Od początku 2015 roku wiele mówi się o nowych przepisach dotyczących zwolnień z obowiązku stosowania kasy fiskalnej w działalności. Utrata prawa do takiego zwolnienia w 2015 roku mogła dotyczyć nawet 100 tys. polskich podatników. Wszystko przez rozszerzenie katalogu czynności, które ze względu na swój charakter nie mogą korzystać z żadnych zwolnień z kas. Obowiązek stosowania tych urządzeń w działalności od 1 marca 2015 roku obejął m.in. podatników świadczących usługi naprawy pojazdów silnikowych, usługi fryzjerskie, kosmetyczne, usługi związane z wyżywieniem, usługi prawnicze i usługi doradztwa podatkowego, czy chociażby lekarzy świadczących usługi opieki medycznej. Nie ma znaczenia wysokość obrotu podatnika w ubiegłym roku, liczba transakcji ani sposób zapłaty. Kasę fiskalną w 2015 r. muszą mieć wszyscy podatnicy świadczący na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej i rolników ryczałtowych usługi wymienione w § 4 pkt 2 lit. c - j rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 4 listopada 2014 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących (Dz. U. z 2014 r., poz. 1544). Kasa fiskalna u lekarza, prawnika, mechanika, fryzjera, kosmetyczki, księgowego, doradcy podatkowego itd. musi już być użytkowana od 1 marca 2015 r.
Przepisy obowiązujące od 1 stycznia 2015 roku wciąż jednak zachowują prawo do zwolnień z kas dla sporej liczby podatników. Między innymi są to zwolnienia przedmiotowe - przysługujące dla konkretnych czynności. Mowa o tym w § 2 rozporządzenia, a zostały one wymienione w załączniku do tego aktu prawnego.
Podatnik wykonujący czynności zwolnione przedmiotowo nie musi ich rejestrować na kasie fiskalnej niezależnie od wysokości osiąganego obrotu ani innych czynników. Nawet jeśli oprócz czynności z załącznika do rozporządzenia wykonuje także czynności wyłączone ze zwolnień, wymienione w § 4 tego aktu prawnego, czynności zwolnionych przedmiotowo nie ma obowiązku ewidencjonować za pomocą kasy fiskalnej.
W stosunku do stanu prawnego sprzed 1 stycznia 2015 roku w katalogu zwolnień przedmiotowych wprowadzono kilka istotnych zmian. Zacznijmy od I części załącznika do rozporządzenia.
Czynności zwolnione przedmiotowo z kas - I część załącznika
Od 1 stycznia 2015 roku zwolnieniu z kas fiskalnych dalej podlegają czynności takie jak m.in. dostawa energii elektrycznej, paliw gazowych, wody w postaci naturalnej, usługi związane z odprowadzaniem i oczyszczaniem ścieków, usługi pocztowe i kurierskie, usługi finansowe i ubezpieczeniowe, usługi związane z obsługą rynku nieruchomości, wynajem i usługi zarządzania nieruchomościami własnymi lub dzierżawionymi, czynności notarialne itp. Przy czym w niektórych przypadkach korzystanie ze zwolnienia przedmiotowego wymaga udokumentowania czynności fakturą - wynika to z § 2 ust. 2 rozporządzenia i dotyczy pozycji 21, 26, 27 i 49 załącznika.
Do katalogu zwolnień przedmiotowych od 1 stycznia 2015 r. zostały dodane dwie nowe czynności. Mowa o nich w poz. 23 i 24 załącznika, są to:
23. Usługi nadawcze, o których mowa w art. 2 pkt 25b ustawy, pod warunkiem że podatnik świadczy usługi, o których mowa w poz. 22
24. Usługi elektroniczne, o których mowa w art. 2 pkt 26 ustawy, pod warunkiem że podatnik świadczy usługi, o których mowa w poz. 22
Natomiast w poz. 22, o której mowa w tych przepisach, wymieniono usługi telekomunikacyjne, o których mowa w art. 2 pkt 25a ustawy.
Ponadto sformułowanie Usługi prawne - dotyczy wyłącznie usług notariuszy w zakresie objętym wpisem do repertorium A i P z rozporządzenia obowiązującego w latach 2013-2014, zastąpiono od 1 stycznia 2015 r. sformułowaniem Czynności notarialne (bez względu na symbol PKWiU) (poz. 28).
