Zmiany zostały wprowadzone ustawą z dnia 1 grudnia 2016 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2016 r. poz. 2024).

 

Choć przepisy obowiązujące od 1 stycznia 2017 r. wydają się w większości niekorzystne dla podatników, ustawodawca podkreśla, iż mają one wspierać przedsiębiorców uczciwych i rzetelnie rozliczających podatek. Jedna z największych, pozytywnych zmian ma związek ze zwiększeniem limitu do zwolnienia z VAT w 2017 r.

Stawki VAT 2017

Wbrew wcześniejszym zapowiedziom rządu, ustawa nowelizacyjna nie przywróciła stawek VAT obowiązujących przed 1 stycznia 2011 roku. W 2017 r. wciąż pozostają one na poziomie 23%, 8%, 5% oraz 0%. Zgodnie z zapowiedziami rządu, obniżenia stawek VAT można spodziewać się dopiero na początku 2019 r.

 

Limit zwolnienia podmiotowego z VAT 2017

Ustawa nowelizacyjna zmieniła brzmienie art. 113 ust. 1 ustawy o VAT, w którym wskazano kwotę limitu do zwolnienia podmiotowego z VAT. Dotychczasowy limit wartości sprzedaży, którego nieprzekroczenie w poprzednim roku podatkowym uprawnia podatników do korzystania ze zwolnienia z VAT, został podniesiony z 150.000 zł do 200.000 zł.

 

Art. 113 ust. 1 ustawy o VAT w brzmieniu od 1 stycznia 2017 r.:

Art. 113.  1. Zwalnia się od podatku sprzedaż dokonywaną przez podatników, u których wartość sprzedaży nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 200.000 zł. Do wartości sprzedaży nie wlicza się kwoty podatku.

 

Zgodnie z art. 113 ust. 9 tejże ustawy, u podatników rozpoczynających wykonywanie czynności opodatkowanych VAT w trakcie roku, sprzedaż może korzystać ze zwolnienia z VAT, jeśli przewidywana wartość sprzedaży nie przekroczy limitu wyliczonego w proporcji do okresu prowadzenia działalności.  

 

Wartość sprzedaży, o której mowa w powyższych przepisach, ustala się w kwocie netto. Ponadto w wyliczeniu tym nie należy brać pod uwagę czynności określonych w art. 113 ust. 2 ustawy:

Art. 113

(…)

2. Do wartości sprzedaży, o której mowa w ust. 1, nie wlicza się:

1) wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów oraz sprzedaży wysyłkowej z terytorium kraju oraz sprzedaży wysyłkowej na terytorium kraju;

2) odpłatnej dostawy towarów i odpłatnego świadczenia usług, zwolnionych od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3, z wyjątkiem:

a) transakcji związanych z nieruchomościami,

b) usług, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 7, 12 i 38-41,

c) usług ubezpieczeniowych
- jeżeli czynności te nie mają charakteru transakcji pomocniczych;

3) odpłatnej dostawy towarów, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji.

 

W art. 18 ustawy nowelizacyjnej znajduje się przepis przejściowy, zgodnie z którym ze zwolnienia z VAT w 2017 r. mogą korzystać również podatnicy, których wartość sprzedaży w roku 2016 przekroczyła 150.000 zł, ale nie przekroczyła 200.000 zł. Dotyczy to także podatników rozpoczynających wykonywanie czynności opodatkowanych w trakcie roku – przy czym w takim wypadku kwoty te należy ustalić w proporcji do okresu prowadzenia działalności gospodarczej.

 

Elektroniczne deklaracje VAT 2017

Obowiązek składania deklaracji VAT za pomocą środków komunikacji elektronicznej docelowo objąć ma wszystkich podatników. Stosowne przepisy regulujące tę kwestię wejdą w życie 1 stycznia 2018 r. Ustawa nowelizacyjna dla niektórych podmiotów wprowadziła jednak wymóg elektronicznego przesyłania deklaracji już od 1 stycznia 2017 r. Dotyczy on następujących grup podatników:

• obowiązanych do zarejestrowania się jako podatnicy VAT UE,
• dostawców i nabywców towarów lub świadczących usługi objęte mechanizmem odwrotnego obciążenia
• obowiązanych, na podstawie przepisów o podatku dochodowym, do składania deklaracji PIT-4R, informacji PIT-11 oraz rocznego obliczenia podatku PIT-40 za pomocą środków komunikacji elektronicznej

 

Miesięczne informacje VAT 2017

Nowe przepisy od 1 stycznia 2017 r. wprowadziły także obowiązek przesyłania drogą elektroniczną informacji podsumowujących - wyłącznie za okresy miesięczne. Dotyczy to informacji podsumowujących VAT-UE jak i informacji w obrocie krajowym VAT-27. Korekty tych informacji również muszą być przekazywane wyłącznie drogą elektroniczną.

Informacje podsumowujące VAT-UE składane są w przypadku dokonywania transakcji z podmiotami z innych krajów Unii Europejskiej.

Krajowe informacje podsumowujące VAT-27 mają obowiązek przesyłania podatnicy dokonujący transakcji w ramach "odwrotnego obciążenia". Informację VAT27 składa wyłącznie sprzedawca. Dotyczy to zarówno sprzedaży towarów objętych procedurą "odwrotnego obciążenia" wymienionych w załączniku 11 do ustawy o VAT, jak i usług m.in. budowlanych z nowego załącznika 14 do ustawy. 

 

Odwrotne obciążenie 2017

Obowiązek rozliczania VAT należnego zasadniczo ciąży na dostawcy towaru lub świadczącym usługę. W przypadku niektórych towarów i usług obowiązek ten został jednak przeniesiony ze sprzedawcy na nabywcę. Mechanizm ten, nazywany odwrotnym obciążeniem, zapobiega nadużyciom podatkowym. Transakcję taką dokumentuje się fakturą bez podatku VAT, na której umieszcza się wyrażenie „odwrotne obciążenie”.

 

Aby mechanizm odwrotnego obciążenia miał zastosowanie, konieczne jest spełnienie warunków określonych w art. 17 ust. 1 pkt 7 ustawy o VAT:

Art. 17.  1. Podatnikami są również osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne:

(…)

7) nabywające towary wymienione w załączniku nr 11 do ustawy, z zastrzeżeniem ust. 1c, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:

a) dokonującym ich dostawy jest podatnik, o którym mowa w art. 15, u którego sprzedaż nie jest zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9,

b) nabywcą jest podatnik, o którym mowa w art. 15, zarejestrowany jako podatnik VAT czynny,

c) dostawa nie jest objęta zwolnieniem, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 2 lub art. 122;

 

Przepis powyższy nie uległ zmianie w porównaniu ze stanem prawnym sprzed 1 stycznia 2017 r.

 

Od 1 stycznia 2017 r. katalog towarów i usług objętych mechanizmem odwrotnego obciążenia został poszerzony m.in. o niektóre towary z kategorii złota, srebra i platyny oraz procesory, a także niektóre usługi budowlane.

 

Odwrotne obciążenie 2017 - towary

Katalog towarów objętych mechanizmem odwrotnego obciążenia znajduje się w załączniku nr 11 do ustawy o VAT. Nowelizacja ustawy dodała do tej listy dostawę m.in. srebra oraz platyny - nieobrobionej plastycznie lub w postaci półproduktu, lub w postaci proszku; złota nieobrobionego plastycznie lub w postaci półproduktu, lub w postaci proszku, o próbie mniejszej niż 325 tysięcznych; biżuterii i jej części oraz pozostałych wyrobów jubilerskich i ich części, ze złota o próbie mniejszej niż 325 tysięcznych i srebra lub platerowane metalem szlachetnym - wyłącznie części biżuterii i części pozostałych wyrobów jubilerskich ze złota o tej próbie, srebra i platyny, tj. niewykończone lub niekompletne wyroby jubilerskie i wyraźne części biżuterii, w tym pokrywane lub platerowane metalem szlachetnym.

