Zgodnie z obowiązującymi przepisami, aby ustalić wysokość wynagrodzenia za czas zwolnienia od pracy lub za czas niewykonywania pracy, należy wziąć pod uwagę zasady obowiązujące przy ustalaniu wynagrodzenia za urlop - dotyczy to sytuacji, gdy pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia. Należy zwrócić uwagę, że składniki wynagrodzenia ustalane w wysokości przeciętnej oblicza się z miesiąca, w którym przypadło zwolnienie od pracy lub okres niewykonywania pracy.
Dnia 22 lutego 2016 r. weszło w życie rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 10.11.2015 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w Kodeksie pracy (Dz. U. z 2015 r. poz. 2000). W § 1 tego rozporządzenia czytamy:
§ 1. W rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 29 maja 1996 r. w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w Kodeksie pracy (Dz. U. nr 62, poz. 289, z późn. zm.) wprowadza się następujące zmiany:
1) w § 5 dotychczasową treść oznacza się jako ust. 1 i dodaje się ust. 2 w brzmieniu:
"2. Przy ustalaniu wynagrodzenia za okres:
1) zwolnienia pracownika z obowiązku świadczenia pracy w okresie wypowiedzenia (art. 362Kodeksu pracy),
2) zwolnienia pracownicy w ciąży lub karmiącej dziecko piersią z obowiązku świadczenia pracy (art. 179 § 5 Kodeksu pracy)
stosuje siÄ™ zasady obowiÄ…zujÄ…ce przy ustalaniu wynagrodzenia za urlop.";
2) § 5a otrzymuje brzmienie:
"§ 5a. Przepis § 5 ust. 1 stosuje się odpowiednio przy ustalaniu wynagrodzenia za pełny miesięczny wymiar czasu pracy w przypadku określonym w art. 1512§ 2 Kodeksu pracy.".
Zgodnie z przepisami rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 8 stycznia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop (Dz. U. nr 2, poz. 14 z późn. zm.), jako ekwiwalent za urlop należy przyjąć wynagrodzenie zasadnicze określone w stałej kwocie w wysokości należnej w miesiącu, w którym pracownik nabył do tego urlopu prawo, jak również zmienne składniki wynagrodzenia jako średnią z okresu poprzedzającego całomiesięczne okresy niezdolności do pracy.
Miesięczne wynagrodzenie pracownika ustala się biorąc pod uwagę trzy grupy składników wynagrodzenia:
- określone w stawce miesięcznej w stałej wysokości,
- przysługujące za okresy nie dłuższe niż 1 miesiąc, z wyłączeniem stałych,
- przysługujące za okresy dłuższe niż 1 miesiąc.
Przy czym jako stawkę miesięczną wymienionych składników wynagrodzenia należy przyjąć kwotę należną pracownikowi w miesiącu nabycia prawa do ekwiwalentu.
Jeżeli pracownikowi przysługiwały zmienne składniki wynagrodzenia za okresy nie dłuższe niż miesiąc, wypłacone w czasie 3 miesięcy poprzedzających bezpośrednio miesiąc nabycia prawa do ekwiwalentu, przy obliczaniu ekwiwalentu należy wziąć pod uwagę przeciętną wysokość zmiennych składników z tego okresu. Jeśli jednak w tym okresie lub w okresie krótszym, lecz obejmującym pełny miesiąc lub miesiące kalendarzowe, pracownikowi nie przysługiwało wynagrodzenie zmienne, należy wziąć pod uwagę najbliższe miesiące przysługiwania tego wynagrodzenia.
W przypadku nieprzepracowania przez pracownika wszystkich dni w okresie, z którego pracodawca oblicza podstawę wymiaru ekwiwalentu, wynagrodzenie należy dopełnić za te dni. Tak zwane dopełnienie podstawy oblicza się w następujący sposób:
[Wynagrodzenie faktycznie otrzymane] / [liczba dni pracy, za które przysługiwało] x [liczba dni, które pracownik przepracowałby w ramach normalnego czasu pracy]
Natomiast w przypadku otrzymywania składników wynagrodzenia za okresy dłuższe niż miesiąc wypłaconych w ciągu 12 miesięcy poprzedzających bezpośrednio miesiąc nabycia prawa do ekwiwalentu, należy wziąć pod uwagę średnią z całego tego okresu.
Ustalając wartość ekwiwalentu za niewykorzystany urlop bierze się pod uwagę współczynnik wyrażający średnioroczną miesięczną liczbę dni przypadających do przepracowania. W roku 2016 współczynnik urlopowy dla pracownika zatrudnionego na pełny etat wynosi 21. W przypadku pracowników zatrudnionych na część etatu współczynnik ten należy ustalić w proporcji do wymiaru czasu pracy. Otrzymany ekwiwalent należy podzielić przez liczbę godzin według dobowej normy czasu pracy danego pracownika. W ten sposób otrzymujemy ekwiwalent za 1 godzinę urlopu, który następnie należy pomnożyć przez liczbę godzin niewykorzystanego urlopu wypoczynkowego czy też innego zwolnienia z pracy, dla którego stosuje się zasady obowiązujące przy ustalaniu wynagrodzenia za urlop.
Obowiązkiem pracodawcy jest wypłacenie pracownikowi przysługującego mu ekwiwalentu ostatniego dnia zatrudnienia. Spóźnienie z taką wypłatą skutkuje koniecznością zapłaty należnych odsetek.
Czytaj też: Kodeks pracy: Jak sporządzić umowę o pracę w 2016 r.?