Dnia 1 stycznia 2019 r. weszła w życie ustawa z dnia 9 listopada 2018 r. o zmianie niektórych ustaw w celu wprowadzenia uproszczeń dla przedsiębiorców w prawie podatkowym i gospodarczym (Dz. U. z 2018 r. poz. 2244). Ten nowy akt prawny stanowi kontynuację działań ustawodawcy, zmierzających do poprawy warunków prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce. W zakres tych działań wchodzi m.in. zniesienie zbędnych obciążeń biurokratycznych, usprawnienie procedur oraz wprowadzenie innych rozwiązań korzystnych dla polskich firm.
Ulga na złe długi – zmiany w 2019 r.
Zmiany wprowadzono m.in. w art. 89a ust. 1a ustawy o VAT. Znajdują się tam regulacje dotyczące tzw. ulgi na złe długi. Zgodnie z tymi przepisami, podatnik ma prawo do skorygowania podstawy opodatkowania oraz podatku należnego z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usług na terytorium kraju w przypadku wierzytelności, których nieściągalność została uprawdopodobniona.
Korekta w ramach ulgi na złe długi dotyczy też podstawy opodatkowania i kwoty podatku przypadającej na tę część wierzytelności, której nieściągalność została uprawdopodobniona. Dotyczy to sytuacji, w której dłużnik uregulował tylko część należności wynikającej z faktury.
Od 1 stycznia 2019 r. mocą ustawy nowelizacyjnej przepis ten zyskał następujące brzmienie:
Art. 89a
(…)
1a. Nieściągalność wierzytelności uważa się za uprawdopodobnioną, w przypadku gdy wierzytelność nie została uregulowana lub zbyta w jakiejkolwiek formie w ciągu 90 dni od dnia upływu terminu jej płatności określonego w umowie lub na fakturze.
Przepisy obowiązujące do końca 2018 r. wskazywały, iż z ulgi na złe długi można skorzystać po upływie 150 dni. Termin ten został więc znacząco skrócony – z 150 do 90 dni. Po jego upływie wierzyciel ma prawo do skorygowania podatku należnego. Przy czym okres ten liczymy nie od daty wystawienia faktury czy dokonania transakcji, ale od wyznaczonego na fakturze (lub określonego w umowie) terminu płatności.
Ulga na złe długi na nowych zasadach – od kiedy obowiązuje w 2019 r.
Nowy termin dokonania korekty VAT należnego dotyczy wszystkich wierzytelności, których nieściągalność została uprawdopodobniona po dniu 31 grudnia 2018 r. Oznacza to, iż podatek VAT należny można skorygować po 90 dniach od upływu terminu płatności także w przypadku faktur wystawionych w poprzednim stanie prawnym - w tym tych, których termin płatności minął jeszcze w 2018 r.
W praktyce graniczną datą terminu płatności w omawianym wypadku jest 2 października 2018 r. Jeśli termin płatności minął dnia 3 października 2018 r. i później, termin uprawdopodobnienia nieściągalności wierzytelności wynosi 90 dni. Dla takich należności bowiem termin ten minął 1 stycznia 2019 r.
Korekta VAT naliczonego przez dłużnika w 2019 r.
Termin 90 dni dotyczy nie tylko wierzyciela korzystającego z ulgi na złe długi, ale też dłużnika, który musi skorygować VAT naliczony wynikający z faktury. Odpowiednie zmiany w tym zakresie zostały wprowadzone w art. 89b ust. 1-2 ustawy o VAT.
W przepisach tych w brzmieniu od 1 stycznia 2019 r. czytamy:
Art. 89b. 1. W przypadku nieuregulowania należności wynikającej z faktury dokumentującej dostawę towarów lub świadczenie usług na terytorium kraju w terminie 90 dni od dnia upływu terminu jej płatności określonego w umowie lub na fakturze, dłużnik jest obowiązany do korekty odliczonej kwoty podatku wynikającej z tej faktury, w rozliczeniu za okres, w którym upłynął 90 dzień od dnia upływu terminu płatności określonego w umowie lub na fakturze.
1a. Przepisu ust. 1 nie stosuje się, jeżeli dłużnik uregulował należność najpóźniej w ostatnim dniu okresu rozliczeniowego, w którym upłynął 90 dzień od dnia upływu terminu płatności tej należności.
1b. Przepisu ust. 1 nie stosuje się również w przypadku, gdy dłużnik w ostatnim dniu miesiąca, w którym upływa 90 dzień od dnia upływu terminu płatności, jest w trakcie postępowania restrukturyzacyjnego w rozumieniu ustawy z dnia 15 maja 2015 r. - Prawo restrukturyzacyjne, postępowania upadłościowego lub w trakcie likwidacji.
2. W przypadku częściowego uregulowania należności w terminie 90 dni od dnia upływu terminu jej płatności określonego w umowie lub na fakturze, korekta dotyczy podatku naliczonego przypadającego na nieuregulowaną część należności. Przepis ust. 1a stosuje się odpowiednio.
Dłużnik ma obowiązek skorygować odliczoną kwotę podatku wynikającą z faktury. Korekty takiej dokonuje w rozliczeniu za okres, w którym upłynął 90. dzień od dnia upływu terminu płatności określonego na fakturze lub w umowie. W przypadku uregulowania części należności obowiązek korekty dotyczy tej części, która nie została uregulowana.
Powyższy obowiązek nie zachodzi, jeśli dłużnik ureguluje należność najpóźniej w ostatnim dniu okresu rozliczeniowego, w którym upłynął 90. dzień od dnia upływu terminu płatności. Podobnie w przypadku, gdy dłużnik w ostatnim dniu tego miesiąca jest w trakcie postępowania restrukturyzacyjnego, postępowania upadłościowego lub likwidacji.