 

Od 1 stycznia 2017 r. mechanizmem odwrotnego obciążenia objęte zostały także elektroniczne układy scalone – wyłącznie procesory (PKWiU ex 26.11.30.0). W przypadku tych towarów wprowadzono jednak limit kwotowy w ramach jednolitej gospodarczo transakcji – wynosi on 20.000 zł. Oznacza to, iż wyłącznie transakcje powyżej tej kwoty podlegają opodatkowaniu na zasadzie odwrotnego obciążenia.

 

Ustawa nowelizacyjna przewiduje także przepisy przejściowe dla dostawy procesorów: w przypadku umowy lub umów zawartych przed wejściem w życie noweli, mechanizmem odwrotnego obciążenia będą objęte dostawy dokonane od 1 stycznia 2017 r., jeżeli ich łączna wartość netto przekroczy (od tej daty) kwotę 20.000 zł.

 

Towary objęte mechanizmem odwrotnego obciążenia w 2017 r. (załącznik nr 11 do ustawy o VAT)

Poz.	Symbol PKWiU	Nazwa towaru (grupy towarów)
1	24.10.12.0	Żelazostopy
2	24.10.14.0	Granulki i proszek z surówki, surówki zwierciadlistej lub stali
3	24.10.31.0	Wyroby płaskie walcowane na gorąco, o szerokości >= 600 mm, ze stali niestopowej
4	24.10.32.0	Wyroby płaskie walcowane na gorąco, o szerokości < 600 mm, ze stali niestopowej
5	24.10.35.0	Wyroby płaskie walcowane na gorąco, o szerokości >= 600 mm, z pozostałej stali stopowej, z wyłączeniem wyrobów ze stali krzemowej elektrotechnicznej
6	24.10.36.0	Wyroby płaskie walcowane na gorąco, o szerokości < 600 mm, z pozostałej stali stopowej z wyłączeniem wyrobów ze stali krzemowej elektrotechnicznej
7	24.10.41.0	Wyroby płaskie walcowane na zimno, o szerokości >= 600 mm, ze stali niestopowej
8	24.10.43.0	Wyroby płaskie walcowane na zimno, o szerokości >= 600 mm, z pozostałej stali stopowej, z wyłączeniem wyrobów ze stali krzemowej elektrotechnicznej
9	24.10.51.0	Wyroby płaskie walcowane, o szerokości >= 600 mm, ze stali niestopowej, platerowane, powlekane lub pokrywane
10	24.10.52.0	Wyroby płaskie walcowane, o szerokości >= 600 mm, z pozostałej stali stopowej, platerowane, powlekane lub pokrywane
11	24.10.61.0	Pręty walcowane na gorąco, w nieregularnie zwijanych kręgach, ze stali niestopowej
12	24.10.62.0	Pozostałe pręty ze stali, nieobrobione więcej niż kute, na gorąco walcowane, ciągnione lub wyciskane, włączając te, które po walcowaniu zostały skręcone
13	24.10.65.0	Pręty walcowane na gorąco, w nieregularnie zwijanych kręgach, z pozostałej stali stopowej
14	24.10.66.0	Pozostałe pręty z pozostałej stali stopowej, nieobrobione więcej niż kute, na gorąco walcowane, ciągnione lub wyciskane, włączając te, które po walcowaniu zostały skręcone
15	24.10.71.0	Kształtowniki otwarte, nieobrobione więcej niż walcowane na gorąco, ciągnione na gorąco lub wyciskane, ze stali niestopowej
16	24.10.73.0	Kształtowniki otwarte, nieobrobione więcej niż walcowane na gorąco, ciągnione na gorąco lub wyciskane, z pozostałej stali stopowej
17	24.31.10.0	Pręty ciągnione na zimno oraz kątowniki, kształtowniki i profile, ze stali niestopowej
18	24.31.20.0	Pręty ciągnione na zimno oraz kątowniki, kształtowniki i profile, z pozostałej stali stopowej
19	24.32.10.0	Wyroby płaskie walcowane na zimno, ze stali, o szerokości < 600 mm, niepokrywane
20	24.32.20.0	Wyroby płaskie walcowane na zimno, ze stali, o szerokości < 600 mm, platerowane, powlekane lub pokrywane
21	24.33.11.0	Kształtowniki otwarte, formowane lub profilowane na zimno, ze stali niestopowej
21a	24.33.20.0	Arkusze żeberkowane ze stali niestopowej
22	24.34.11.0	Drut ciągniony na zimno, ze stali niestopowej
22a	24.41.10.0	Srebro nieobrobione plastycznie lub w postaci półproduktu, lub w postaci proszku
22aa	ex 24.41.20.0	Złoto nieobrobione plastycznie lub w postaci półproduktu, lub w postaci proszku, z wyłączeniem złota inwestycyjnego w rozumieniu art. 121 ustawy, z zastrzeżeniem poz. 22b
22ab	24.41.30.0	Platyna nieobrobiona plastycznie lub w postaci półproduktu, lub w postaci proszku
22b	bez względu na symbol PKWiU	Złoto inwestycyjne w rozumieniu art. 121 ustawy
22c	ex 24.41.40.0	Metale nieszlachetne lub srebro, platerowane złotem, nieobrobione inaczej niż do stanu półproduktu - wyłącznie srebro, platerowane złotem, nieobrobione inaczej niż do stanu półproduktu
22ca	ex 24.41.50.0	Metale nieszlachetne platerowane srebrem oraz metale nieszlachetne, srebro lub złoto, platerowane platyną, nieobrobione inaczej niż do stanu półproduktu - wyłącznie złoto i srebro, platerowane platyną, nieobrobione inaczej niż do stanu półproduktu
22d	24.42.11.0	Aluminium nieobrobione plastycznie
22e	24.43.11.0	Ołów nieobrobiony plastycznie
22f	24.43.12.0	Cynk nieobrobiony plastycznie
22g	24.43.13.0	Cyna nieobrobiona plastycznie
23	24.44.12.0	Miedź nierafinowana; anody miedziane do rafinacji elektrolitycznej
24	24.44.13.0	Miedź rafinowana i stopy miedzi, nieobrobione plastycznie; stopy wstępne miedzi
25	24.44.21.0	Proszki i płatki z miedzi i jej stopów
26	24.44.22.0	Płaskowniki, pręty, kształtowniki i walcówka, z miedzi i jej stopów
27	24.44.23.0	Druty z miedzi i jej stopów
27a	24.45.11.0	Nikiel nieobrobiony plastycznie
27b	ex 24.45.30.0	Pozostałe metale nieżelazne i wyroby z nich; cermetale; popiół i pozostałości zawierające metale i związki metali - wyłącznie odpady i złom metali nieszlachetnych
28	ex 26.11.30.0	Elektroniczne układy scalone - wyłącznie procesory
28a	ex 26.20.11.0	Przenośne maszyny do automatycznego przetwarzania danych, o masie <= 10 kg, takie jak: laptopy i notebooki; komputery kieszonkowe (np. notesy komputerowe) i podobne - wyłącznie komputery przenośne, takie jak: tablety, notebooki, laptopy
28b	ex 26.30.22.0	Telefony dla sieci komórkowych lub dla innych sieci bezprzewodowych - wyłącznie telefony komórkowe, w tym smartfony
28c	ex 26.40.60.0	Konsole do gier wideo (w rodzaju stosowanych z odbiornikiem telewizyjnym lub samodzielnym ekranem) i pozostałe urządzenia do gier zręcznościowych lub hazardowych z  elektronicznym wyświetlaczem - z wyłączeniem części i akcesoriów
28d	ex 32.12.13.0	Biżuteria i jej części oraz pozostałe wyroby jubilerskie i ich części, ze złota i srebra lub platerowane metalem szlachetnym - wyłącznie części biżuterii i części pozostałych wyrobów jubilerskich ze złota, srebra i platyny, tj. niewykończone lub niekompletne wyroby jubilerskie i wyraźne części biżuterii, w tym pokrywane lub platerowane metalem szlachetnym
29	38.11.49.0	Wraki przeznaczone do złomowania inne niż statki i pozostałe konstrukcje pływające
30	38.11.51.0	Odpady szklane
31	38.11.52.0	Odpady z papieru i tektury
32	38.11.54.0	Pozostałe odpady gumowe
33	38.11.55.0	Odpady z tworzyw sztucznych
34	38.11.58.0	Odpady inne niż niebezpieczne zawierające metal
35	38.12.26.0	Niebezpieczne odpady zawierające metal
36	38.12.27	Odpady i braki ogniw i akumulatorów elektrycznych; zużyte ogniwa i baterie galwaniczne oraz akumulatory elektryczne
37	38.32.2	Surowce wtórne metalowe
38	38.32.31.0	Surowce wtórne ze szkła
39	38.32.32.0	Surowce wtórne z papieru i tektury
40	38.32.33.0	Surowce wtórne z tworzyw sztucznych
41	38.32.34.0	Surowce wtórne z gumy

