Zgodnie z art. 111 ust. 1 ustawy o VAT, obowiązek posiadania kasy fiskalnej dotyczy wszystkich podatników prowadzących sprzedaż na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej i rolników ryczałtowych. Jednocześnie przepisy te uprawniają ustawodawcę do zwolnienia części przedsiębiorców z tego wymogu. Regulacje prawne w tym zakresie zostały zapisane w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 28 grudnia 2018 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących (Dz. U. z 2018 r. poz. 2519).
Kto nie może korzystać ze zwolnienia z kasy fiskalnej w 2021 roku
Lista czynności, które ze względu na swoją specyfikę muszą być rejestrowane na kasie fiskalnej niezależnie od wysokości obrotu podatnika, zostały wymienione w § 4 rozporządzenia. Wykonujący je przedsiębiorcy muszą już od pierwszego dnia posiadać kasę fiskalną. Nie dotyczy ich ani limit 20.000 zł do zwolnienia podmiotowego, ani okres 2 miesięcy na wprowadzenie urządzenia w działalności.
Zgodnie z tym przepisem:
- § 4. 1. Zwolnień z obowiązku ewidencjonowania, o których mowa w § 2 i § 3, nie stosuje się w przypadku:
1) dostawy:
a) gazu płynnego,
b) części do silników (CN 8409 91 00 i 8409 99 00),
c) silników do napędu pojazdów i motocykli (CN ex 8407, ex 8408 20),
d) nadwozi do pojazdów silnikowych (CN 8707),
e) przyczep i naczep (CN 8716 10, 8716 31 00, ex 8716 39, 8716 40 00); kontenerów (CN 8609 00),
f) części przyczep, naczep i pozostałych pojazdów bez napędu mechanicznego (CN 8716 90),
g) części i akcesoriów do pojazdów silnikowych [(CN ex 8708 z wyłączeniem 8708 21, 8708 29, 8708 95), (CN ex 9401 90 80)] (z wyłączeniem motocykli), to jest do: ciągników; pojazdów silnikowych do przewozu dziesięciu lub więcej osób z kierowcą; samochodów i pozostałych pojazdów silnikowych przeznaczonych zasadniczo do przewozu osób, włącznie z samochodami osobowo-towarowymi (kombi) oraz samochodami wyścigowymi; pojazdów silnikowych do transportu towarów; pojazdów silnikowych specjalnego przeznaczenia innych niż te zasadniczo przeznaczone do przewozu osób lub towarów (na przykład pojazdów pogotowia technicznego, dźwigów samochodowych, pojazdów strażackich, betoniarek samochodowych, zamiatarek, polewaczek, przewoźnych warsztatów, ruchomych stacji radiologicznych),
h) silników spalinowych tłokowych wewnętrznego spalania w rodzaju stosowanych w motocyklach (PKWiU 30.91.3),
i) komputerów, wyrobów elektronicznych i optycznych (PKWiU ex 26 i ex 27.11),
j) sprzętu fotograficznego, z wyłączeniem części i akcesoriów do sprzętu i wyposażenia fotograficznego (PKWiU ex 26.70.1),
k) wyrobów z metali szlachetnych lub z udziałem tych metali, których dostawa nie może korzystać ze zwolnienia od podatku, o którym mowa w art. 113 ust. 1 i 9 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, zwanej dalej "ustawą",
l) zapisanych i niezapisanych nośników danych cyfrowych i analogowych,
m) wyrobów przeznaczonych do użycia, oferowanych na sprzedaż lub używanych jako paliwa silnikowe albo jako dodatki lub domieszki do paliw silnikowych, bez względu na symbol PKWiU,
n) wyrobów tytoniowych (CN 2401, 2402, 2403), napojów alkoholowych o zawartości alkoholu powyżej 1,2% oraz napojów alkoholowych będących mieszaniną piwa i napojów bezalkoholowych, w których zawartość alkoholu przekracza 0,5%, bez względu na kod CN, z wyłączeniem towarów dostarczanych na pokładach samolotów,
o) perfum i wód toaletowych (CN 3303 00 10, 3303 00 90), z wyłączeniem towarów dostarczanych na pokładach samolotów;
2) świadczenia usług:
a) przewozów pasażerskich w samochodowej komunikacji, z wyłączeniem przewozów wymienionych w poz. 15 i 16 załącznika do rozporządzenia,
b) przewozu osób oraz ich bagażu podręcznego taksówkami,
c) naprawy pojazdów silnikowych oraz motorowerów (w tym naprawy opon, ich zakładania, bieżnikowania i regenerowania),
d) w zakresie wymiany opon lub kół dla pojazdów silnikowych oraz motorowerów,
e) w zakresie badań i przeglądów technicznych pojazdów,
f) w zakresie opieki medycznej świadczonej przez lekarzy i lekarzy dentystów, z wyłączeniem usług świadczonych przez osoby wymienione w poz. 48 załącznika do rozporządzenia,
g) prawniczych, z wyłączeniem usług określonych w poz. 27 załącznika do rozporządzenia,
h) doradztwa podatkowego,
i) związanych z wyżywieniem (PKWiU ex 56.10, PKWiU 52.21, PKWiU 56.29, PKWiU ex 56.30), wyłącznie:
- świadczonych przez stacjonarne placówki gastronomiczne, w tym również sezonowo, oraz
- usług przygotowywania żywności dla odbiorców zewnętrznych (catering),
j) fryzjerskich, kosmetycznych i kosmetologicznych,
k) kulturalnych i rozrywkowych - wyłącznie w zakresie wstępu na przedstawienia cyrkowe,
l) związanych z rozrywką i rekreacją - wyłącznie w zakresie wstępu do wesołych miasteczek, parków rozrywki, na dyskoteki, sale taneczne.
Od powyższych wyłączeń obowiązują pewne wyjątki, jednak dotyczą one bardzo wąskiej grupy podatników. Pomimo wykonywania czynności z powyższej listy, ze zwolnienia z kasy fiskalnej mogą korzystać m.in. lekarze i prawnicy udzielający porad telefonicznie lub online, czy chociażby pracodawca sprzedający towary lub świadczący usługi na rzecz swojego pracownika.
Szczegóły znajdziesz w naszym Poradniku
Kasy online dla czynności wyłączonych ze zwolnień
Niektóre z usług wymienionych w § 4 dodatkowo muszą być rejestrowane na kasie fiskalnej online. Obowiązek ten objął już mechaników, wulkanizatorów, stacje paliw, lokale gastronomiczne, obiekty noclegowe oraz składy opału. Natomiast od 1 lipca 2021 r. swoje obecne kasy na urządzenia fiskalne online będą musieli wymienić fryzjerzy, kosmetyczki, prawnicy, lekarze, właściciele firm budowlanych oraz obiektów służących poprawie kondycji fizycznej. Przy czym każdy z tych podatników może skorzystać z ulgi do 700 zł na kasę online – pod warunkiem m.in. terminowej instalacji urządzenia.