Dnia 15 grudnia 2016 r. w Dzienniku Ustaw pod pozycją 2024 została opublikowana ustawa z dnia 1 grudnia 2016 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw. O planowanych modyfikacjach wiadomo było już od dłuższego czasu, wciąż jednak nieznany był ostateczny tekst noweli. Obecnie wiemy już, jakie zmiany czekają podatników od 1 stycznia 2017 r.
Nowe przepisy dotyczą m.in. zmiany limitu do zwolnienia podmiotowego z VAT, rozszerzenia katalogu towarów i usług objętych mechanizmem odwrotnego obciążenia, warunków otrzymania zwrotu nadwyżki podatku naliczonego nad należnym w przyspieszonym, 25-dniowym terminie, prawa do rozliczania VAT za okresy kwartalne, sankcji za nierzetelne rozliczanie podatku, rejestracji podatników VAT oraz składania deklaracji drogą elektroniczną.
Nowy limit do zwolnienia z VAT w 2017 r.
Od 1 stycznia 2017 r. ze zwolnienia z VAT będą mogli korzystać podatnicy, u których wartość sprzedaży w poprzednim roku podatkowym nie przekroczy kwoty 200.000 zł. Obecnie limit ten wynosi 150.000 zł. W przypadku przedsiębiorców rozpoczynających wykonywanie czynności opodatkowanych VAT w trakcie roku podatkowego, ze zwolnienia będzie można korzystać, jeśli przewidywana wartość sprzedaży nie przekroczy – w proporcji do okresu prowadzenia działalności – kwoty 200.000 zł.
Jako wartość sprzedaży uwzględnia się kwotę bez podatku VAT. Ponadto, do wartości tej nie wlicza się czynności wymienionych w art. 113 ust. 2 ustawy o VAT, czyli m.in. wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów, sprzedaży wysyłkowej z terytorium kraju, dostawy towarów i świadczenia usług zwolnionych od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3 czy odpłatnej dostawy towarów zaliczonych przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji. Przepis ten nie ulegnie zmianie z dniem 1 stycznia 2017 r.
Ustawa nowelizacyjna przewiduje też przepisy przejściowe dla podatników, których wartość sprzedaży w 2016 r. przekroczy 150.000 zł, a nie przekroczy 200.000 zł (lub kwot niższych wyliczonych w proporcji w przypadku podatników rozpoczynających działalność). Zgodnie z art. 18 noweli, podatnicy tacy w 2017 r. będą mogli korzystać ze zwolnienia z VAT.
Deklaracje VAT składane drogą elektroniczną
Nowelizacja ustawy o VAT od 1 stycznia 2017 r. wprowadza obowiązek przekazywania deklaracji VAT drogą elektroniczną przez podatników:
- ZobowiÄ…zanych do zarejestrowania siÄ™ jako podatnicy VAT UE
- Dokonujących dostaw lub nabyć towarów lub świadczących usługi objęte mechanizmem odwrotnego obciążenia
- Zobowiązanych na podstawie przepisów o podatku dochodowym do składania deklaracji, zeznań, informacji oraz rocznego obliczenia podatku drogą elektroniczną
Pozostałych podatników obowiązek ten obejmie od 1 stycznia 2018 r.
Przepisy obowiązujące w 2017 r. wprowadzają także obowiązek elektronicznego składania informacji podsumowujących, w tym informacji podsumowujących w obrocie krajowym, wyłącznie za okresy miesięczne. Mowa tu o informacjach VAT-UE i VAT-27.
Odwrotne obciążenie w 2017 r.
Kolejna zmiana w ustawie o VAT w 2017 r. to rozszerzenie katalogu towarów i usług objętych mechanizmem odwrotnego obciążenia. W załączniku nr 11 do ustawy o VAT, w którym wymieniono towary, w stosunku do których VAT należny rozlicza nabywca, od 1 stycznia 2017 r. znajdą się m.in. niektóre towary z kategorii złota, srebra i platyny, a także elektroniczne układy scalone - wyłącznie procesory (PKWiU ex 26.11.30.0). W przypadku tej ostatniej grupy obowiązywał będzie limit kwotowy w ramach jednolitej gospodarczo transakcji w wysokości 20.000 zł. Dopiero po przekroczeniu tego limitu transakcja będzie objęta mechanizmem odwrotnego obciążenia.
