Zwolnienie z VAT niesie ze sobą liczne korzyści. Podatnik nie musi składać zgłoszenia rejestracyjnego w podatku VAT, nie musi też prowadzić szczegółowej ewidencji sprzedaży i zakupu. W przeciwieństwie do czynnych podatników VAT, przedsiębiorca korzystający ze zwolnienia nie składa comiesięcznych lub kwartalnych deklaracji VAT-7 lub VAT-7K, nie generuje też i nie wysyła plików JPK_VAT. Dzięki temu niższe stają się koszty obsługi księgowej, mniejsze jest też ryzyko wystąpienia różnych pomyłek.
Korzystanie ze zwolnienia z VAT wymaga spełnienia przede wszystkim warunku związanego z wysokością obrotu osiągniętego w poprzednim roku kalendarzowym.
Komu opłaca się zwolnienie z VAT
Decyzja o korzystaniu ze zwolnienia z VAT powinna uwzględniać różne czynniki – nie tylko liczbę wymaganych formalności. Przede wszystkim należy wziąć pod uwagę sposób prowadzenia działalności oraz rodzaj odbiorców, do których kierowana jest oferta – w wielu przypadkach bowiem nabywcy oczekują otrzymania faktury z doliczonym podatkiem VAT, pozwala im to bowiem obniżyć kwotę podatku należnego. Warto więc wziąć pod uwagę wszystkie za i przeciw zwolnienia z VAT.
Zwolnienie z VAT okazuje się korzystne m.in. w przypadku podatników kierujących swoją ofertę przede wszystkim do osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej, a także do innych firm zwolnionych z VAT podmiotowo lub wykonujących wyłącznie czynności zwolnione przedmiotowo z tego podatku.
Limit do zwolnienia z VAT w 2018 r. i 2019 r.
Zgodnie z art. 113 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, zwolnienie z VAT przysługuje podatnikom, u których wartość sprzedaży w poprzednim roku podatkowym nie przekroczyła łącznie kwoty 200.000 zł. Do wartości sprzedaży nie wlicza się kwoty podatku. W przypadku osób rozpoczynających działalność gospodarczą, bierze się pod uwagę art. 113 ust. 9 ustawy – zgodnie tym przepisem, ze zwolnienia z VAT można korzystać, jeśli przewidywana przez podatnika wartość sprzedaży nie przekroczy limitu. Przy czym kwotę limitu w takim wypadku ustala się w proporcji do okresu prowadzonej działalności gospodarczej w roku podatkowym.
Art. 113 ust. 2 wyznacza listę czynności, których nie wlicza się do wartości sprzedaży określanej na potrzeby zastosowania zwolnienia z VAT:
2. Do wartości sprzedaży, o której mowa w ust. 1, nie wlicza się:
1) wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów oraz sprzedaży wysyłkowej z terytorium kraju oraz sprzedaży wysyłkowej na terytorium kraju;
2) odpłatnej dostawy towarów i odpłatnego świadczenia usług, zwolnionych od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3, z wyjątkiem:
a) transakcji związanych z nieruchomościami,
b) usług, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 7, 12 i 38-41,
c) usług ubezpieczeniowych
- jeżeli czynności te nie mają charakteru transakcji pomocniczych;
3) odpłatnej dostawy towarów, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji.
Powrót do zwolnienia z VAT w 2019 r.
Podatnicy, którzy w wyniku przekroczenia limitu wartości sprzedaży utracili prawo do zwolnienia podmiotowego z VAT lub dobrowolnie z tej preferencji zrezygnowali, mogą do niego powrócić. Powrót do zwolnienia z VAT możliwy jest nie wcześniej niż po upływie roku, licząc od końca roku, w którym podatnik stracił do niego prawo lub zrezygnował z niego dobrowolnie.
Warunkiem jest nieprzekroczenie w poprzednim roku limitu 200.000 zł. Powrócić do zwolnienia z VAT nie mogą też podatnicy wykonujący czynności wymienione w art. 113 ust. 13 pkt 1 i 2 ustawy, o których mowa w dalszej części artykułu. Zgodnie z art. 113 ust. 11a, zasadę tę stosuje się odpowiednio do podatników, którzy utracili prawo do zwolnienia z VAT lub zrezygnowali z niego przed zakończeniem działalności gospodarczej, a następnie ponownie rozpoczęli wykonywanie czynności opodatkowanych.
Kiedy można powrócić do zwolnienia z VAT w 2018 i 2019 r.