 

 

 

Odwrotne obciążenie 2017 - usługi

Nowością od 1 stycznia 2017 r. jest objęcie mechanizmem odwrotnego obciążenia niektórych usług budowlanych. Przed wejściem w życie nowych przepisów jedynymi usługami podlegającymi tego typu opodatkowaniu były usługi w zakresie przenoszenia uprawnień do emisji gazów cieplarnianych.

 

Ustawa nowelizacyjna zmieniła brzmienie art. 17 ust. 1 pkt 8 ustawy o VAT:

Art. 17.  1. Podatnikami są również osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne:

(…)

8) nabywające usługi wymienione w załączniku nr 14 do ustawy, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:

a) usługodawcą jest podatnik, o którym mowa w art. 15, u którego sprzedaż nie jest zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9,

b) usługobiorcą jest podatnik, o którym mowa w art. 15, zarejestrowany jako podatnik VAT czynny.

 

Powyższy przepis wskazuje, iż przeniesienie ciężaru rozliczenia VAT należnego ze sprzedawcy na nabywcę w przypadku usług ma miejsce wyłącznie wtedy, gdy obie strony są czynnymi podatnikami VAT.

 

Do ustawy dodano zupełnie nowy załącznik nr 14, w którym wymieniono wszystkie usługi objęte mechanizmem odwrotnego obciążenia – w sumie 48 pozycji, w tym 47 usług budowlanych. Do załącznika tego zostały też przeniesione usługi w zakresie przenoszenia uprawnień do emisji gazów cieplarnianych, które przed wejściem w życie nowych przepisów znajdowały się w art. 17 ust. 1 pkt 8 ustawy.

 

Od 1 stycznia 2017 r. do ustawy o VAT dodano również art. 17 ust. 1h, który wskazuje:

1h. W przypadku usług wymienionych w poz. 2-48 załącznika nr 14 do ustawy przepis ust. 1 pkt 8 stosuje się, jeżeli usługodawca świadczy te usługi jako podwykonawca.

 

Dla usług budowlanych mechanizm odwrotnego obciążenia ma więc zastosowanie wyłącznie w przypadku świadczenia ich przez podwykonawcę.

 

W przypadku usług budowlanych moment wykonania usługi ustala się na podstawie art. 19a ust. 2 i 3 ustawy o VAT:

Art. 19a

(…)

2. W odniesieniu do przyjmowanych częściowo usług, usługę uznaje się również za wykonaną, w przypadku wykonania części usługi, dla której to części określono zapłatę.

3. Usługę, dla której w związku z jej świadczeniem ustalane są następujące po sobie terminy płatności lub rozliczeń, uznaje się za wykonaną z upływem każdego okresu, do którego odnoszą się te płatności lub rozliczenia, do momentu zakończenia świadczenia tej usługi. Usługę świadczoną w sposób ciągły przez okres dłuższy niż rok, dla której w związku z jej świadczeniem w danym roku nie upływają terminy płatności lub rozliczeń, uznaje się za wykonaną z upływem każdego roku podatkowego, do momentu zakończenia świadczenia tej usługi.

 

Nowe przepisy stosuje się do usług budowlanych wykonanych od 1 stycznia 2017 r.

 

W przypadku usług w zakresie przenoszenia uprawnień do emisji gazów cieplarnianych wykonanych po 1 stycznia 2017 r., dla których zapłata w całości lub w części została dokonana przed wejściem w życie nowych przepisów, a z dniem 1 stycznia 2017 r. podatnikiem przestanie być nabywca zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 8 ustawy, przepis ten stosuje się w brzmieniu do 31 grudnia 2016 r.

 

Przepisy przejściowe regulują także zasady postępowania w przypadku, gdy dostawy towarów lub świadczenia usług dokonano po 1 stycznia 2017 r., jednak przed wejściem w życie nowych przepisów uiszczono na ich poczet zapłatę całości lub części należności. Jeżeli z dniem 1 stycznia 2017 r. podatnikiem stanie się nabywca zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 7 lub 8 ustawy, należy dokonać korekty rozliczenia tej zapłaty – w rozliczeniu za okres, w którym nastąpiła dostawa towaru lub wykonano usługę.

 

Usługi objęte mechanizmem odwrotnego obciążenia w 2017 r. (załącznik nr 14 do ustawy o VAT):

 