W znowelizowanej ustawie o VAT znajdzie się też nowy załącznik nr 14, w którym wymienione zostały objęte odwrotnym obciążeniem usługi budowlane. Znalazło się tam aż 47 pozycji dot. budowlanki. Przy czym mechanizm odwrotnego obciążenia w wypadku tych czynności będzie miał zastosowanie wyłącznie wówczas, gdy obie strony transakcji – usługodawca i usługobiorca - będą czynnymi podatnikami VAT, a wykonujący usługę będzie podwykonawcą.
Ograniczenie możliwości korzystania z kwartalnego rozliczania VAT w 2017 r.
Zgodnie z nowymi przepisami, z rozliczenia VAT za okresy kwartalne nie będą mogły korzystać podmioty nieposiadające statusu małego podatnika. Prawo takie nie będzie też przysługiwać małym podatnikom przez okres pierwszych 12 miesięcy od miesiąca dokonania rejestracji jako podatnicy VAT czynni oraz podatnikom, którzy w danym kwartale lub w poprzedzających go czterech kwartałach dokonali dostawy towarów, o których mowa w załączniku nr 13 do ustawy. W tym ostatnim przypadku wyjątkiem będą podmioty, których łączna wartość netto takich dostaw w żadnym miesiącu z tych okresów nie przekroczyła kwoty 50.000 zł.
Zwrot VAT w terminie przyspieszonym w 2017 r.
Od 1 stycznia 2017 r. zmienią się warunki uzyskania zwrotu nadwyżki podatku VAT w przyspieszonym, 25-dniowym terminie od złożenia deklaracji VAT. Zostały one wymienione w zmodyfikowanym art. 87 ust. 6 ustawy. Wniosek o zwrot dołączony do deklaracji będzie mógł zostać rozpatrzony przez urząd, jeśli zostaną spełnione wszystkie obostrzone warunki.
Rejestracja i wykreślanie z rejestru VAT w 2017 r.
Ustawa nowelizacyjna wprowadza też zmiany w przepisach dotyczących zasad rejestracji czynnych podatników VAT oraz podatników VAT zwolnionych. Od 1 stycznia 2017 r. podmioty dokonujące rejestracji będą dokładniej weryfikowane – nowe przepisy wskazują przesłanki odmowy rejestracji podatników VAT. Nowelizacja doprecyzowała też warunki wykreślania podmiotów z rejestru.
Sankcje za nierzetelne rozliczanie podatku w 2017 r.
Od 1 stycznia 2017 r. w ustawie o VAT znajdzie się nowy rozdział dotyczący zasad ustalania dodatkowego zobowiązania podatkowego w przypadku niezłożenia deklaracji podatkowej oraz niewpłacenia zobowiązania podatkowego lub w przypadku zaniżenia zobowiązania lub zawyżenia kwoty zwrotu podatku. Zobowiązanie to ma wynosić 30% kwoty zaniżenia lub zawyżenia zwrotu różnicy podatku, zwrotu podatku naliczonego lub różnicy podatku do obniżenia podatku należnego za następne okresy rozliczeniowe.
Zgodnie z nowymi przepisami, w niektórych sytuacjach kwota dodatkowego zobowiązania będzie mogła zostać obniżona z 30% do 20%. Wskazano również przypadki, w których dodatkowe zobowiązanie podatkowe nie będzie ustalane. W niektórych przypadkach dodatkowe zobowiązanie podatkowe będzie wynosić aż 100%.
Stawki VAT wciąż na tym samym poziomie w 2017 r.
Ustawa nowelizacyjna nie wprowadza jednak zmiany, której podatnicy najbardziej oczekiwali – nie zmniejsza obowiązujących stawek VAT. Aż do końca 2018 roku pozostaną one na obecnym poziomie – 23%, 8%, 5% oraz 0%. Zapowiadanego od dłuższego czasu powrotu do stawek VAT obowiązujących przed 1 stycznia 2011 roku możemy spodziewać się najwcześniej w 2019 roku.