Podatnicy prowadzący sprzedaż na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej i rolników ryczałtowych mają obowiązek ewidencjonować obrót i kwotę podatku za pomocą kasy fiskalnej. Od tej ogólnej zasady zapisanej w art. 111 ust. 1 ustawy o VAT obowiązują pewne wyjątki. Niektórzy podatnicy oraz niektóre czynności mogą korzystać ze zwolnień z kas fiskalnych.
Od 1 stycznia do 31 grudnia 2017 r. kwestię tę reguluje rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących (Dz. U. z 2016 r. poz. 2177). W stosunku do poprzedniego rozporządzenia wprowadza ono kilka istotnych nowości, w tym zmian korzystnych dla przedsiębiorców.
Kasa fiskalna od pierwszej sprzedaży w 2017 r.
Jedną z najważniejszych zmian wprowadzonych nowym rozporządzeniem w sprawie zwolnień z kas stanowi likwidacja 2-miesięcznego okresu na wprowadzenie urządzenia fiskalnego dla podatników świadczących usługi wymienione w § 4 ust. 1 pkt 2 lit. c-j, czyli m.in. usługi naprawy pojazdów silnikowych, usługi opieki medycznej świadczone przez lekarzy i lekarzy dentystów, usługi prawnicze, usługi doradztwa podatkowego, usługi związane z wyżywieniem oraz usługi fryzjerskie i kosmetyczne.
W § 5 ust. 7 tego aktu prawnego czytamy:
§ 5
(…)
7. W przypadku podatników korzystających ze zwolnienia, o którym mowa w § 3 ust. 1 pkt 1 i 2, zwolnienie to traci moc z chwilą wykonania czynności, o której mowa w § 4.
W praktyce oznacza to, iż przedsiębiorca planujący rozpoczęcie wykonywania jakiejkolwiek czynności z § 4 musi zakupić, zgłosić w urzędzie i zafiskalizować przy pomocy uprawnionego serwisanta kasę fiskalną jeszcze przed przyjęciem pierwszego klienta. Dostawę towarów i świadczenie usług z całego katalogu wyłączeń ze zwolnień z kas należy bowiem ewidencjonować za pomocą urządzenia fiskalnego już od pierwszej sprzedaży.
Jeżeli podatnik wcześniej korzystał ze zwolnienia podmiotowego – przysługującego ze względu na nieprzekroczenie limitu obrotów – traci do niego prawo z chwilą wykonania czynności z katalogu wyłączeń ze zwolnień z kas.
Nowe zwolnienia z kas fiskalnych w 2017 r.
Ustawodawca zdecydował się wprowadzić dwa nowe zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania sprzedaży za pomocą kasy fiskalnej. Pierwsze zwolnienie ma charakter przedmiotowy i dotyczy usług wykonywanych osobiście przez osoby niewidome, posiadające orzeczenie o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, które prowadzą samodzielnie działalność gospodarczą lub zatrudniają wyłącznie jednego pracownika niewidomego posiadającego orzeczenie o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności. Zwolnienie to przysługuje na mocy § 2 ust. 1 nowego rozporządzenia i pozycji 51. załącznika do tego aktu prawnego.
W uzasadnieniu do projektu rozporządzenia wyjaśniono, iż wprowadzenie zwolnienia dla usług świadczonych przez osoby niewidome wynika z braku na rynku technicznych rozwiązań umożliwiających takim podatnikom korzystanie z kas.
Kolejne zwolnienie ma charakter podmiotowy. Zgodnie z § 3 ust. 1 pkt 5 nowego rozporządzenia:
§ 3. 1. Zwalnia się z obowiązku ewidencjonowania w danym roku podatkowym, nie dłużej jednak niż do dnia 31 grudnia 2017 r.:
(…)
5) jednostki samorządu terytorialnego w zakresie czynności wykonywanych przez ich jednostki organizacyjne, o których mowa w art. 2 pkt 1 ustawy z dnia 5 września 2016 r. o szczególnych zasadach rozliczeń podatku od towarów i usług oraz dokonywania zwrotu środków publicznych przeznaczonych na realizację projektów finansowanych z udziałem środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej lub od państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu przez jednostki samorządu terytorialnego (Dz. U. poz. 1454 i 1948):
a) które na dzień 31 grudnia 2016 r. korzystały ze zwolnienia, o którym mowa w art. 8 ust. 2 tej ustawy, albo
b) jeżeli ich jednostki organizacyjne na dzień 31 grudnia 2016 r. korzystały ze zwolnienia z takiego obowiązku.