Poz.	Symbol PKWiU	Nazwa usługi (grupy usług)
1	bez względu na symbol PKWiU	Usługi w zakresie przenoszenia uprawnień do emisji gazów cieplarnianych, o których mowa w ustawie z dnia 12 czerwca 2015 r. o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych (Dz. U. poz. 1223 oraz z 2016 r. poz. 266, 542, 1579 i 1948)
2	41.00.30.0	Roboty budowlane związane ze wznoszeniem budynków mieszkalnych (prace związane z budową nowych budynków, przebudową lub remontem istniejących budynków)
3	41.00.40.0	Roboty budowlane związane ze wznoszeniem budynków niemieszkalnych (prace związane z budową nowych budynków, przebudową lub remontem istniejących budynków)
4	42.11.20.0	Roboty ogólnobudowlane związane z budową autostrad, dróg, ulic i innych dróg dla pojazdów i pieszych oraz budową pasów startowych
5	42.12.20.0	Roboty ogólnobudowlane związane z budową dróg szynowych i kolei podziemnej
6	42.13.20.0	Roboty ogólnobudowlane związane z budową mostów i tuneli
7	42.21.21.0	Roboty ogólnobudowlane związane z budową rurociągów przesyłowych
8	42.21.22.0	Roboty ogólnobudowlane związane z budową sieci rozdzielczych, włączając prace pomocnicze
9	42.21.23.0	Roboty ogólnobudowlane związane z budową systemów irygacyjnych (kanałów), magistrali i linii wodociągowych, obiektów do uzdatniania wody i oczyszczania ścieków oraz stacji pomp
10	42.21.24.0	Roboty związane z wierceniem studni i ujęć wodnych oraz instalowaniem zbiorników septycznych
11	42.22.21.0	Roboty ogólnobudowlane związane z budową przesyłowych linii telekomunikacyjnych i elektroenergetycznych
12	42.22.22.0	Roboty ogólnobudowlane związane z budową rozdzielczych linii telekomunikacyjnych i elektroenergetycznych
13	42.22.23.0	Roboty ogólnobudowlane związane z budową elektrowni
14	42.91.20.0	Roboty ogólnobudowlane związane z budową nabrzeży, portów, tam, śluz i związanych z nimi obiektów hydrotechnicznych
15	42.99.21.0	Roboty ogólnobudowlane związane z budową obiektów produkcyjnych i górniczych
16	42.99.22.0	Roboty ogólnobudowlane związane z budową stadionów i boisk sportowych
17	42.99.29.0	Roboty ogólnobudowlane związane z budową pozostałych obiektów inżynierii lądowej i wodnej, gdzie indziej niesklasyfikowane
18	43.11.10.0	Roboty związane z rozbiórką i burzeniem obiektów budowlanych
19	43.12.11.0	Roboty związane z przygotowaniem terenu pod budowę, z wyłączeniem robót ziemnych
20	43.12.12.0	Roboty ziemne: roboty związane z kopaniem rowów i wykopów oraz przemieszczaniem ziemi
21	43.13.10.0	Roboty związane z wykonywaniem wykopów i wierceń geologiczno-inżynierskich
22	43.21.10.1	Roboty związane z wykonywaniem instalacji elektrycznych służących bezpieczeństwu
23	43.21.10.2	Roboty związane z wykonywaniem pozostałych instalacji elektrycznych
24	43.22.11.0	Roboty związane z wykonywaniem instalacji wodno-kanalizacyjnych i odwadniających
25	43.22.12.0	Roboty związane z wykonywaniem instalacji cieplnych, wentylacyjnych i klimatyzacyjnych
26	43.22.20.0	Roboty związane z wykonywaniem instalacji gazowych
27	43.29.11.0	Roboty związane z zakładaniem izolacji
28	43.29.12.0	Roboty związane z zakładaniem ogrodzeń
29	43.29.19.0	Pozostałe roboty instalacyjne, gdzie indziej niesklasyfikowane
30	43.31.10.0	Roboty tynkarskie
31	43.32.10.0	Roboty instalacyjne stolarki budowlanej
32	43.33.10.0	Roboty związane z wykładaniem posadzek i oblicowywaniem ścian
33	43.33.21.0	Roboty związane z wykładaniem podłóg i ścian lastryko, marmurem, granitem lub łupkiem
34	43.33.29.0	Pozostałe roboty związane z wykładaniem podłóg i ścian (włączając tapetowanie), gdzie indziej niesklasyfikowane
35	43.34.10.0	Roboty malarskie
36	43.34.20.0	Roboty szklarskie
37	43.39.11.0	Roboty związane z wykonywaniem elementów dekoracyjnych
38	43.39.19.0	Roboty związane z wykonywaniem pozostałych wykończeniowych robót budowlanych, gdzie indziej niesklasyfikowanych
39	43.91.11.0	Roboty związane z wykonywaniem konstrukcji dachowych
40	43.91.19.0	Roboty związane z wykonywaniem pozostałych prac dekarskich
41	43.99.10.0	Roboty związane z zakładaniem izolacji przeciwwilgociowych i wodochronnych
42	43.99.20.0	Roboty związane z montowaniem i demontowaniem rusztowań
43	43.99.30.0	Roboty związane z fundamentowaniem, włączając wbijanie pali
44	43.99.40.0	Roboty betoniarskie
45	43.99.50.0	Roboty związane ze wznoszeniem konstrukcji stalowych
46	43.99.60.0	Roboty związane ze wznoszeniem konstrukcji z cegieł i kamienia
47	43.99.70.0	Roboty związane z montażem i wznoszeniem konstrukcji z elementów prefabrykowanych
48	43.99.90.0	Roboty związane z wykonywaniem pozostałych specjalistycznych robót budowlanych, gdzie indziej niesklasyfikowanych

 

Niezależnie od tego czy podatnik sprzedaje towary z zał. 11 ustawy o VAT, czy też wykonuje usługi wymienione w zał.14 jest zobowiązany do wykazania numeru NIP nabywcy oraz wartości sprzedaży dla każdego kontrahenta w miesięcznej informacji podsumowującej VAT-27. Informację tę od 1 stycznia 2017 r. przesyła się do urzędu skarbowego wyłącznie elektronicznie.

Powyższe wynika z art. 101a ustawy o VAT:

Art. 101a. 1. Podatnicy dokonujący dostawy towarów lub świadczący usługi, dla których podatnikiem jest nabywca, w przypadkach, o których mowa w art. 17 ust. 1 pkt 7 i 8, są obowiązani składać w urzędzie skarbowym zbiorcze informacje o dokonanych dostawach towarów oraz świadczonych usługach, zwane dalej "informacjami podsumowującymi w obrocie krajowym".

2. Informacje podsumowujące w obrocie krajowym składa się za okresy miesięczne za pomocą środków komunikacji elektronicznej w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstał obowiązek podatkowy z tytułu dokonania transakcji.

 

Podatek naliczony dot. WNT, importu usług, odwrotnego obciążenia 2017

Przepisy nowelizacyjne od 1 stycznia 2017 r. zmodyfikowały rozwiązania, które uzależniają powstanie prawa do odliczenia podatku naliczonego od uwzględnienia podatku należnego w prawidłowo sporządzonej deklaracji VAT, w której rozlicza się podatek należny. Zgodnie z nowymi regulacjami, jeżeli rozliczenie zostanie dokonane po upływie 3 miesięcy od zakończenia miesiąca, w którym powstał obowiązek podatkowy, podmiot ma obowiązek wykazać podatek należny w deklaracji składanej za miesiąc powstania obowiązku podatkowego, natomiast podatek naliczony może odliczyć w deklaracji składanej na bieżąco.

Zmiany zostały dokonane w art. 86 ust. 10b pkt 2 lit. b oraz pkt 3:

Art. 86

(…)

10b. Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w przypadkach, o których mowa w:

1) ust. 2 pkt 1 oraz pkt 2 lit. a - powstaje nie wcześniej niż w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzymał fakturę lub dokument celny;

2) ust. 2 pkt 4 lit. c - powstaje zgodnie z ust. 10, pod warunkiem że podatnik:

a) otrzyma fakturę dokumentującą dostawę towarów, stanowiącą u niego wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów, w terminie trzech miesięcy od upływu miesiąca, w którym w odniesieniu do nabytych towarów powstał obowiązek podatkowy,

b) uwzględni kwotę podatku należnego z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów w deklaracji podatkowej, w której jest on obowiązany rozliczyć ten podatek, nie później niż w terminie 3 miesięcy od upływu miesiąca, w którym w odniesieniu do nabytych towarów powstał obowiązek podatkowy;

3) ust. 2 pkt 4 lit. a, b i d - powstaje zgodnie z ust. 10, pod warunkiem że podatnik uwzględni kwotę podatku należnego z tytułu tych transakcji w deklaracji podatkowej, w której jest on obowiązany rozliczyć ten podatek, nie później niż w terminie 3 miesięcy od upływu miesiąca, w którym w odniesieniu do nabytych towarów lub usług powstał obowiązek podatkowy.

 

We wskazanym w powyższym przepisie ust. 2 pkt 4 czytamy:

2. Kwotę podatku naliczonego stanowi:

(…)

4) kwota podatku należnego z tytułu:

a) świadczenia usług, dla którego zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 4 lub 8 podatnikiem jest ich usługobiorca,

b) dostawy towarów, dla której zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 5 lub 7 podatnikiem jest ich nabywca,

c) wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, o którym mowa w art. 9,

d) wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, o którym mowa w art. 11;

 

Regulacje te dotyczą więc podatników dokonujących wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, importu usług oraz dostawy towarów objętych mechanizmem odwrotnego obciążenia.

