Przedsiębiorca, który dokona dostawy towarów lub wykona usługę na rzecz osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej bądź rolnika ryczałtowego zasadniczo powinien zarejestrować obrót i kwotę podatku z takiej transakcji za pomocą kasy fiskalnej. Ta ogólna zasada określona w art. 111 ust. 1 ustawy o VAT obowiązuje nawet wtedy, gdy podatnik generalnie prowadzi sprzedaż wyłącznie na rzecz innych podmiotów gospodarczych.
Obecnie podatnicy mogą korzystać ze zwolnień z kas fiskalnych – w 2017 r. regulacje w tej kwestii znajdują się w rozporządzeniu Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących (Dz. U. z 2016 r. poz. 2177). Zwolnienie, z jakiego najczęściej korzystają, zostało określone w § 3 ust. 1 pkt 1 i 2 tego aktu prawnego – przysługuje ono podatnikom, których obrót roczny ze sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej i rolników ryczałtowych nie przekracza 20.000 zł lub kwoty mniejszej liczonej w proporcji w przypadku podatników rozpoczynających tę sprzedaż w trakcie roku.
Sprzedaż środka trwałego a kasa fiskalna
W praktyce nierzadko zdarza się, iż przedsiębiorca sprzeda osobie fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej lub rolnikowi ryczałtowemu towar o wysokiej wartości, np. samochód firmowy lub profesjonalną maszynę. Kwota transakcji w takim wypadku może przekroczyć limit do zwolnienia podmiotowego z kas. W związku z tym podatnik może się zastanawiać, czy w celu dokonania takiej transakcji powinien zaopatrzyć się w kasę fiskalną i wydać nabywcy paragon.
Odpowiedź znajdujemy w przepisach rozporządzenia w sprawie zwolnień z kas. Jeśli dany towar został zaliczony przez podatnika do środków trwałych podlegających amortyzacji, może on skorzystać ze zwolnienia z kas, o którym mowa w poz. 50 załącznika do tego aktu prawnego. Pozycja ta wskazuje, iż zwolnieniu z obowiązku ewidencjonowania na kasie fiskalnej podlega:
50 |
Dostawa towarów i świadczenie usług, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji, jeżeli czynności te w całości zostały udokumentowane fakturą |
Powyższe zwolnienie nie obowiązuje, jeśli dany towar nie podlega zaliczeniu do środków trwałych – na przykład w przypadku zakupienia samochodu do dalszej odsprzedaży czy ze względu na krótki okres jego użytkowania.
Jeśli jednak taki towar został zaliczony do środków trwałych, zwolnienie z kas obowiązuje niezależnie od tego, czy został on całkowicie zamortyzowany, czy jest w trakcie amortyzacji. Sprzedający musi jednak pamiętać o wymogu udokumentowania dostawy towaru w całości fakturą – stanowi to bezwzględny warunek skorzystania z powyższego zwolnienia z kas.
Sprzedaż środka trwałego a limit obrotów
Podatnicy korzystający ze zwolnienia podmiotowego z kas, przysługującego ze względu na osiąganie niskich obrotów, mogą wahać się ze sprzedażą środka trwałego osobie fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej lub rolnikowi ryczałtowemu w obawie przed przekroczeniem limitu obrotu. Wartość sprzedawanego towaru bywa wysoka – szczególnie przy dostawie np. samochodów – sama w sobie może przekroczyć przysługujący podatnikowi limit do zwolnienia podmiotowego.
Ustawodawca wprowadził jednak regulacje, dzięki którym sprzedaż środka trwałego - nawet o wysokiej wartości – nie zawyży sztucznie obrotu podatnika, a co za tym idzie nie pozbawi go prawa do zwolnienia podmiotowego z kas. Zgodnie z § 3 ust. 4 rozporządzenia:
§ 3
(…)
4. Na potrzeby stosowania zwolnienia, o którym mowa w ust. 1, nie uwzględnia się zrealizowanego lub przewidywanego obrotu z tytułu czynności, o których mowa w poz. 37 i 50 załącznika do rozporządzenia.
Powyższy przepis wskazuje, iż obrotu z czynności wymienionej w poz. 50 oraz 37 (dostawa nieruchomości) załącznika nie należy brać pod uwagę w wyliczeniu całości obrotu ze sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej i rolników ryczałtowych, stosowanego na potrzeby zastosowania zwolnienia podmiotowego z kas. Niezależnie od wartości środka trwałego, jego sprzedaż nie zawyża obrotu, dzięki czemu podatnik wciąż może korzystać ze zwolnienia z kas. Nie dotyczy to jednak przypadków, gdy przedsiębiorca wykonuje czynności wymienione w § 4 rozporządzenia – czynności te muszą być ewidencjonowane na kasie niezależnie od wysokości obrotu podatnika.
Więcej o zwolnieniach z kas fiskalnych w 2017 r. czytaj w Poradniku