22 644 08 44
Obowiązek rejestrowania obrotu i kwot podatku za pomocą kasy fiskalnej dotyczy każdego podatnika, który prowadzi sprzedaż na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej i rolników ryczałtowych. Ta ogólna zasada została zapisana w art. 111 ust. 1 ustawy o VAT. Obecnie już bardzo nieliczni podatnicy mogą korzystać ze zwolnień w tej kwestii, określonych w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 4.11.2014 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących (Dz. U. z 2014 r. poz. 1544) . Rozporządzenie to obowiązuje do 31 grudnia 2016 r. – po tym terminie należy spodziewać się, iż ustępstwa w kwestii stosowania kas zostaną całkowicie zlikwidowane, a wymóg rejestrowania sprzedaży za pomocą urządzeń fiskalnych stanie się powszechny.
Więcej o zwolnieniach z kas czytaj w Poradniku
Podatnicy, u których sprzedaż jest zwolniona z VAT ze względu na nieprzekroczenie kwoty 150.000 zł lub wykonujący wyłącznie czynności zwolnione przedmiotowo z VAT, nieraz wychodzą z mylnego założenia, iż zwolnienie z VAT automatycznie skutkuje zwolnieniem z obowiązku stosowania kasy fiskalnej. Takie stanowisko nie ma jednak poparcia w przepisach – ani ustawa o VAT, ani wspomniane rozporządzenie w sprawie zwolnień z kas nie wskazują, jakoby podatnik korzystający ze zwolnienia z VAT nie musiał stosować kasy fiskalnej w działalności. Nievatowcy mają takie same obowiązki związane z kasami fiskalnymi, jak czynni podatnicy VAT.
Takie same obowiązki, ale też takie same przywileje – jednym z nich jest prawo do ulgi na zakup kasy fiskalnej, która może wynieść nawet 700 zł za każde urządzenie zgłoszone przy rozpoczęciu ewidencjonowania. Ustawa o VAT określa dokładną procedurę uzyskania ulgi na kasę przez podatnika korzystającego ze zwolnienia z VAT:
Art. 111 ust. 5 ustawy o VAT:
5. W przypadku gdy podatnik rozpoczął ewidencjonowanie obrotu w obowiązujących terminach i wykonuje wyłącznie czynności zwolnione od podatku lub jest podatnikiem, u którego sprzedaż jest zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9, urząd skarbowy dokonuje zwrotu kwoty określonej w ust. 4 na rachunek bankowy podatnika w banku mającym siedzibę na terytorium kraju lub na rachunek podatnika w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, której jest członkiem, w terminie do 25. dnia od dnia złożenia wniosku przez podatnika.
Podatnik zwolniony z VAT otrzymuje więc kwotę ulgi na rachunek bankowy lub rachunek w SKOK – w ciągu 25 dni od złożenia wniosku. Przepisy nie określają sformalizowanego wzoru takiego dokumentu. Jednakże w § 4 ust. 2 i 3 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27.12.2010 r. w sprawie odliczania i zwrotu kwot wydatkowanych na zakup kas rejestrujących (Dz. U. z 2010 r. nr 257, poz. 1733) znalazły się wytyczne dotyczące danych, jakie powinny znaleźć się we wniosku o zwrot kwot wydatkowanych na zakup kas rejestrujących, a także informacje o wymaganych załącznikach:
§ 4 (…)
2. Wniosek powinien zawierać: imię i nazwisko lub nazwę podatnika, jego dane adresowe oraz numer identyfikacji podatkowej, a w przypadku podatników świadczących usługi przewozów osób i ładunków taksówkami osobowymi i bagażowymi - dodatkowo informację o numerze licencji na wykonywanie transportu drogowego taksówką oraz numerze rejestracyjnym i bocznym taksówki, w której zainstalowano kasę rejestrującą.