 

Do art. 86 ustawy dodano również ust. 10i, w którym czytamy:

10i. W przypadku uwzględnienia przez podatnika kwoty podatku należnego w deklaracji podatkowej, w której jest on obowiązany rozliczyć ten podatek, w terminie późniejszym niż określony w ust. 10b pkt 2 lit. b i pkt 3, podatnik może odpowiednio zwiększyć kwotę podatku naliczonego w rozliczeniu za okres rozliczeniowy, w odniesieniu do którego nie upłynął jeszcze termin do złożenia deklaracji podatkowej.

 

 

Ewidencje VAT w 2017 r.

W związku z wprowadzeniem wymogu przekazywania danych z ksiąg podatkowych w formie Jednolitego Pliku Kontrolnego (JPK) od 1 stycznia 2017 r. zmienił się zakres danych, jakie powinna zawierać ewidencja VAT.

 

Zgodnie z art. 109 ust. 3 ustawy o VAT w brzmieniu od 1 stycznia 2017 r., ewidencja VAT powinna zawierać dane niezbędne do prawidłowego sporządzenia deklaracji podatkowej oraz informacji podsumowującej. Przepis ten przed nowelizacją wskazywał jedynie na dane potrzebne do sporządzenia deklaracji podatkowej. 

Ponadto wśród obowiązkowych elementów ewidencji VAT znalazły się dane służące identyfikacji poszczególnych transakcji, takie jak numer NIP kontrahenta polskiego lub unijnego.

W art. 109 ust. 3 ustawy o VAT czytamy:

Art. 109

(….)

3. Podatnicy, z wyjątkiem podatników wykonujących wyłącznie czynności zwolnione od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3 oraz podatników, u których sprzedaż jest zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 lub 9, są obowiązani prowadzić ewidencję zawierającą dane niezbędne do prawidłowego sporządzenia deklaracji podatkowej oraz informacji podsumowującej. Ewidencja powinna zawierać w szczególności dane niezbędne do określenia przedmiotu i podstawy opodatkowania, wysokości kwoty podatku należnego, korekt podatku należnego, kwoty podatku naliczonego obniżającej kwotę podatku należnego, korekt podatku naliczonego, kwoty podatku podlegającej wpłacie do urzędu skarbowego lub zwrotowi z tego urzędu, a także inne dane służące identyfikacji poszczególnych transakcji, w tym numer, za pomocą którego kontrahent jest zidentyfikowany na potrzeby podatku lub podatku od wartości dodanej.

 

Podobnie jak w poprzednim stanie prawnym, prowadzenie ewidencji VAT nie jest wymagane od podatników, u których sprzedaż jest zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 lub 9 ustawy o VAT oraz podatników wykonujących wyłącznie czynności zwolnione od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3 ustawy.

 

Uwaga!

Ewidencje VAT prowadzone przez podatników powinny zostać dostosowane do nowych wymogów już od 1 stycznia 2017 r. Dane w nich zawarte są przekazywane do urzędu skarbowego w formie plików JPK_VAT od 1 lipca 2016 r. przez duże podmioty, a od nowego roku obowiązek ten obejmuje średnich i małych przedsiębiorców. 

 

Czytaj też: Jak prowadzić ewidencje VAT od 1 stycznia 2017 r.?

 

 

Zwrot VAT w terminie przyspieszonym 2017

Ustawa nowelizacyjna wprowadziła istotne modyfikacje w brzmieniu art. 87 ust. 6 ustawy o VAT. Przepis ten określa warunki, których spełnienie uprawnia podatników do otrzymania zwrotu VAT w przyspieszonym, 25-dniowym terminie, który liczony jest od dnia złożenia deklaracji.

Możliwość otrzymania zwrotu nadwyżki podatku naliczonego nad należnym w przyspieszonym terminie od 1 stycznia 2017 r. została ograniczona wyłącznie do sytuacji, gdy łącznie spełnione są wszystkie warunki z poniższego przepisu:

Art. 87

(…)

6. Na wniosek podatnika, złożony wraz z deklaracją podatkową, urząd skarbowy jest obowiązany dokonać zwrotu różnicy podatku, o której mowa w ust. 2, w terminie 25 dni, licząc od dnia złożenia rozliczenia, w przypadku gdy łącznie spełnione są następujące warunki:

1) kwoty podatku naliczonego, wykazane w deklaracji podatkowej, z wyłączeniem kwoty podatku naliczonego lub różnicy podatku, o której mowa w ust. 1, nierozliczonej w poprzednich okresach rozliczeniowych i wykazanej w deklaracji, wynikają z:

a) faktur dokumentujących kwoty należności, które zostały w całości zapłacone za pośrednictwem rachunku bankowego podatnika w banku mającym siedzibę na terytorium kraju albo rachunku podatnika w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, której jest członkiem, wskazanego w zgłoszeniu identyfikacyjnym, o którym mowa w odrębnych przepisach,

b) faktur, innych niż wymienione w lit. a, dokumentujących należności, jeżeli łączna kwota tych należności nie przekracza 15.000 zł,

c) dokumentów celnych, deklaracji importowej oraz decyzji, o których mowa w art. 33 ust. 2 i 3 oraz art. 34, i zostały przez podatnika zapłacone,

d) importu towarów rozliczanego zgodnie z art. 33a, wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, świadczenia usług, dla którego podatnikiem jest ich usługobiorca, lub dostawy towarów, dla której podatnikiem jest ich nabywca, jeżeli w deklaracji podatkowej została wykazana kwota podatku należnego od tych transakcji,

2) kwota podatku naliczonego lub różnicy podatku, o której mowa w ust. 1, nierozliczona w poprzednich okresach rozliczeniowych i wykazana w deklaracji nie przekracza 3.000 zł,

3) podatnik złoży w urzędzie skarbowym dokumenty potwierdzające zapłatę podatku za pośrednictwem rachunku bankowego podatnika albo rachunku podatnika w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, o których mowa w ust. 2,

4) podatnik przez kolejne 12 miesięcy poprzedzających bezpośrednio okres, w rozliczeniu za który występuje z wnioskiem o zwrot w terminie 25 dni:

a) był zarejestrowany jako podatnik VAT czynny,

b) składał za każdy okres rozliczeniowy deklaracje, o których mowa w art. 99 ust. 1-3

- przy czym przepisy ust. 2 zdanie drugie i trzecie, ust. 2a-2c oraz ust. 4a-4f stosuje się odpowiednio

 

 

Przedłużenie terminu zwrotu VAT w 2017 r.

Od 1 stycznia 2017 r. wprowadzono przepisy dotyczące weryfikacji rozliczeń podatkowych podatnika i jego kontrahentów, a co za tym idzie przedłużenia terminu zwrotu VAT. Żądanie wraz z uzasadnieniem w tym zakresie mogą wysunąć organy takie jak m.in. Policja, Centralne Biuro Antykorupcyjne czy Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego.

W art. 87 ustawy o VAT znalazły się nowe ust. 2b i 2c w brzmieniu:

Art. 87

(…)

2b. Weryfikacja zasadności zwrotu różnicy podatku może obejmować sprawdzenie rozliczenia podatnika, rozliczeń innych podmiotów biorących udział w obrocie towarami lub usługami, będącymi przedmiotem rozliczenia podatnika, oraz sprawdzenie zgodności tych rozliczeń z faktycznym przebiegiem transakcji.