Katalog zwolnień przedmiotowych (część I załącznika do rozporządzenia):
Poz. |
Symbol PKWiU1) |
Czynności zwolnione z obowiązku ewidencjonowania |
|
I. Dostawa towarów lub świadczenie usług, |
|||
1 |
ex |
01.6 |
Usługi związane z rolnictwem oraz chowem i hodowlą zwierząt, z wyłączeniem usług weterynaryjnych - z wyjątkiem usług podkuwania koni (PKWiU ex 01.62.10.0) |
2 |
35 |
Energia elektryczna, paliwa gazowe, para wodna, gorąca woda i powietrze do układów klimatyzacyjnych |
|
3 |
36 |
Woda w postaci naturalnej; usługi związane z uzdatnianiem i dostarczaniem wody |
|
4 |
37 |
Usługi związane z odprowadzaniem i oczyszczaniem ścieków; osady ze ścieków kanalizacyjnych |
|
5 |
38.11.1 |
Usługi związane ze zbieraniem odpadów innych niż niebezpieczne nadających się do recyklingu |
|
6 |
38.11.2 |
Usługi związane ze zbieraniem odpadów innych niż niebezpieczne nienadających się do recyklingu |
|
7 |
38.11.6 |
Usługi związane z infrastrukturą przeznaczoną do przemieszczania odpadów innych niż niebezpieczne |
|
8 |
38.12.1 |
Usługi związane ze zbieraniem odpadów niebezpiecznych |
|
9 |
38.12.30.0 |
Usługi związane z infrastrukturą przeznaczoną do przemieszczania odpadów niebezpiecznych nadających się do recyklingu |
|
10 |
38.21.10.0 |
Usługi związane z obróbką odpadów innych niż niebezpieczne w celu ich ostatecznego usunięcia |
|
11 |
38.22.19.0 |
Usługi związane z przetwarzaniem pozostałych odpadów niebezpiecznych |
|
12 |
ex |
38.22.2 |
Usługi związane z unieszkodliwianiem odpadów promieniotwórczych i pozostałych odpadów niebezpiecznych z wyłączeniem: |
13 |
39 |
Usługi związane z rekultywacją i pozostałe usługi związane z gospodarką odpadami |
|
14 |
ex |
49.31.10.0 |
Transport kolejowy pasażerski, miejski i podmiejski |
15 |
ex |
49.31.2 |
Pozostały transport lądowy pasażerski, miejski i podmiejski |
16 |
ex |
49.39.1 |
Transport lądowy pasażerski, rozkładowy: międzymiastowy i specjalizowany - dotyczy wyłącznie przewozów miejskich rozkładowych pasażerskich, innych niż kolejowe, za które są pobierane ceny ustalone przez gminę (Radę m.st. Warszawy) lub związek komunalny |
17 |
49.39.35.0 |
Transport drogowy pasażerski pojazdami napędzanymi siłą mięśni ludzkich lub ciągnionymi przez zwierzęta |
|
18 |
ex |
53 |
Usługi pocztowe i kurierskie - z wyłączeniem usług w zakresie przygotowania oraz dostawy towarów na zamówienie |
19 |
ex |
55.10.10.0 |
Usługi w zakresie noclegów i usługi towarzyszące świadczone przez hotele, motele, pensjonaty i inne obiekty hotelowe - dotyczy wyłącznie usług świadczonych przez obozowiska dla dzieci |
20 |
ex |
55.20.19.0 |
Pozostałe usługi obiektów noclegowych turystycznych i miejsc krótkotrwałego zakwaterowania bez obsługi |
21 |
ex |
55.90.1 |
Pozostałe usługi związane z zakwaterowaniem z wyłączeniem PKWiU 55.90.13.0 - dotyczy wyłącznie: usług krótkotrwałego zakwaterowania pozostałych, gdzie indziej niesklasyfikowanych (z wyłączeniem usług hotelarskich i turystycznych) |
22 |
bez względu na symbol PKWiU |
Usługi telekomunikacyjne, o których mowa w art. 2 pkt 25a ustawy |
|
23 |
bez względu na symbol PKWiU |
Usługi nadawcze, o których mowa w art. 2 pkt 25b ustawy, pod warunkiem że podatnik świadczy usługi, o których mowa w poz. 22 |
|
24 |
bez względu na symbol PKWiU |
Usługi elektroniczne, o których mowa w art. 2 pkt 26 ustawy, pod warunkiem że podatnik świadczy usługi, o których mowa w poz. 22 |
|
25 |
64-66 |
Usługi finansowe i ubezpieczeniowe |
|
26 |
ex |
68.20.1 |
Wynajem i usługi zarządzania nieruchomościami własnymi lub dzierżawionymi |
27 |
ex |
68.3 |
Usługi związane z obsługą rynku nieruchomości |
28 |
bez względu na symbol PKWiU |
Czynności notarialne |
|
29 |
