O wprowadzeniu mechanizmu split payment, czyli tzw. podzielonej płatności VAT, mówi się już od wielu miesięcy. To jedna z wielu zmian, która w założeniu ma wpłynąć na uszczelnienie polskiego systemu podatkowego oraz zwiększyć wpływy z VAT do Skarbu Państwa. Według pierwotnego założenia podzielona płatność VAT miała obowiązywać od początku 2018 r. Split payment funkcjonuje już w kilku krajach Unii Europejskiej i przynosi gospodarce wymierne korzyści.
Na czym ma polegać system podzielonej płatności VAT? Po wejściu w życie nowych przepisów każdy przedsiębiorca będzie miał założony osobny rachunek VAT. Banki oraz spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe, w których podatnicy posiadają rachunki, będą zobowiązane bezpłatnie założyć swoim klientom rachunki VAT.
Podzielona płatność VAT – na czym polega
Nabywca towaru lub usługi będzie mógł zdecydować, czy zapłaci dostawcy całą kwotę wynikającą z faktury na jego rachunek firmowy, czy zastosuje mechanizm podzielonej płatności VAT. Jeśli zdecyduje się na tę drugą opcję, kwotę netto wynikającą z dokumentu zakupu wpłaci na rachunek dostawcy, natomiast kwotę podatku od towarów i usług – na jego specjalny rachunek VAT.
Dysponowanie środkami zgromadzanymi na rachunku VAT będzie ograniczone. Podatnik będzie mógł opłacać swoje zobowiązania podatkowe z tytułu rozliczeń podatku VAT lub wykonać przelew na rachunek VAT innego przedsiębiorcy. W szczególnych przypadkach możliwe będzie wystąpienie do urzędu skarbowego z wnioskiem o dokonanie przelewu środków zgromadzonych na rachunku VAT na rachunek bankowy podatnika prowadzony dla celów działalności gospodarczej.
O zastosowaniu mechanizmu podzielonej płatności VAT decydować ma nabywca – nowe przepisy zakładają dowolność w tym zakresie. Ustawodawca przewidział jednak system zachęt w postaci korzyści dla przedsiębiorców, którzy się na to zdecydują. Między innymi na takie podmioty ma nie być nakładane dodatkowe zobowiązanie podatkowe, o którym mowa w art. 112b i 112c ustawy o VAT. Nie będą też one podlegać odpowiedzialności solidarnej.
Regulacje dotyczące podzielonej płatności VAT mają znaleźć się w nowych art. 108a-108e ustawy o podatku od towarów i usług.
Przesunięcie terminu wprowadzenia split payment
Projektowane przepisy od początku wzbudzały sporo wątpliwości wśród podatników. Kwestionowano m.in. możliwość zachowania płynności finansowej w przypadku kumulowania środków na rachunkach VAT oraz faktyczną dobrowolność stosowania mechanizmu podzielonej płatności w sytuacji, gdy ze zgromadzonych środków nie będzie można swobodnie korzystać.
W sierpniu 2017 r. wprowadzono więc zmiany w pierwotnym projekcie ustawy nowelizacyjnej, które miały uczynić mechanizm split payment bardziej przyjaznym dla podatników. Ponadto przesunięto termin wejścia w życie nowych przepisów z 1 stycznia na 1 kwietnia 2018 r.
Pojawiły się jednak nowe wątpliwości – dotyczą one przede wszystkim przygotowania banków i SKOK-ów do założenia wszystkim przedsiębiorcom dodatkowych rachunków. Ostatecznie opublikowana ustawa przesunęła termin wprowadzenia mechanizmu podzielonej płatności VAT dopiero na 1 lipca 2018 r.
Podzielona płatność VAT od 1 lipca 2018 r.
Ustawa z dnia 15 grudnia 2017 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2018 r. poz. 62) wejdzie w życie 1 lipca 2017 r. Jak podkreślono w uzasadnieniu do projektu tego aktu prawnego, właściwe przygotowanie się przez wszystkie banki i SKOK-i do zmian w przepisach jest kluczowe dla powodzenia wdrożonego mechanizmu split payment. W tym celu podmioty te muszą wprowadzić skomplikowane i czasochłonne zmiany w systemach informatycznych. Gdyby nowe przepisy weszły w życie 1 kwietnia 2018 r., istniałoby realne ryzyko, że nie wszystkie banki i SKOK-i byłyby przygotowane do obsługiwania podzielonej płatności VAT. Celem nowych przepisów jest to, by od samego początku obowiązywania systemu wszyscy podatnicy mieli możliwość płacenia z zastosowaniem mechanizmu split payment i przyjmowania w ten sposób płatności.
W związku z powyższym ustawodawca dał bankom i spółdzielczym kasom oszczędnościowo-kredytowym dodatkowe 3 miesiące na przygotowanie się do wejścia w życie przepisów dotyczących mechanizmu podzielonej płatności. System ten zacznie obowiązywać od 1 lipca 2018 r.