2c. Naczelnik urzędu skarbowego przedłuża podatnikowi termin zwrotu różnicy podatku, o którym mowa w ust. 2, 5a i 6, na podstawie żądania zgłoszonego przez Komendanta Głównego Policji, Szefa Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Szefa Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego lub Prokuratora Generalnego w związku z prowadzonym postępowaniem na okres wskazany w żądaniu, nie dłuższy niż 3 miesiące. Żądanie zawiera uzasadnienie. Przepis ust. 2 zdanie trzecie stosuje się odpowiednio.

 

Uwaga!

W art. 10 ustawy nowelizacyjne znalazł się również zapis wskazujący, iż powyższe przepisy stosuje się także do okresów rozliczeniowych przypadających przed 1 stycznia 2017 r.

 

Zmieniono również brzmienie pierwszego zdania art. 87 ust. 2 ustawy o VAT. Przepis ten wskazuje m.in., iż zwrot różnicy podatku może zostać dokonany wyłącznie na rachunek podatnika w banku mającym siedzibę na terytorium kraju albo na rachunek podatnika w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, której jest członkiem. 

 

 

Prawo do kwartalnego rozliczania VAT 2017

Od 1 stycznia 2017 r. rozliczanie VAT za okresy kwartalne jest możliwe wyłącznie w przypadku podmiotów spełniających warunki dla zachowania statusu małego podatnika.

Małym podatnikiem VAT w 2017 r. jest podmiot, u którego wartość sprzedaży brutto w 2016 r. nie przekroczyła równowartości 1.200.000 euro. Kwotę tę przelicza się na złote po średnim kursie ogłoszonym przez NBP na pierwszy dzień roboczy października roku poprzedzającego dany rok podatkowy. Dnia 3.10.2016 r. kurs ogłoszony przez NBP wynosił 4,2976 zł/euro. Oznacza to, iż limit wartości sprzedaży dla małego podatnika w 2017 r. wynosi 5.157.000 zł. W przypadku małych podatników VAT – pośredników limit wartości prowizji lub innych postaci wynagrodzenia wynosi 193.000 zł.

Prawa do kwartalnego rozliczania VAT nie mają też mali podatnicy przez okres pierwszych dwunastu miesięcy od miesiąca rejestracji jako podatnicy VAT czynni. Dotyczy to od 1 stycznia 2017 r. także podatników zarejestrowanych po 30 września 2016 r.

Art. 15 (ustawy zmieniającej) Przepis art. 99 ust. 3a pkt 1 ustawy zmienianej w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, stosuje się do podatników, którzy zostali zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni po dniu 30 września 2016 r. za okresy miesięczne przypadające po dniu 31 grudnia 2016 r.

Kwartalne rozliczanie VAT nie przysługuje również podatnikom, którzy w danym kwartale lub w poprzedzających go czterech kwartałach dokonali dostawy towarów wymienionych w załączniku nr 13 do ustawy o VAT (nie dotyczy to jednak sytuacji, gdy łączna wartość netto tych dostaw nie przekroczyła, w żadnym miesiącu z tych okresów, kwoty 50.000 zł).

 

 

Rejestracja i wykreślanie podmiotów z rejestru podatników VAT 2017

Nowelizacja ustawy o VAT wprowadziła bardziej rygorystyczne zasady rejestrowania podatników VAT czynnych oraz podatników VAT zwolnionych. Nowe przepisy wskazują na dokonywanie przez urzędy skarbowe weryfikacji danych podanych w zgłoszeniu rejestracyjnym oraz dają im prawo do odmowy rejestracji m.in. w przypadku podania fałszywych danych czy braku możliwości skontaktowania się z danym podmiotem.

Zmiany zostały wprowadzone w art. 96 ust. 4 i 4a ustawy:

Art. 96

(…)

4. Naczelnik urzędu skarbowego po weryfikacji danych podanych w zgłoszeniu rejestracyjnym rejestruje podatnika jako "podatnika VAT czynnego", a w przypadku podatników, o których mowa w ust. 3 - jako "podatnika VAT zwolnionego", i na wniosek podatnika potwierdza to zarejestrowanie.

4a. Naczelnik urzędu skarbowego nie dokonuje rejestracji podmiotu jako podatnika VAT bez konieczności zawiadamiania podmiotu, jeżeli:

1) dane podane w zgłoszeniu rejestracyjnym są niezgodne z prawdą lub

2) podmiot ten nie istnieje, lub

3) mimo podjętych udokumentowanych prób nie ma możliwości skontaktowania się z tym podmiotem albo jego pełnomocnikiem, lub

4) podmiot albo jego pełnomocnik nie stawia się na wezwania naczelnika urzędu skarbowego.

Natomiast art. 96 ust. 4b i 4c reguluje kwestię odpowiedzialności solidarnej w przypadku, gdy to pełnomocnik składa zgłoszenie rejestracyjne za podatnika:

4b. W przypadku zarejestrowania podatnika, którego zgłoszenie rejestracyjne zostało złożone przez pełnomocnika, pełnomocnik odpowiada solidarnie wraz z zarejestrowanym podatnikiem do kwoty 500.000 zł za zaległości podatkowe podatnika powstałe z tytułu czynności wykonanych w ciągu 6 miesięcy od dnia zarejestrowania podatnika jako podatnika VAT czynnego.

4c. Przepisu ust. 4b nie stosuje się, jeżeli powstanie zaległości podatkowych nie wiązało się z uczestnictwem podatnika w nierzetelnym rozliczaniu podatku w celu odniesienia korzyści majątkowej.

 

Nowe przepisy precyzują też przesłanki do wykreślenia podmiotu z rejestru podatników VAT. W poprzednim stanie prawnym ustawa o VAT wskazywała jedynie na prawo organu podatkowego do takiego wykreślenia w przypadku stwierdzenia, iż podmiot nie istnieje lub braku możliwości skontaktowania się z nim lub jego pełnomocnikiem. Od 1 stycznia 2017 r. w art. 96 ust. 9-9i ustawy znajduje się szereg zasad dotyczących usuwania podatników z rejestru VAT.

Wykreślenie podmiotu z rejestru podatników VAT od 1 stycznia 2017 r. jest możliwe m.in. w przypadku stwierdzenia, iż wystawiał on fałszywe faktury, zawieszenia działalności na dłużej niż 6 miesięcy lub niezłożenia deklaracji przez kolejnych 6 miesięcy (lub 2 kwartały), a także stwierdzenia, iż podatnik wiedział o nierzetelnym rozliczaniu podatku w celu osiągania korzyści majątkowych przez inne podmioty, które brały udział w tej samej dostawie towaru lub świadczeniu usług.

Nowe przepisy przewidują także możliwość przywrócenia zarejestrowania podatnika, bez konieczności składania zgłoszenia rejestracyjnego, m.in. w przypadku niezwłocznego złożenia zaległych deklaracji, udowodnienia prowadzenia działalności gospodarczej czy udowodnienia, iż wystawienie „fałszywej” faktury odbyło się bez jego wiedzy lub było wynikiem pomyłki.

W przepisach tych czytamy:

Art. 96

(…)

9. Naczelnik urzędu skarbowego wykreśla z urzędu podatnika z rejestru jako podatnika VAT bez konieczności zawiadamiania o tym podatnika, jeżeli:

1) podatnik nie istnieje lub

2) mimo podjętych udokumentowanych prób nie ma możliwości skontaktowania się z podatnikiem albo jego pełnomocnikiem, lub

3) dane podane w zgłoszeniu rejestracyjnym okażą się niezgodne z prawdą, lub

4) podatnik albo jego pełnomocnik nie stawia się na wezwania organu podatkowego lub organu kontroli skarbowej.