ex |
81 |
Usługi związane z utrzymaniem porządku w budynkach i zagospodarowywaniem terenów zieleni |
30 |
84 |
Usługi administracji publicznej i obrony narodowej; usługi w zakresie obowiązkowych zabezpieczeń społecznych |
|
31 |
ex |
85 |
Usługi w zakresie edukacji - z wyłączeniem: - usług w zakresie pozaszkolnych form edukacji sportowej oraz zajęć sportowych i rekreacyjnych (PKWiU 85.51.10.0), - usług świadczonych przez szkoły tańca i instruktorów tańca (PKWiU 85.52.11.0), - usług świadczonych przez szkoły nauki jazdy (PKWiU 85.53.11) |
32 |
ex |
91.01.12.0 |
Usługi archiwów, wyłącznie usługi administracji publicznej pomocnicze ogólne |
33 |
94 |
Usługi świadczone przez organizacje członkowskie |
|
34 |
99 |
Usługi świadczone przez organizacje i zespoły eksterytorialne |
Podatnicy wykonujący czynności wymienione w I cz. załącznika do rozporządzenia oraz inne czynności (z wyjątkiem tych z katalogu wyłączeń ze zwolnień, o których mowa w § 4) mogą także korzystać ze zwolnienia przedmiotowo-podmiotowego. Prawo do tego zwolnienia przysługuje ze względu na strukturę sprzedaży podatnika. Jeśli obrót z czynności wymienionych w I cz. załącznika stanowiła w poprzednim roku podatkowym ponad 80% całości obrotu, podatnik może korzystać ze zwolnienia z kas dla całości sprzedaży.
Dowiedz się więcej o zwolnieniach przedmiotowo-podmiotowych
Czynności zwolnione przedmiotowo z kas - II część załącznika
Niektóre czynności podlegają zwolnieniu z kas fiskalnych po spełnieniu przez podatnika dodatkowych warunków. Zostały one wymienione w II cz. załącznika do rozporządzenia. Wielu podatników korzysta m.in. ze zwolnienia dla sprzedaży wysyłkowej, zwolnienia dla świadczenia usług, za które płatność następuje w całości za pośrednictwem poczty, banku lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej na rachunek podatnika oraz innych zwolnień - oczywiście po spełnieniu warunków ściśle określonych w każdym przypadku. W II cz. załącznika znalazły się także zwolnienia dla czynności takich jak dostawa nieruchomości czy dzierżawa gruntów.
Przepisy obowiązujące od 1 stycznia 2015 r. wprowadziły dwie istotne zmiany w katalogu zwolnień przedmiotowych wymienionych w II części załącznika.
Pierwsza zmiana to likwidacja zwolnienia, o którym w rozporządzeniu obowiązującym do 31 grudnia 2014 r. mowa była w poz. 34 załącznika. Zwolnieniu z kas podlegało:
34. Świadczenie usług na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, o ile łącznie są spełnione następujące warunki:
1) każde świadczenie usługi dokonane przez podatnika jest dokumentowane fakturą, w której są zawarte dane identyfikujące odbiorcę;
2) liczba świadczonych usług, o których mowa w pkt 1, w poprzednim roku podatkowym nie przekroczyła 50, przy czym liczba odbiorców tych usług w tym okresie była mniejsza niż 20
Zwolnienie to przestało obowiązywać z dniem 1 stycznia 2015 roku.
Druga zmiana to wprowadzenie do katalogu zwolnień nowej pozycji 49. Od 1 stycznia 2015 r. zwolnieniu z kas podlega:
49. Dostawa towarów i świadczenie usług, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji
Jak już wspomnieliśmy przy omawianiu I cz. załącznika, warunkiem zachowania prawa do tego zwolnienia jest wystawienie faktury dokumentującej dokonanie czynności.
Zlikwidowano także zwolnienie, o którym była mowa w poz. 43 „starego” rozporządzenia. Zwolnienie to ze względu na formę zapłaty przysługiwało dla sprzedaży biletów i rezerwacji miejsc przy przewozach rozkładowych pasażerskich. Nie jest to jednak istotna zmiana, ponieważ podatnicy wykonujący tego rodzaju czynność mogą na podobnych warunkach korzystać ze zwolnienia, o którym mowa w poz. 38 załącznika do nowego rozporządzenia.
