Trwają końcowe prace nad projektem ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy – Prawo o miarach, w którym pierwotnie zawarty był przepis dot. możliwości wystawiania faktur tylko do paragonów zawierających NIP nabywcy. Choć opublikowania tego aktu prawnego w Dzienniku Ustaw przedsiębiorcy spodziewali się już na przełomie 2017 i 2018 roku, rząd wciąż wprowadzał w nim mniej lub bardziej znaczące zmiany.
Zasadniczym celem nowelizacji ma być wprowadzenie kas fiskalnych online – urządzeń rejestrujących nowej generacji, przesyłających dane o transakcjach i nie tylko, do Centralnego Repozytorium Kas, emitujących e-paragony, posiadających obowiązkowy port komunikacyjny do terminala płatniczego itp. Jednak przewidziano w nim również wiele innych zmian, bardzo istotnych z punktu widzenia użytkowników kas fiskalnych.
Zmiana przepisu dotyczącego faktur wystawianych do paragonów zawarta jest w projekcie z dnia 13 lutego 2018 r. ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw.
Faktura do paragonu – czy tylko z NIP-em nabywcy?
Pierwotny projekt nowelizacji zakładał, iż po wejściu w życie zmienionych przepisów fakturę będzie można wystawić wyłącznie do transakcji udokumentowanej paragonem zawierającym numer NIP nabywcy. Zasada ta miała ukrócić stosowaną przez nieuczciwych przedsiębiorców praktykę wystawiania faktur do paragonów pozostawionych przez klientów, np. na stacjach benzynowych. W ten sposób umówione firmy bezprawnie odliczały VAT z faktur dokumentujących transakcje, w których w rzeczywistości nie brały udziału.
Pod wpływem negatywnej reakcji podatników i krytyki organizacji przedsiębiorców, w kolejnej wersji projektu rząd wycofał się z tego zapisu. Zmianę uzasadniono m.in. faktem, iż nie wszystkie obecne na rynku modele kas fiskalnych mają techniczną możliwość wydruku numeru NIP nabywcy w części fiskalnej paragonu.
Projekt z 13 lutego 2018 r. wprowadza jednak kolejną zmianę. Ustawodawca wrócił do pierwotnych założeń. W art. 1 pkt 15 projektu ustawy nowelizacyjnej czytamy:
Art. 1
(…)
15) w art. 106b dodaje siÄ™ ust. 4 i 5 w brzmieniu:
„4. W przypadku sprzedaży zaewidencjonowanej przy zastosowaniu kasy rejestrującej, fakturę na rzecz nabywcy posługującego się numerem identyfikacji podatkowej, o którym mowa w art. 1 pkt 2 ustawy z dnia 13 października 1995 r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników lub numerem, za pomocą którego jest on zidentyfikowany na potrzeby podatku od wartości dodanej, wystawia się wyłącznie, jeżeli paragon potwierdzający dokonanie tej sprzedaży zawiera ten numer.
Co więcej, przewidziano dodatkową sankcję za niedostosowanie się do powyższego wymogu. Na podatnika, który naruszy powyższy przepis, zostanie nałożone dodatkowe zobowiązanie podatkowe w wysokości 100% kwoty podatku wykazanego na fakturze, której dane wykroczenie dotyczy.
Wymiana kas w 2018 r. – czy będzie konieczna?
W stosunku do pierwotnego projektu nowelizacji zaszła jednak istotna zmiana. Wymóg wystawiania faktur wyłącznie do paragonów z NIP-em nabywcy będzie dotyczył przedsiębiorców posiadających kasy, które mają taką techniczną możliwość. Natomiast użytkownicy starszych modeli kas dla nabywców oczekujących wydrukowania paragonu z numerem NIP, będą wystawiali od razu fakturę.
Tak wynika z fragmentu uzasadnienia do projektu ustawy nowelizacyjnej:
"(...) W chwili nabycia towarów i usług przez podatnika, wskazuje w jakim charakterze dokonuje tego nabycia. Jeśli występuje on jako podatnik VAT, to przedstawia sprzedawcy swój numer NIP w taki sposób, aby sprzedaż towarów i usług była właściwie udokumentowana – albo fakturą VAT albo paragonem z numerem NIP pozwalającym na ewentualne późniejsze prawidłowe wystawienie do tego paragonu faktury zawierającej ten numer. Jeżeli sprzedawca nie będzie dysponował kasą rejestrującą umożliwiającą wystawienie paragonu z numerem NIP nabywcy (w celu późniejszego wystawienia z tym numerem faktury), wystawi od razu fakturę. (...)"
Oznacza to, iż podatnicy dysponujący starszymi modelami kas fiskalnych w dalszym ciągłu będą mogli użytkować posiadane obecnie urządzenia. Nie będą wystawiać paragonów z numerem NIP nabywcy, za to będą mogli udokumentować transakcję od razu fakturą.
Nowy projekt precyzuje także termin wejścia w życie ustawy nowelizacyjnej – ma to być 1 lipca 2018 r.
Aktualizacja!
Ustawa z dnia 4 lipca 2019 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2019 r. poz. 1520) nadaje nowym przepisom ostateczne brzmienie. Zasada, zgodnie z którą fakturę można wystawić wyłącznie do paragonu zawierającego numer NIP nabywcy, zacznie obowiązywać od 1 stycznia 2020 r.