9a. Wykreśleniu z urzędu z rejestru jako podatnik VAT podlega także podatnik, który:

1) zawiesił wykonywanie działalności gospodarczej na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej na okres co najmniej 6 kolejnych miesięcy lub

2) będąc obowiązanym do złożenia deklaracji, o której mowa w art. 99 ust. 1, 2 lub 3, nie złożył takich deklaracji za 6 kolejnych miesięcy lub 2 kolejne kwartały, lub

3) składał przez 6 kolejnych miesięcy lub 2 kolejne kwartały deklaracje, o których mowa w art. 99 ust. 1, 2 lub 3, w których nie wykazał sprzedaży lub nabycia towarów lub usług z kwotami podatku do odliczenia, lub

4) wystawiał faktury lub faktury korygujące, dokumentujące czynności, które nie zostały dokonane, lub

5) prowadząc działalność gospodarczą wiedział lub miał uzasadnione podstawy do tego, aby przypuszczać, że dostawcy lub nabywcy biorący udział pośrednio lub bezpośrednio w dostawie tego samego towaru lub usługi uczestniczą w nierzetelnym rozliczaniu podatku w celu odniesienia korzyści majątkowej

- z zastrzeżeniem ust. 9b-9f.

9b. Jeżeli podatnik, o którym mowa w ust. 9a pkt 1, w okresie zawieszenia działalności gospodarczej będzie wykonywał czynności, o których mowa w art. 5 ust. 1, jest on obowiązany przed dniem:

1) zawieszenia działalności gospodarczej albo

2) rozpoczęcia wykonywania takich czynności w okresie zawieszenia działalności gospodarczej

- zawiadomić o tym właściwego naczelnika urzędu skarbowego, wskazując okres, w którym będzie wykonywał te czynności.

9c. W przypadku złożenia zawiadomienia, o którym mowa w ust. 9b, naczelnik urzędu skarbowego nie wykreśla podatnika z rejestru albo przywraca zarejestrowanie podatnika jako podatnika VAT na okres wskazany w zawiadomieniu. Jeżeli okres wskazany w zawiadomieniu jest krótszy od okresu zawieszenia działalności gospodarczej, przepis ust. 9a pkt 1 stosuje się odpowiednio.

9d. Przepis ust. 9a pkt 2 nie ma zastosowania, w przypadku gdy w wyniku wezwania przez właściwego dla podatnika naczelnika urzędu skarbowego podatnik udowodni, że prowadzi opodatkowaną działalność gospodarczą oraz złoży niezwłocznie brakujące deklaracje.

9e. Przepis ust. 9a pkt 3 nie ma zastosowania, w przypadku gdy niewykazanie sprzedaży lub nabycia towarów lub usług z kwotami podatku do odliczenia wynikało, zgodnie z wyjaśnieniami podatnika, ze specyfiki prowadzonej działalności gospodarczej.

9f. Przepis ust. 9a pkt 4 nie ma zastosowania, w przypadku gdy wystawienie faktury lub faktury korygującej było wynikiem pomyłki lub nastąpiło bez wiedzy podatnika.

9g. Podatnik, o którym mowa w ust. 9a pkt 1, zostaje zarejestrowany bez konieczności składania zgłoszenia rejestracyjnego ponownie jako podatnik VAT z dniem wznowienia wykonywania działalności gospodarczej, ze statusem takim, jaki posiadał przed dniem zawieszenia tej działalności.

9h. Naczelnik urzędu skarbowego przywraca zarejestrowanie podatnika, o którym mowa w ust. 9 i ust. 9a pkt 2, jako podatnika VAT czynnego bez konieczności składania zgłoszenia rejestracyjnego, jeżeli podatnik udowodni, że prowadzi opodatkowaną działalność gospodarczą oraz, w przypadku niezłożenia deklaracji pomimo takiego obowiązku, niezwłocznie złoży brakujące deklaracje.

9i. Naczelnik urzędu skarbowego przywraca zarejestrowanie podatnika, o którym mowa w ust. 9a pkt 4, bez konieczności składania zgłoszenia rejestracyjnego, jako podatnika VAT ze statusem takim, jaki posiadał przed dniem wykreślenia, jeżeli podatnik wykaże, że prowadzi działalność gospodarczą, a wystawienie faktury lub faktury korygującej, o których mowa w ust. 9a pkt 4, było wynikiem pomyłki lub nastąpiło bez wiedzy podatnika.

 

W art. 96 ust. 10-10c znowelizowanej ustawy o VAT znalazły się również zasady rejestrowania i wykreślania podatników VAT zwolnionych:

Art. 96

(…)

10. Podatnicy zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, u których następnie sprzedaż została zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 lub którzy następnie zgłosili, że będą wykonywać wyłącznie czynności zwolnione od podatku na podstawie art. 43, pozostają w rejestrze jako podatnicy VAT zwolnieni.

10a. Przepis ust. 10 stosuje się odpowiednio, jeżeli w składanych przez 6 kolejnych miesięcy lub 2 kolejne kwartały deklaracjach, o których mowa w art. 99 ust. 1, 2 lub 3, podatnik wykazał wyłącznie sprzedaż zwolnioną od podatku.

10b. Przepisu ust. 10 nie stosuje się, jeżeli ze złożonych wyjaśnień w związku z okolicznościami wskazanymi w ust. 10a wynika, że brak wykazanej w deklaracjach sprzedaży innej niż zwolniona od podatku związany jest ze specyfiką prowadzonej działalności gospodarczej, a nie z zaprzestaniem wykonywania sprzedaży innej niż zwolniona od podatku.

10c. Naczelnik urzędu skarbowego przywraca zarejestrowanie podatnika jako podatnika VAT czynnego, bez konieczności składania zgłoszenia rejestracyjnego, jeżeli podatnik wykaże, że brak wykazanej w deklaracjach sprzedaży innej niż zwolniona od podatku związany jest ze specyfiką prowadzonej działalności gospodarczej, a nie z zaprzestaniem wykonywania sprzedaży innej niż zwolniona od podatku.

 

 

Odpowiedzialność pełnomocnika 2017

Jak wskazaliśmy w części poradnika dotyczącej rejestracji i wykreślania podmiotów z rejestru podatników VAT, od 1 stycznia 2017 r. zgodnie z art. 96 ust. 4b ustawy o VAT, w przypadku złożenia zgłoszenia rejestracyjnego przez pełnomocnika, pełnomocnik ten w ciągu pierwszych 6 miesięcy odpowiada solidarnie za zaległości podatkowe podatnika – do kwoty 500.000 zł. Ustawa nowelizacyjna wprowadza także zmiany w przepisach Ordynacji podatkowej – nowy art. 117c wskazuje na zakres odpowiedzialności pełnomocnika w takim przypadku:

Art. 117c.  Pełnomocnik, o którym mowa w art. 96 ust. 4b ustawy o podatku od towarów i usług, odpowiada całym swoim majątkiem solidarnie z podatnikiem za zaległości podatkowe podatnika powstałe z tytułu czynności wykonanych w ciągu 6 miesięcy od dnia zarejestrowania podatnika jako podatnika VAT czynnego, na zasadach określonych w przepisach o podatku od towarów i usług. Przepisu art. 107 § 2 nie stosuje się.

 

Ponadto zmieniono również brzmienie art. 118 § 1 tego aktu prawnego:

Art. 118. § 1. Nie można wydać decyzji o odpowiedzialności podatkowej osoby trzeciej, jeżeli od końca roku kalendarzowego, w którym powstała zaległość podatkowa, upłynęło 5 lat, a w przypadku, o którym mowa:

1) w art. 117b § 1 - jeżeli od końca roku kalendarzowego, w którym miała miejsce dostawa towarów, upłynęły 3 lata;

2) w art. 117c - jeżeli od końca roku kalendarzowego, w którym upływa 6- miesięczny okres od dnia zarejestrowania podatnika jako podatnika VAT czynnego, upłynęły 3 lata.