3. Do wniosku, o którym mowa w ust. 2, należy dołączyć:
1) dane określające imię i nazwisko albo nazwę podmiotu prowadzącego serwis kas, który dokonał fiskalizacji kasy rejestrującej;
2) oryginał faktury potwierdzającej zakup kasy rejestrującej wraz z dowodem zapłaty całej należności za kasę rejestrującą;
3) informacje o numerze rachunku bankowego podatnika lub jego rachunku w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, której jest członkiem, na który należy dokonać zwrotu;
4) fotokopię świadectwa przeprowadzonej legalizacji ponownej taksometru współpracującego z kasą o zastosowaniu specjalnym służącą do prowadzenia ewidencji przy świadczeniu tych usług, w tym również zintegrowanego w jednej obudowie z kasą - w przypadku podatników świadczących usługi przewozu osób i ładunków taksówkami osobowymi i bagażowymi.
Należy również podkreślić, iż podatnik korzystający ze zwolnienia z VAT, który chce uzyskać zwrot ulgi na zakup kasy fiskalnej, musi spełnić warunki stawiane w tym względzie wszystkim podatnikom. Zostały one określone w § 2 rozporządzenia w sprawie odliczania i dotyczą m.in. terminowego rozpoczęcia ewidencjonowania, złożenia w urzędzie skarbowym pisemnego zgłoszenia o liczbie kas rejestrujących i miejscu (adresie) ich używania – przed terminem rozpoczęcia ewidencjonowania, a także posiadania dowodu zapłaty całej należności za kasę rejestrującą. Dopiero po spełnieniu łącznie wszystkich tych wymogów użytkownik kasy fiskalnej może wnioskować o zwrot kwoty ulgi na rachunek bankowy lub rachunek w SKOK.
Więcej o uldze na kasę fiskalną w 2016 r. czytaj w Poradniku
Choć zasadniczo ulga na kasę fiskalną jest bezzwrotnym wsparciem dla nowego użytkownika takiego urządzenia, w niektórych okolicznościach może okazać się konieczne zwrócenie otrzymanej ulgi do urzędu skarbowego. Kwestia ta również została ściśle uregulowana przez przepisy. Zgodnie z art. 111 ust. 6 ustawy o VAT, zwrot ulgi będzie wymagany w przypadku spóźnienia z przeglądem technicznym kasy lub zaprzestania jej używania w ciągu 3 lat od rozpoczęcia ewidencjonowania.
Przez zaprzestanie używania kasy fiskalnej należy rozumieć sytuację, gdy podatnik na stałe zrezygnuje z ewidencjonowania za jej pomocą sprzedaży. Szczegółowo kwestię tę wyjaśnia § 6 ust. 1 rozporządzenia w sprawie odliczania:
§ 6. 1. Podatnicy są obowiązani do zwrotu odliczonych lub zwróconych im kwot wydatkowanych na zakup kas rejestrujących, w przypadkach gdy w okresie trzech lat od dnia rozpoczęcia ewidencjonowania:
1) zaprzestaną działalności;
2) nastąpi otwarcie likwidacji;
3) zostanie ogłoszona upadłość;
4) nastąpi sprzedaż przedsiębiorstwa lub zakładu (oddziału), a następca prawny nie będzie dokonywał sprzedaży, o której mowa w art. 111 ust. 1 ustawy;
5) dokonają odliczenia z naruszeniem warunków, o których mowa w § 2 i 3.
Zwrot ulgi nie będzie wymagany np. w wypadku czasowego zawieszenia działalności – podatnik nie zaprzestaje bowiem używania kasy na stałe, jedynie wstrzymuje prowadzenie sprzedaży na jakiś czas.
Zwrot ulgi będzie konieczny także w przypadku, gdy podatnik dokona naruszenia warunków związanych z odliczeniem tej kwoty, określonych w § 2 rozporządzenia w sprawie odliczeń. Taka sytuacja mogłaby mieć miejsce, gdyby na przykład podatnik wnioskował o zwrot i otrzymał go, mimo iż spóźnił się z instalacją kasy – zrobił to po upływie obowiązującego terminu.
Podatnicy korzystający ze zwolnienia z VAT użytkują kasy fiskalne zgodnie z tymi samymi przepisami, które obowiązują podatników VAT czynnych. Ustawodawca nie przewidział w tym względzie ani dodatkowych przywilejów, ani odrębnych obowiązków dla nievatowców. Warto więc być na bieżąco ze zmieniającymi się przepisami i pamiętać o terminowej instalacji kasy fiskalnej.