Część II załącznika do rozporządzenia:
II. Sprzedaż dotycząca szczególnych czynności |
|||
35 |
Dostawa towarów i świadczenie usług przez podatnika na rzecz jego pracowników oraz przez spółdzielnie mieszkaniowe na rzecz członków lub innych osób, którym przysługuje spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu lub które są właścicielami lokali położonych w budynkach administrowanych przez spółdzielnie mieszkaniowe, jak również przez wspólnoty mieszkaniowe na rzecz właścicieli lokali |
||
36 |
Dostawa nieruchomości |
||
37 |
Dostawa towarów w systemie wysyłkowym (pocztą lub przesyłkami kurierskimi), jeżeli dostawca towaru otrzyma w całości zapłatę za wykonaną czynność za pośrednictwem poczty, banku lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej (odpowiednio na rachunek bankowy podatnika lub na rachunek podatnika w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, której jest członkiem), a z ewidencji i dowodów dokumentujących zapłatę jednoznacznie wynika, jakiej konkretnie czynności dotyczyła i na czyją rzecz została dokonana (dane nabywcy, w tym jego adres) |
||
38 |
Świadczenie usług na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, jeżeli świadczący usługę otrzyma w całości zapłatę za wykonaną czynność za pośrednictwem poczty, banku lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej (odpowiednio na rachunek bankowy podatnika lub na rachunek podatnika w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, której jest członkiem), a z ewidencji i dowodów dokumentujących zapłatę jednoznacznie wynika, jakiej konkretnie czynności dotyczyła |
||
39 |
Dzierżawa gruntów oraz oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste |
||
40 |
Dostawa produktów (rzeczy) - dokonywana przy użyciu urządzeń służących do automatycznej sprzedaży, które w systemie bezobsługowym przyjmują należność i wydają towar |
||
41 |
Usługi świadczone przy użyciu urządzeń, w tym wydających bilety, obsługiwanych przez klienta, które również w systemie bezobsługowym przyjmują należność: 1) w bilonie lub banknotach, lub 2) innej formie (bezgotówkowej), jeżeli z ewidencji i dowodów dokumentujących transakcję jednoznacznie wynika, jakiej konkretnie transakcji zapłata dotyczyła |
||
42 |
Przyjmowanie przez rewizorów, w przypadku braku odpowiedniego dokumentu przewozu albo dokumentu uprawniającego do przejazdu bezpłatnego lub ulgowego, należności związanych z wykonywaniem usług przewozu osób oraz przewożonych przez nie rzeczy i zwierząt, a w przypadkach tego wymagających - również opłat dodatkowych (w transporcie kolejowym dotyczy to również należności pobieranych na pokładzie pociągu przez osoby uprawnione do ich poboru na rzecz przewoźnika kolejowego, a w szczególności przez drużyny konduktorskie) |
||
43 |
Sprzedaż biletów komunikacji lotniczej oraz posiłków i towarów na pokładach samolotów |
||
44 |
Czynności wymienione w art. 7 ust. 1 pkt 5 i ust. 2 oraz w art. 8 ust. 2 ustawy |
||
45 |
Usługi stołówek w placówkach wymienionych w art. 43 ust. 9 ustawy, prowadzonych przez te placówki, udostępnianych wyłącznie dla uczniów, studentów i innych podopiecznych oraz nauczycieli i personelu |
||
46 |
Dostawa towarów i świadczenie usług, do których ma zastosowanie zwolnienie od podatku wymienione w art. 43 ust. 1 pkt 15 ustawy |
||
47 |
Usługi w zakresie transportu osób na rzece Dunajec przez flisaków pienińskich |
||
48 |
Dokonywane przez rolników ryczałtowych dostawy produktów rolnych pochodzących z własnej działalności rolniczej lub świadczących usługi rolnicze, korzystających ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy |
||
49 |
Dostawa towarów i świadczenie usług, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji |
Nie trzeba, co nie oznacza, że nie można
Podatnik, który wykonuje czynności zwolnione przedmiotowo z kas fiskalnych, nie ma obowiązku ich ewidencjonować za pomocą tego urządzenia. Co nie znaczy, że nie może tego robić. Jeśli już posiada kasę fiskalną w firmie i rejestruje na niej sprzedaż niepodlegającą temu zwolnieniu, może uznać, iż wygodniej będzie mu ewidencjonować za jej pomocą również czynności zwolnione. Pamiętajmy, że wykonywanie czynności zwolnionych przedmiotowo i nierejestrowanie ich na kasie wymaga od podatnika prowadzenia osobnej ewidencji. To dodatkowa praca, której wielu przedsiębiorców woli sobie oszczędzić, po prostu rejestrując na kasie wszystkie czynności wykonywane na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej i rolników ryczałtowych.