowy (ROR). Przelew wykonany na taki rachunek zostanie automatycznie odrzucony, a płatność nie zostanie dokonana.
Płatności nie dokonuje się bezpośrednio na rachunek VAT. Banki automatycznie odrzucają takie przelewy.
Zasady dokonywania przelewów podzielonej płatności
Jeden przelew split payment może dotyczyć wyłącznie jednej faktury. Dzięki temu urząd skarbowy może połączyć kwotę VAT z konkretnym dokumentem sprzedaży, udostępnionym poprzez pliki JPK, a to z kolei umożliwia skuteczną kontrolę prawidłowości dokonywanych rozliczeń.
Nabywca nie może dokonać zbiorczego przelewu (sumy kilka faktur) przy zastosowaniu podzielonej płatności VAT. Dla każdej faktury musi zostać zlecony osobny przelew.
Przelewy split payment dokonywane są wyłącznie w walucie polskiej. W niej też prowadzone są rachunki VAT przedsiębiorców.
Mechanizmu podzielonej płatności nie stosuje się do faktur proforma. Wartości wynikające z takich faktur należy opłacać w całości na rachunek rozliczeniowy kontrahenta.
Pierwsza płatność a brak środków na rachunku VAT
Jeżeli podatnik będzie chciał dokonać płatności z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności, jednak nie będzie posiadał wystarczających środków na rachunku VAT, bank automatycznie pobierze brakującą kwotę z jego rachunku rozliczeniowego.
To istotna informacja dla przedsiębiorców, którzy chcą wykonać swój pierwszy przelew split payment. Obecnie wielu podatników nie ma jeszcze żadnych środków na rachunkach VAT. W takim wypadku wydaje się dyspozycję przelewu, bank natomiast automatycznie pobiera całą kwotę z rachunku rozliczeniowego podatnika.
Jeśli jednak przedsiębiorca posiada jakieś środki na rachunku VAT, właśnie one będą w pierwszej kolejności przeznaczone na zapłatę kwoty VAT, wykazanej w komunikacie przelewu z rachunku VAT.
Przelew środków pomiędzy własnymi rachunkami VAT
Przedsiębiorcy posiadającemu kilka rachunków rozliczeniowych bank standardowo otwiera jeden rachunek VAT. Na wniosek podatnika może jednak otworzyć ich więcej. W przypadku posiadania dwóch lub więcej rachunków VAT, przedsiębiorca może przelewać środki między tymi rachunkami. Dotyczy to jednak rachunków własnych funkcjonujących w ramach jednego banku.
Firma nie może przelewać środków pomiędzy własnymi rachunkami VAT utworzonymi w różnych bankach.
Korekta z zastosowaniem podzielonej płatności VAT
W przypadku wystawienia faktury korygującej przedsiębiorca może dokonać zwrotu całości lub części otrzymanej zapłaty z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności. Wynika to wprost z art. 108a ust. 4 ustawy o VAT. W takim wypadku w miejscu wpisania numeru NIP dostawcy należy wpisać numer NIP nabywcy.
Należy przy tym pamiętać o zasadzie określonej w art. 29a ust. 10 ustawy:
Art. 29a
(…)
10. Podstawę opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 13, obniża się o:
1) kwoty udzielonych po dokonaniu sprzedaży opustów i obniżek cen;
2) wartość zwróconych towarów i opakowań, z zastrzeżeniem ust. 11 i 12;
3) zwróconą nabywcy całość lub część zapłaty otrzymaną przed dokonaniem sprzedaży, jeżeli do niej nie doszło;
4) wartość zwróconych kwot dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze, o których mowa w ust. 1.
Przelew podzielonej płatności na drukach papierowych
Wielu przedsiębiorców wciąż korzysta z tradycyjnej, papierowej formy zlecania przelewów. Nie stanowi to żadnej przeszkody dla stosowania mechanizmu podzielonej płatności. Podobnie jak w przypadku przelewów tradycyjnych, wypełniają oni papierowy druk – ręcznie lub komputerowo. Muszą w nim jednak podać dodatkowe dane, takie jak m.in. numer NIP dostawcy czy numer faktury, której dotyczy płatność.
Sposób wypełniania papierowego formularza został dokładnie określony przez Związek Banków Polskich.
Poniżej fragment Rekomendacji Związku Banków Polskich dotyczącej sposobu wypełnienia papierowego formularza przelewu pod realizację płatności podzielonej – wersja 1.0:
2. Opis wypełnienia papierowego formularza
2.1. Wymagania KIR dla polecenia przelewu.
Zgodnie z zapisami Specyfikacji Technicznej nr 12 cz. I komunikat płatniczy powinien zawierać nastepujące dane w polu 70 – pole tytułem:
Nazwa podczłonu: /VAT/ kwota podatku VAT Rozmiar: 5x! 13d*)
Nazwa podczłonu: /IDC/ numer za pomocą którego dostawca towaru lub usługodawca jest zidentyfikowany na potrzeby podatku albo numer za pomocą którego nabywca towaru lub usługobiorca jest zidentyfikowany na potrzeby podatku (dla płatności dotyczących korekt faktur VAT) albo numer za pomocą którego podatnik jest zidentyfikowany na potrzeby podatku (dla zwrotów dokonywanych przez urząd skarbowy w trybie, o którym mowa w art. 87 ust. 6b ustawy o podatku od towarów i usług) albo numer za pomocą którego płatnik jest zidentyfikowany napotrzeby podatku (w przypadku wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów) albo numer za pomocą którego posiadacz rachunku VAT identyfikowany jest na potrzeby podatku (w przypadku przekazywania środków na rachunek VAT posiadacza rachunku VATprowadzony w tym samym banku) Rozmiar: 5x! 14x
Nazwa podczłonu: /INV/numer faktury VAT, w związku z którą dokonywana jest płatność, albo numer faktury korygującej (dla płatności dotyczących korekt faktur VAT) albo okres, którego dotyczy wniosek o zwrot (dla zwrotów dokonywanych przez urząd skarbowy w trybie, o którym mowa w art. 87 ust. 6b ustawy o podatku, od towarów i usług) albo numer dokumentu związanego z płatnością wystawionego przez płatnika (w przypadku wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów) albo wyrazy „przekazanie własne” (w przypadku przekazywania środków na rachunek VAT posiadacza rachunku VAT prowadzony w tym samym banku) Rozmiar: 5x! 35x
Nazwa podczłonu: /TXT/ tekst wolny Rozmiar: 5x! 33x
*) część całkowita kwoty oddzielona jest od części dziesiętnej przecinkiem
2.2. Sposób wypełnienia dokumentu papierowego
Wzór papierowego formularza wpłaty gotówkowej/polecenia przelewu (WP) wg PN-F-01101
Wersja 06.06.2018
Biorąc pod uwagę następujące ograniczenia wielkości pól formularza (pole kwota – 12 znaków, pole tytułem – 2x 27 znaków) rekomendujemy poniższy sposób wypełnienia formularza.
Wersja 06.06.2018
Dane zaczynamy wpisywać od pola „nazwa zleceniodawcy cd.” ciągiem rezygnując jednocześnie z wpisywania tekstu wolnego.5