Rok 2017 przyniesie polskim podatnikom kolejną porcję ważnych zmian w przepisach prawa podatkowego. Rządowe Centrum Legislacji na swojej oficjalnej stronie internetowej opublikowało projekt z dnia 22 września 2016 r. ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw. Tym nowym aktem prawnym, który ma wejść w życie 1 stycznia 2017 r., rząd planuje wprowadzić zmiany w ustawie z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2016 r. poz. 710. z późn. zm.), ustawie z dnia 10 września 1999 r. Kodeks kamy skarbowy (Dz. U. z 2013 r. poz. 186, z późn. zm.) oraz w ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r. poz. 613, z późn. zm.).
Zmiany mają na celu przede wszystkim uszczelnienie systemu podatkowego. Jak podało Ministerstwo Finansów w uzasadnieniu do projektu noweli, od 2008 roku obserwuje się wzrost luki w VAT. Sytuacja wymaga więc wprowadzenia rozwiązań mających przeciwdziałać temu negatywnemu zjawisku. Nowe przepisy mają poprawić ściągalność podatków, wyeliminować podmioty dopuszczające się oszustw podatkowych oraz znacząco ograniczyć występowanie nadużyć w VAT.
Odwrotne obciążenie w 2017 r.
Od 1 stycznia 2017 r. poszerzony ma zostać katalog towarów i usług objętych mechanizmem odwrotnego obciążenia. Mają nim zostać objęte niektóre usługi budowlane, niektóre towary z kategorii złota (o próbie niższej niż 325 tysięcznych), srebra i platyny, a także procesory. Przy tym w przypadku tych ostatnich przewiduje się wprowadzenie limitu kwotowego dla transakcji – ma on wynosić 20.000 zł.
Jak wyjaśniono w uzasadnieniu do projektu, mechanizm odwrotnego obciążenia jest stosowanym w Unii Europejskiej, skutecznym narzędziem w walce z podmiotami dopuszczającymi się wyłudzeń podatku VAT. Analizy skuteczności ustawy z dnia 26 lipca 2013 r. wykazały, iż rozszerzenie katalogu towarów objętych tym mechanizmem m.in. o niektóre wyroby stalowe przyniosło spodziewane rezultaty. W związku z tym postanowiono wykorzystać to narzędzie w odniesieniu do kolejnych towarów, które są obecnie przedmiotem transakcji generujących duże straty w budżecie państwa.
Odpowiedzialność solidarna w 2017 r.
Planuje się także objęcie odpowiedzialnością solidarną nabywcy za zobowiązania podatkowe sprzedawcy transakcji, których przedmiotem są dyski twarde HDD, dyski SSD oraz folia typu stretch. Ponadto odpowiedzialność solidarna ma zostać rozszerzona na przedstawiciela podmiotu rozpoczynającego działalność gospodarczą – w ciągu pierwszych 6 miesięcy od zarejestrowania czynnego podatnika VAT.
Deklaracje VAT składane elektronicznie
Docelowo obowiązek składania deklaracji VAT drogą elektroniczną ma objąć wszystkich podatników – jednak stanie się tak dopiero w 2018 r. Od 1 stycznia 2017 r. planuje się objąć tym obowiązkiem podatników VAT UE, podatników dokonujących dostaw lub nabyć w ramach mechanizmu odwrotnego obciążenia, jak również podatników zobowiązanych na podstawie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych do składania dokumentów drogą elektroniczną bądź na podstawie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych do składania określonych deklaracji, informacji i zeznań w formie elektronicznej.
Rząd planuje również wprowadzić obowiązek składania miesięcznych informacji podsumowujących i przesyłania ich wyłącznie drogą elektroniczną.
Prawo do kwartalnego rozliczania VAT w 2017 r.
Zgodnie z nowymi przepisami, prawa do rozliczania VAT za okresy kwartalne nie będą mieli podatnicy rozpoczynający wykonywanie czynności opodatkowanych VAT – w okresie pierwszych 12 miesięcy ich wykonywania. Kwartalnego sposobu rozliczeń nie będą też mogły wybrać podmioty nieposiadające statusu małego podatnika.
Rejestracja podmiotów, kaucja rejestracyjna w 2017 r.
Podmioty, w przypadku których istnieje ryzyko wystąpienia zaległości podatkowych, od 1 stycznia 2017 r. miałyby przy rejestracji jako podatnik VAT wnosić tzw. kaucję rejestracyjną – od 20.000 zł do 200.000 zł. Ryzyko takie ma zostać oceniane przez naczelnika urzędu skarbowego dokonującego rejestracji.