 

 

Nierzetelne rozliczanie podatku VAT – sankcje 2017

Od 1 stycznia 2017 r. w ustawie o VAT znalazł się nowy rozdział „Dodatkowe zobowiązanie podatkowe”. Określa on procedurę postępowania w przypadku stwierdzenia, iż podatnik nie złożył deklaracji podatkowej i nie wpłacił zobowiązania podatkowego lub w złożonej deklaracji wykazał zawyżoną kwotę zwrotu podatku lub zaniżone zobowiązanie. Organ podatkowy w takim wypadku ma prawo ustalić dodatkowe zobowiązanie podatkowe wynoszące 30% kwoty zaniżenia lub zawyżenia zwrotu różnicy podatku, zwrotu podatku naliczonego lub różnicy podatku do obniżenia podatku należnego za następne okresy rozliczeniowe.

Czytamy o tym w art. 112b ust. 1 ustawy o VAT:

Art. 112b. 1. W razie stwierdzenia, że podatnik:

1) w złożonej deklaracji podatkowej wykazał:

a) kwotę zobowiązania podatkowego niższą od kwoty należnej,

b) kwotę zwrotu różnicy podatku lub kwotę zwrotu podatku naliczonego wyższą od kwoty należnej,

c) kwotę różnicy podatku do obniżenia kwoty podatku należnego za następne okresy rozliczeniowe wyższą od kwoty należnej,

d) kwotę zwrotu różnicy podatku, kwotę zwrotu podatku naliczonego lub kwotę różnicy podatku do obniżenia kwoty podatku należnego za następne okresy rozliczeniowe, zamiast wykazania kwoty zobowiązania podatkowego podlegającej wpłacie do urzędu skarbowego,

2) nie złożył deklaracji podatkowej oraz nie wpłacił kwoty zobowiązania podatkowego

- naczelnik urzędu skarbowego lub organ kontroli skarbowej określa odpowiednio wysokość tych kwot w prawidłowej wysokości oraz ustala dodatkowe zobowiązanie podatkowe w wysokości odpowiadającej 30% kwoty zaniżenia zobowiązania podatkowego albo kwoty zawyżenia zwrotu różnicy podatku, zwrotu podatku naliczonego lub różnicy podatku do obniżenia podatku należnego za następne okresy rozliczeniowe.

 

Po spełnieniu warunków określonych w art. 112b ust. 2 dodatkowe zobowiązanie podatkowe może zostać obniżone do 20%. Taka „złagodzona” sankcja dotyczy głównie przypadków, gdy podatnik po zakończeniu kontroli podatkowej lub w trakcie postępowania kontrolnego dokona dobrowolnie korekty deklaracji i wpłaci zaległy podatek. 

Art. 112b

(…)

2. Jeżeli po zakończeniu kontroli podatkowej albo w trakcie prowadzonego postępowania kontrolnego w przypadkach, o których mowa w:

1) ust. 1 pkt 1, podatnik złożył korektę deklaracji uwzględniającą stwierdzone nieprawidłowości i wpłacił kwotę zobowiązania podatkowego lub zwrócił nienależną kwotę zwrotu,

2) ust. 1 pkt 2, podatnik złożył deklarację podatkową i wpłacił kwotę zobowiązania podatkowego

- wysokość dodatkowego zobowiązania podatkowego wynosi 20% kwoty zaniżenia zobowiązania podatkowego albo kwoty zawyżenia zwrotu różnicy podatku, zwrotu podatku naliczonego lub różnicy podatku do obniżenia podatku należnego za następne okresy rozliczeniowe.

 

Natomiast art. 112b ust. 3 ustawy określa sytuacje, w których organ podatkowy odstępuje od nałożenia na podatnika dodatkowego zobowiązania podatkowego:

Art. 112b

(…)

3. Przepisów ust. 1 nie stosuje się:

1) jeżeli przed dniem wszczęcia kontroli podatkowej przez naczelnika urzędu skarbowego lub postępowania kontrolnego przez organ kontroli skarbowej podatnik:

a) złożył odpowiednią korektę deklaracji podatkowej albo

b) złożył deklarację podatkową z wykazanymi kwotami podatku

- oraz wpłacił na rachunek urzędu skarbowego kwotę wynikającą ze złożonej deklaracji albo korekty deklaracji podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę;

2) w zakresie ustalania dodatkowego zobowiązania podatkowego, w przypadku gdy zaniżenie kwoty zobowiązania podatkowego lub zawyżenie kwoty zwrotu różnicy podatku, zwrotu podatku naliczonego lub różnicy podatku do obniżenia podatku należnego za następne okresy rozliczeniowe, wiąże się z:

a) popełnionymi w deklaracji błędami rachunkowymi lub oczywistymi omyłkami,

b) nieujęciem podatku należnego lub podatku naliczonego w rozliczeniu za dany okres rozliczeniowy, a podatek należny lub podatek naliczony został ujęty w poprzednich okresach rozliczeniowych lub w okresach następnych po właściwym okresie rozliczeniowym, jeżeli nastąpiło to przed dniem wszczęcia kontroli podatkowej przez naczelnika urzędu skarbowego lub postępowania kontrolnego przez organ kontroli skarbowej;

3) w zakresie ustalenia dodatkowego zobowiązania podatkowego w stosunku do osób fizycznych, które za ten sam czyn ponoszą odpowiedzialność za wykroczenie skarbowe albo za przestępstwo skarbowe.

 

Nowe przepisy przewidują także możliwość nałożenia dodatkowego zobowiązania podatkowego w wysokości 100% w przypadku tzw. oszustw podatkowych związanych m.in. z wystawianiem „pustych” faktur, wystawianiem faktur przez podmiot nieistniejący czy podawaniem kwot niezgodnych z rzeczywistością. Procedurę postępowania w takim wypadku reguluje art. 112c ustawy:

Art. 112c. W zakresie, w jakim w przypadkach, o których mowa w art. 112b ust. 1 pkt 1 oraz ust. 2 pkt 1, odpowiednio zaniżona kwota zobowiązania podatkowego, zawyżona kwota zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego, zawyżona kwota różnicy podatku do obniżenia kwoty podatku należnego za następne okresy rozliczeniowe, lub wykazanie kwoty zwrotu różnicy podatku lub kwoty zwrotu podatku naliczonego, lub kwoty różnicy podatku do obniżenia za następne okresy rozliczeniowe, w miejsce wykazania kwoty zobowiązania podatkowego podlegającego wpłacie na rachunek urzędu skarbowego, wynikają w całości lub w części z obniżenia kwoty podatku należnego o kwoty podatku naliczonego wynikające z faktur, które:

1) zostały wystawione przez podmiot nieistniejący,

2) stwierdzają czynności, które nie zostały dokonane - w części dotyczącej tych czynności,

3) podają kwoty niezgodne z rzeczywistością - w części dotyczącej tych pozycji, dla których podane zostały kwoty niezgodne z rzeczywistością,

4) potwierdzają czynności, do których mają zastosowanie przepisy art. 58 i art. 83 Kodeksu cywilnego - w części dotyczącej tych czynności

- wysokość dodatkowego zobowiązania podatkowego w części dotyczącej podatku naliczonego wynikającego z powyższych faktur wynosi 100%.

 

Przepisy dotyczące dodatkowego zobowiązania podatkowego dotyczą wyłącznie okresów rozliczeniowych następujących od 1 stycznia 2017 r.