Od 1 stycznia 2017 r. obowiązują przepisy określające minimalną stawkę godzinową za wykonywanie zlecenia lub świadczenie usług. Minimalna wysokość wynagrodzenia za godzinę pracy na umowie zlecenie lub umowie o świadczenie usług w 2017 r. wynosi 13 zł brutto. Kwota ta ma być rokrocznie waloryzowana, podobnie jak wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę.

Zmiany wprowadzone m.in. w ustawie z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. z 2015 r. poz. 2008) określają m.in. wymagania dotyczące sporządzanej umowy. Dokument taki musi zawierać m.in. informacje o sposobie potwierdzania liczby godzin wykonywania zlecenia lub świadczenia usługi. Nowe przepisy wprowadziły także wymóg wypłacania wynagrodzenia przynajmniej raz w miesiącu – w przypadku umów zawartych na okres dłuższy niż miesiąc.

Zaniżanie minimalnej stawki godzinowej w polskich firmach

Mimo iż nowe przepisy obowiązują już od 1 stycznia 2017 roku, niektórzy pracodawcy wciąż nie dostosowali się do zmian. Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej otrzymuje sygnały dotyczące nieprawidłowości przy stosowaniu minimalnej stawki godzinowej. Przestrzeganie przepisów dotyczących stawki 13 zł było tematem konferencji prasowej zorganizowanej 1 marca 2017 r. – oprócz przedstawicieli MRPiPS wzięli w niej udział m.in. prezes Zakładu Ubezpieczeń Społecznych prof. Gertruda Uścińska oraz główny inspektor pracy Roman Giedrojć.

Zapowiedziano wydanie informatora dotyczącego przepisów o minimalnej stawce godzinowej – ma być on owocem wspólnej pracy MRPiPS, ZUS oraz PIP, a jego celem jest zapewnienie w tej kwestii wsparcia zarówno pracownikom, jak i pracodawcom.

Obecnie w Polsce na podstawie umów cywilnoprawnych zatrudnionych jest około 1,3 mln osób. Organizatorzy konferencji zapowiedzieli wprowadzenie działań mających przeciwdziałać nadużyciom prawa w zakresie minimalnej stawki godzinowej. Jeśli nie przyniosą one efektu, MRPiPS nie wyklucza wprowadzenia dodatkowych regulacji, takich jak m.in. ograniczenie katalogu umów o dzieło nieobjętych stawką minimalną czy ewidencjonowanie czasu pracy.

Pracodawco, nie kombinuj

Podczas konferencji mówiono także o prowadzonej przez PIP oraz Komisję Krajową NSZZ „Solidarność” akcji „13 zł… i nie kombinuj”. Na stronie https://www.tysol.pl/formularz można zgłaszać przypadki zaniżania minimalnej stawki godzinowej. Jak podkreślono, każdy wysłany sygnał zostanie sprawdzony przez inspektorów pracy. Formularz może wypełnić każdy, przy zachowaniu pełnej anonimowości. Wprawdzie należy podać w nim dane kontaktowe, jednak zgłaszający ma zagwarantowane, iż pracodawca nie dowie się o wysłanej informacji podczas kontroli inspektora pracy.

Główny inspektor pracy zachęcił do zgłaszania wszelkich nadużyć w zakresie minimalnej stawki godzinowej – można to zrobić osobiście lub przez związki zawodowe. Od początku roku PIP otrzymała od NSZZ „Solidarność” aż 300 sygnałów o nieprawidłowościach i przeprowadziła ponad 220 kontroli. Do końca roku planuje przeprowadzenie jeszcze 20 tys. kontroli prawidłowości stosowania minimalnej stawki godzinowej.

Szef PIP Roman Giedrojć podkreślił, iż według statystyk 80 proc. polskich firm przestrzega nowych przepisów dotyczących minimalnej stawki godzinowej. Wykonane po raz pierwszy kontrole mają przede wszystkim charakter instruktażowy i nie kończą się nałożeniem kary – przede wszystkim dotyczy to mikroprzedsiębiorstw oraz małych i średnich przedsiębiorstw. Jeśli jednak ponowna kontrola ujawni kolejne nieprawidłowości, inspektorzy mogą nałożyć na przedsiębiorcę mandat, a nawet skierować sprawę do sądu.

Dzięki akcji PIP oraz NSZZ „Solidarność” przypadki zaniżania minimalnej stawki godzinowej są wyjątkowo łatwe do zgłoszenia. Kary za niedostosowanie się do nowych wymogów są za to dotkliwe – nawet do 30 tys. zł grzywny. Zdecydowanie więc nie warto szukać sposobów na omijanie przepisów obowiązujących od 1 stycznia 2017 r. – tym bardziej ze względu na zapowiedziane wzmożone kontrole.  

Więcej: Umowa zlecenia w 2017 r. z minimalną stawką za godzinę