Planuje się również wprowadzenie dokładnej weryfikacji podmiotów w procesie rejestracyjnym. Organ rejestrujący ma odmawiać rejestracji, jeśli okaże się, że dany podmiot nie istnieje lub nie można się z nim skontaktować (pomimo udokumentowanych prób), a także wtedy, gdy nie będzie stawiał się na wezwania. Dotyczyć to będzie podmiotów dokonujących rejestracji zarówno jako podatnicy VAT czynni, jak i podatnicy zwolnieni z tego podatku.
Projekt zakłada również wprowadzenie zmian w przepisach dotyczących wykreślania podmiotów z rejestru podatników VAT. Wykreślony zostanie podmiot, który zawiesił działalność, przez kolejnych 6 miesięcy (lub 2 kwartały) nie złożył deklaracji VAT lub składał deklaracje „zerowe”, a także podatnik wystawiający „puste” faktury oraz taki, który wiedział lub miał uzasadnione podstawy by sądzić, iż uczestniczy w oszustwie podatkowym lub nadużyciu podatkowym.
Uwaga! W najnowszej wersji projektu noweli - z 10 października 2016 r. - pojawiły się nowe rozwiązania dotyczące rejestracji podmiotów – zniknęły przepisy dotyczące kaucji gwarancyjnej. Zaproponowano za to zaostrzenie przepisów odnośnie odpowiedzialności pełnomocników rejestrujących podatników VAT.
Inne zmiany w VAT 2017
Ponadto projekt ustawy nowelizacyjnej zakłada wprowadzenie zmian w zakresie odliczania i zwrotu VAT. Jedna z nich będzie dotyczyła bardziej restrykcyjnych zasad dokonywania zwrotu VAT w terminie przyspieszonym - 25-dniowym.
Od 1 stycznia 2017 r. zmienić ma się również zakres weryfikacji zasadności zwrotu VAT, której dokonuje organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej.
W związku z wyrokiem TSUE z 17 marca 2016 r. w sprawie C-40/15, rząd planuje również dostosowanie zakresu zwolnienia z VAT dla usług ubezpieczeniowych.
Sankcje podatkowe w 2017 r.
W przypadku nierzetelnego rozliczania podatku, skutkującego m.in. zawyżeniem zwrotu VAT lub zaniżenia zobowiązania podatkowego, organ podatkowy będzie mógł nałożyć na takiego podatnika sankcję w formie dodatkowego zobowiązania – będzie ono wynosić 30% kwoty zawyżenia lub zaniżenia.
Sankcja będzie o wiele wyższa w przypadku wykrycia tzw. oszustw podatkowych (np. w związku z wystawianiem „pustych” faktur) – będzie wynosiła 100% kwoty zawyżenia lub zaniżenia.
W związku z powyższą zmianą, planuje się likwidację sankcji wynikającej z przepisów dotyczących tzw. ulgi na złe długi.
Stawki VAT i zwolnienie z VAT w 2017 r.
Nie zmienią się natomiast stawki podatku VAT – aż do końca 2018 r. mają pozostać na obecnym poziomie (8% i 23%). Jak wyjaśniono w uzasadnieniu do projektu, wprowadzone rozwiązania uszczelniające system podatkowy przyniosą efekty dopiero w następnych latach, dlatego nie miałaby uzasadnienia zmiana obecnych stawek VAT.
Ponadto planuje się zwiększenie progu zwolnienia podmiotowego z VAT ze 150.000 zł do 200.000 zł. Jeżeli ustawa w obecnym kształcie wejdzie w życie, ze zwolnienia takiego w 2017 r. będą mogli korzystać nawet podatnicy, których wartość sprzedaży w 2016 r. przekroczyła 150.000 zł, ale nie przekroczyła 200.000 zł.
Więcej: Jaki limit do zwolnienia z VAT w 2017 r.?
Należy przy tym podkreślić, iż projekt ustawy nowelizacyjnej jest cały czas na etapie zmian. O tym, jak ostatecznie będą wyglądały przepisy dotyczące VAT od 1 stycznia 2017 r., dowiemy się dopiero po oficjalnym zatwierdzeniu i podpisaniu aktu prawnego przez prezydenta.
Zwolnienia z kas fiskalnych w 2017 r.
Warto również przypomnieć, iż na stronie Rządowego Centrum Legislacji znajduje się projekt z 21 września 2016 r. rozporządzenia w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących. Rozporządzenie to ma wejść w życie 1 stycznia 2017 r. i obowiązywać przez rok. Zasadniczo powiela on regulacje obowiązujące obecnie – nie zmienia limitu do zwolnienia podmiotowego z kas fiskalnych, wprowadza jednak m.in. nowe, ważne obowiązki dotyczące np. korzystania ze zwolnienia dla sprzedaży wysyłkowej lub zwolnienia dla usług z zapłatą na rachunek.
Dowiedz się więcej: Projekt zmian w zwolnieniach z kas fiskalnych w 2017 r.