Na stronie internetowej Ministerstwa Finansów pojawił się komunikat przypominający dłużnikom o obowiązku korygowania podatku naliczonego w przypadku braku płatności. Resort ostrzegł także przed konsekwencjami zaniedbań w tym zakresie.

 

Jednym z podstawowych obowiązków każdego przedsiębiorcy jest regulowanie należności wynikających z dokumentów sprzedaży. W przypadku nieściągalnych wierzytelności, podatnik będący wystawcą faktury ma prawo do skorzystania z tzw. „ulgi na złe długi” – zgodnie z zasadami określonymi przez ustawodawcę.

 

Ulga na złe długi – kiedy przysługuje

Prawo do skorzystania z ulgi na złe długi przysługuje wierzycielom na mocy art. 89a ustawy o podatku od towarów i usług (tekst jednolity Dz. U. z 2017 r. poz. 1221):

Art. 89a. 1. Podatnik może skorygować podstawę opodatkowania oraz podatek należny z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usług na terytorium kraju w przypadku wierzytelności, których nieściągalność została uprawdopodobniona. Korekta dotyczy również podstawy opodatkowania i kwoty podatku przypadającej na część kwoty wierzytelności, której nieściągalność została uprawdopodobniona.

1a. Nieściągalność wierzytelności uważa się za uprawdopodobnioną, w przypadku gdy wierzytelność nie została uregulowana lub zbyta w jakiejkolwiek formie w ciągu 150 dni od dnia upływu terminu jej płatności określonego w umowie lub na fakturze.

 

Zgodnie z powyższym przepisem, jeśli od terminu płatności określonego na fakturze sprzedaży minęło 150 dni, wierzyciel ma prawo zmniejszyć VAT należny o kwotę VAT wynikającą z tej faktury lub jej części. Korekty takiej dokonuje w miesiącu lub kwartale (w zależności od sposobu rozliczania VAT), w którym upłynął 150 dzień od terminu płatności. Do deklaracji VAT-7 lub VAT-7K dołącza wtedy załączniku VAT-ZD, w którym wykazuje dane dłużników i niezapłaconych faktur. 

 

Ulga na złe długi przysługuje jednak wyłącznie po spełnieniu warunków określonych w art. 89a ust. 2 i 3 ustawy:

2. Przepis ust. 1 stosuje się w przypadku gdy spełnione są następujące warunki:

1) dostawa towaru lub świadczenie usług jest dokonana na rzecz podatnika, o którym mowa w art. 15 ust. 1, zarejestrowanego jako podatnik VAT czynny, niebędącego w trakcie postępowania restrukturyzacyjnego w rozumieniu ustawy z dnia 15 maja 2015 r. - Prawo restrukturyzacyjne (Dz. U. z 2016 r. poz. 1574, 1579, 1948 i 2260), postępowania upadłościowego lub w trakcie likwidacji;

2) (uchylony)

3) na dzień poprzedzający dzień złożenia deklaracji podatkowej, w której dokonuje się korekty, o której mowa w ust. 1:

a) wierzyciel i dłużnik są podatnikami zarejestrowanymi jako podatnicy VAT czynni,
b) dłużnik nie jest w trakcie postępowania restrukturyzacyjnego w rozumieniu ustawy z dnia 15 maja 2015 r. - Prawo restrukturyzacyjne, postępowania upadłościowego lub w trakcie likwidacji;

4) (uchylony)

5) od daty wystawienia faktury dokumentującej wierzytelność nie upłynęły 2 lata, licząc od końca roku, w którym została wystawiona.

6) (uchylony)

3. Korekta, o której mowa w ust. 1, może nastąpić w rozliczeniu za okres, w którym nieściągalność wierzytelności uznaje się za uprawdopodobnioną, pod warunkiem że do dnia złożenia przez wierzyciela deklaracji podatkowej za ten okres wierzytelność nie została uregulowana lub zbyta w jakiejkolwiek formie.

 

Należy przy tym podkreślić, iż wierzyciel, który skorzystał z ulgi na złe długi, może być zobowiązany do ponownego wykazania w deklaracji VAT podstawy opodatkowania i podatku VAT wynikających z danej faktury – w przypadku, gdy dłużnik ureguluje należność w całości lub części.

 

Korygowanie podatku naliczonego przez dłużnika

Podatnik, który nie wywiązał się z obowiązku uregulowania zobowiązania, musi dokonać korekty odliczonej kwoty podatku VAT wynikającej z faktury zakupu. Zgodnie z art. 89b ustawy, musi to zrobić w rozliczeniu za miesiąc lub kwartał, w którym upłynął 150 dzień od terminu płatności. Uniknie tego obowiązku, jeśli najpóźniej w ostatnim dniu tego okresu rozliczeniowego ureguluje zobowiązanie.

 

Zgodnie z art. 89b ust. 1b ustawy, obowiązek skorygowania podatku naliczonego nie zachodzi, jeśli w ostatnim dniu danego miesiąca lub kwartału dłużnik jest w trakcie postępowania restrukturyzacyjnego w rozumieniu ustawy z dnia 15 maja 2015 r. - Prawo restrukturyzacyjne, postępowania upadłościowego lub w trakcie likwidacji.

 

Jeśli dłużnik ureguluje zobowiązanie, ma prawo ponownie dokonać odliczenia podatku naliczonego wynikającego z danej faktury. W przypadku częściowego uregulowania zobowiązania może zwiększyć podatek naliczony w odniesieniu do zapłaconej części.

 

Wywiązywanie się z obowiązku korygowania podatku naliczonego w wypadku braku płatności jest bardzo ważne – w przeciwnym wypadku dłużnik musi liczyć się z dotkliwymi konsekwencjami. Należy pamiętać, iż urzędy skarbowe mogą w łatwy sposób wykryć dłużnika uchylającego się od tego obowiązku – na podstawie otrzymanych od wierzycieli załączników VAT-ZD w szybki sposób sprawdzają, którzy dłużnicy nie korygują VAT naliczonego.

 

Konsekwencje braku korekty VAT

Dłużnik, który uchyla się od obowiązku dokonania korekty VAT naliczonego wynikającego z niezapłaconych faktur, musi liczyć się z określeniem przez organ podatkowy prawidłowej wysokości podatku naliczonego, a w konsekwencji zobowiązania podatkowego, kwoty do zwrotu oraz nadwyżki podatku naliczonego nad należnym.

Organ podatkowy ma również prawo do ustalenia dodatkowego zobowiązania podatkowego w wysokości odpowiadającej 30% kwoty podatku VAT wynikającego z faktur, za które należność nie została uregulowana.

 

Już samo niewywiązywanie się podatnika z obowiązku terminowego regulowania płatności nie wychodzi mu na korzyść – cierpi na tym nie tylko jego płynność finansowa, ale też wizerunek firmy i zaufanie kontrahentów. Jeśli jednak zdarzą się opóźnienia w tym zakresie, przedsiębiorca musi pamiętać o obowiązku korygowania VAT naliczonego. W innym wypadku musi liczyć się z dotkliwymi konsekwencjami podatkowymi.

 

Pamiętaj o korygowaniu kosztów powyżej 15000 zł zapłaconych gotówką