W poprzednim latach wątpliwości podatników wzbudzała kwestia powrotu do zwolnienia z VAT w trakcie roku. Przyjmowało się, iż jest to możliwe wyłącznie od początku nowego roku kalendarzowego. Wątpliwości te rozwiała wydana przez Ministra Finansów w dniu 24 kwietnia 2015 r. interpretacja ogólna nr PT3.8101.4.2015.LBE.72 – wskazano w niej, iż powrót do zwolnienia z VAT możliwy jest z początkiem dowolnego miesiąca, oczywiście pod warunkiem spełnienia opisanych powyżej wymogów.
Powrót do zwolnienia z VAT w 2018 i 2019 r. wymaga złożenia w urzędzie skarbowym aktualizacji na druku VAT-R. Przedsiębiorca ma na to 7 dni, licząc od dnia, w którym nastąpiła zmiana. Należy pamiętać o zakreśleniu poz. 30 w formularzu oraz wypełnieniu rubryki 38 – podaje się w niej datę, od której podatnik będzie korzystał ze zwolnienia.
Decydując się na powrót do zwolnienia z VAT, przedsiębiorca musi brać pod uwagę także inne ważne czynniki. Na przykład może być konieczne dokonanie korekty podatku naliczonego od zakupionych towarów czy środków trwałych ze względu na fakt zmiany ich przeznaczenia – z wykorzystywanych w działalności opodatkowanej na wykorzystywane w działalności zwolnionej z VAT.
Kto nie może korzystać ze zwolnienia z VAT w 2018 r.
Niezależnie od tego, czy podatnik dopiero rozpoczyna działalność zwolnioną z podatku VAT, czy chce powrócić do tego zwolnienia, musi pamiętać o regulacjach określonych w art. 113 ust. 13 ustawy. Wyznacza on listę wyłączeń z prawa do korzystania ze zwolnienia z VAT w 2018 r.:
13. Zwolnień, o których mowa w ust. 1 i 9, nie stosuje się do podatników:
1) dokonujących dostaw:
a) towarów wymienionych w załączniku nr 12 do ustawy,
b) towarów opodatkowanych podatkiem akcyzowym, w rozumieniu przepisów o podatku akcyzowym, z wyjątkiem:
- energii elektrycznej (PKWiU 35.11.10.0),
- wyrobów tytoniowych,
- samochodów osobowych, innych niż wymienione w lit. e, zaliczanych przez podatnika, na podstawie przepisów o podatku dochodowym, do środków trwałych podlegających amortyzacji,
c) budynków, budowli lub ich części, w przypadkach, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 10 lit. a i b,
d) terenów budowlanych,
e) nowych środków transportu;
2) świadczących usługi:
a) prawnicze,
b) w zakresie doradztwa, z wyjątkiem doradztwa rolniczego związanego z uprawą i hodowlą roślin oraz chowem i hodowlą zwierząt, a także związanego ze sporządzaniem planu zagospodarowania i modernizacji gospodarstwa rolnego,
c) jubilerskie;
3) nieposiadających siedziby działalności gospodarczej na terytorium kraju.
W załączniku nr 12 ustawy, o którym wspomniano w art. 113 ust. 13 pkt 1 lit a zacytowanej powyżej ustawy, wymieniono m.in. wyroby (złom) z metali szlachetnych lub z udziałem tych metali, monety, odpady inne niż niebezpieczne zawierające metal itp.
Aktualizacja: wrzesień 2019
Kto nie może korzystać ze zwolnienia z VAT w 2019
Obowiązujące w 2018 r. ograniczenia zostały rozszerzone. Od 1 września 2019 r. do ustawy o VAT zostały dodane przepisy art. 113 ust. 13 pkt 1 lit. f i g oraz pkt 2 lit. d:
13. Zwolnień, o których mowa w ust. 1 i 9, nie stosuje się do podatników:
1) dokonujących dostaw:
(...)
f) następujących towarów, w związku z zawarciem umowy w ramach zorganizowanego systemu zawierania umów na odległość, bez jednoczesnej fizycznej obecności stron, z wyłącznym wykorzystaniem jednego lub większej liczby środków porozumiewania się na odległość do chwili zawarcia umowy włącznie:
- preparatów kosmetycznych i toaletowych (PKWiU 20.42.1),
- komputerów, wyrobów elektronicznych i optycznych (PKWiU 26),
- urządzeń elektrycznych i nieelektrycznego sprzętu gospodarstwa domowego (PKWiU 27),
- maszyn i urządzeń, gdzie indziej niesklasyfikowanych (PKWiU 28),
g) hurtowych i detalicznych części do:
- pojazdów samochodowych (PKWiU 45.3),
- motocykli (PKWiU 45.4);
(...)
2) świadczących usługi:
(...)
d) ściągania długów, w tym factoringu;
Czytaj też: Limity na 2019 r.: PIT, CIT, VAT, księgi rachunkowe