Powyższe zwolnienie z kas stanowi kontynuację zwolnienia, o którym mowa we wskazanej w powyższym przepisem ustawie.
Nowe wyjątki od wyłączeń ze zwolnień z kas fiskalnych 2017
Dwa nowe zwolnienia to nie koniec dobrych wiadomości. Od 1 stycznia 2017 r. w niektórych przypadkach ze zwolnienia z kas mogą korzystać m.in. lekarze, prawnicy i doradcy podatkowi.
Zgodnie z § 4 ust. 3 pkt 2 nowego rozporządzenia, usługi opieki medycznej świadczone przez lekarzy i dentystów, usługi prawnicze oraz usługi doradztwa podatkowego nie muszą być rejestrowane za pomocą kasy, jeśli świadczone są wyłącznie przy wykorzystaniu środków porozumiewania się na odległość, lub ich rezultat przekazywany jest wyłącznie przy wykorzystaniu tych środków, a ponadto spełniają warunki określone w poz. 39 załącznika. Czytamy tam, iż zwolnieniu z kas podlega:
39 |
Świadczenie usług na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, jeżeli świadczący usługę otrzyma w całości zapłatę za wykonaną czynność za pośrednictwem poczty, banku lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej (odpowiednio na rachunek bankowy podatnika lub na rachunek podatnika w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, której jest członkiem), a z ewidencji i dowodów dokumentujących zapłatę jednoznacznie wynika, jakiej konkretnie czynności dotyczyła |
Natomiast w myśl § 4 ust. 3 pkt 3 nowego rozporządzenia w sprawie zwolnień z kas, usługi opieki medycznej świadczone przez lekarzy i dentystów mogą być zwolnione z kas, jeśli spełniają warunki określone we wspomnianej wcześniej poz. 51 załącznika.
Terminowe rozpoczęcie ewidencjonowania na kasie
Nowe przepisy w sprawie zwolnień z kas obowiązują od 1 stycznia 2017 r. Oznacza to, iż z tym dniem podatnicy świadczący usługi wymienione w § 4 ust. 1 pkt 2 lit. c-j stracili prawo do 2-miesięcznego okresu na wprowadzenie kasy. Terminowa instalacja tego urządzenia jest bardzo ważna – spóźnienie w tym względzie nie tylko pozbawia podatnika prawa do skorzystania z ulgi do 700 zł na każde urządzenie, ale też naraża go na dotkliwe sankcje.
Przedsiębiorcy, którzy jeszcze nie wprowadzili kasy w działalności, mimo iż od 1 stycznia 2017 r. mają obowiązek stosować to urządzenie, powinni jak najszybciej odwiedzić serwis kas. Bezzwłoczne rozpoczęcie ewidencjonowania sprzedaży na kasie może uchronić podatnika przed sankcjami lub przynajmniej ograniczyć ich wymiar.
Zwolnienia z kas 2017 – co się nie zmieniło
Nowe rozporządzenie w sprawie zwolnień z kas fiskalnych obowiązujące od 1 stycznia 2017 r. pozostawiło w niezmienionym brzmieniu przepisy dotyczące zwolnienia podmiotowego. W 2017 r. dalej przysługuje ono podatnikom, których obrót ze sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej i rolników ryczałtowych w poprzednim roku nie przekroczył 20.000 zł netto lub kwoty mniejszej liczonej w proporcji w przypadku rozpoczęcia tej sprzedaży w trakcie roku.
W 2017 r. dalej też obowiązuje katalog zwolnień przedmiotowych oraz zwolnień dla szczególnych czynności, m.in. dostawy towarów w systemie wysyłkowym czy świadczenia usług z zapłatą na rachunek.
Zwolnień z kas fiskalnych w 2017 r. nie mogą stosować podatnicy wykonujący czynności wymienione w § 4 rozporządzenia – poza nielicznymi wyjątkami, o których mowa w § 4 ust. 2 i 3 tego aktu prawnego.