Od 1 lipca 2016 r. wejdą w życie przepisy, które zobowiążą podatników prowadzących księgi podatkowe przy użyciu programów komputerowych do przekazywania danych do e-kontroli w formie jednolitego pliku kontrolnego (JPK). Ministerstwo Finansów na oficjalnej stronie internetowej opublikowało siedem struktur JPK. Obejmą one: księgi rachunkowe, ewidencję przychodów, wyciągi bankowe, magazyn, podatkową księgę przychodów i rozchodów, faktury oraz ewidencję zakupu i sprzedaży VAT. Wytyczne na temat obowiązku przesyłania całości lub części ksiąg do e-kontroli znajdą się w art. 193a § 1 znowelizowanej ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz.U. z 2015 r., poz. 613).

Dane w formie JPK będzie trzeba udostępniać do e-kontroli na wezwanie organu podatkowego w trakcie kontroli podatkowej lub skarbowej, postępowania podatkowego i czynności sprawdzających. Wyjątkiem będą rejestry VAT – te będzie trzeba przesyłać do urzędu skarbowego w formie JPK bez wezwania, do 25. dnia każdego miesiąca za miesiąc poprzedni. Pierwotnie nie przewidywano wprowadzenia takiego obowiązku w kwestii rejestrów VAT. Zmiany w tym względzie zostały wprowadzone za sprawą ustawy z 13 maja 2016 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2016 r. poz. 846). Wytyczne dotyczące przesyłania ewidencji VAT w formie JPK znajdą się w art. 82 § 1b Ordynacji podatkowej – przepis ten zostanie dodany do tejże ustawy z dniem 1 lipca 2016 r.

Na wprowadzenie jednolitego pliku kontrolnego ustawodawca przewidział okres przygotowawczy dla małych i średnich przedsiębiorców oraz mikroprzedsiębiorców. Zgodnie z art. 29 ustawy z dnia 10.09.2015 r. o zmianie ustawy - Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2015 r. poz. 1649), bezwzględny obowiązek przesyłania danych do e-kontroli w formie JPK obejmie tych podatników od 1 lipca 2018 r. W okresie od 1 lipca 2016 r. do 30 czerwca 2018 r. będą oni mogli przesyłać księgi w tej formie dobrowolnie.

W przypadku przesyłania ewidencji VAT w formie JPK okres przygotowawczy został znacznie skrócony. Zgodnie z art. 6 ustawy z 13 maja 2016 r., mali i średni przedsiębiorcy będą musieli przesyłać rejestry VAT do urzędu skarbowego począwszy od 1 stycznia 2017 r., natomiast mikroprzedsiębiorcy – od 1 stycznia 2018 r.

Art. 104-106 ustawy z dnia 2.07.2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej definiują pojęcia mikroprzedsiębiorcy oraz małego i średniego przedsiębiorcy:

Art. 104. Za mikroprzedsiębiorcę uważa się przedsiębiorcę, który w co najmniej jednym z dwóch ostatnich lat obrotowych:

1) zatrudniał średniorocznie mniej niż 10 pracowników oraz

2) osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w złotych 2 milionów euro, lub sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w złotych 2 milionów euro.

Art. 105. Za małego przedsiębiorcę uważa się przedsiębiorcę, który w co najmniej jednym z dwóch ostatnich lat obrotowych:

1) zatrudniał średniorocznie mniej niż 50 pracowników oraz

2) osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w złotych 10 milionów euro, lub sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w złotych 10 milionów euro.

Art. 106. Za średniego przedsiębiorcę uważa się przedsiębiorcę, który w co najmniej jednym z dwóch ostatnich lat obrotowych:

1) zatrudniał średniorocznie mniej niż 250 pracowników oraz

2) osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w złotych 50 milionów euro, lub sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w złotych 43 milionów euro.

Oznacza to, iż bezwzględny obowiązek przesyłania wyciągów z ksiąg i dowodów księgowych w formie JPK od 1 lipca 2016 r. obejmie tzw. dużych przedsiębiorców. Należy jednak podkreślić, iż podatnicy niebędący przedsiębiorcami w rozumieniu ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, którzy prowadzą księgi podatkowe przy użyciu programów komputerowych, również będą musieli przesyłać dane do e-kontroli w formie JPK od 1 lipca 2016 r. Dotyczy to m.in. stowarzyszeń, wyższych uczelni czy fundacji. W art. 193a § 1 znowelizowanej Ordynacji podatkowej nie ma bowiem żadnej wzmianki o tym, jakoby obowiązek tworzenia i przekazywania danych w formie JPK dotyczył tylko przedsiębiorców. Z kolei wspomniany art. 29 ustawy z 10.09.2015 r. w brzmieniu od 1 lipca 2016 r. wskazuje na czasowe zwolnienie z tego obowiązku wyłącznie mikroprzedsiębiorców oraz małych i średnich przedsiębiorców. Zatem każdy podmiot nieposiadający takiego statusu będzie musiał tworzyć i przekazywać JPK do e-kontroli już od 1 lipca 2016 r. niezależnie od wielkości.

Uwaga!

Obowiązkiem tworzenia i przekazywania JPK od 1 lipca 2016 r. zostanie objęty każdy podmiot prowadzący księgi podatkowe przy użyciu programów komputerowych, który nie posiada statusu mikroprzedsiębiorcy, małego przedsiębiorcy lub średniego przedsiębiorcy. Oznacza to, iż JPK będą musieli przekazywać tzw. duzi przedsiębiorcy, ale też podmioty niebędące przedsiębiorcami w rozumieniu ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

Więcej o JPK czytaj w naszym Poradniku

Obecnie producenci oprogramowania intensywnie pracują nad aktualizacjami swoich systemów. Należy jednak podkreślić, iż wprowadzenie obowiązku przesyłania danych w postaci jednolitego pliku kontrolnego to nie tylko zmiany w oprogramowaniu – to konieczność wprowadzenia w firmie zupełnie nowych procedur, często poprzedzonego audytem całej działalności. Już za kilka miesięcy mali i średni przedsiębiorcy zaczną mieć nowy, comiesięczny obowiązek – przesyłanie do urzędu skarbowego rejestrów VAT. Oznacza to regularne, dodatkowe czynności, do których firma musi się odpowiednio przygotować. Wielu przedsiębiorców decyduje się skorzystać z pomocy specjalisty zajmującego się wdrożeniem oprogramowania i wsparciem firm w efektywnym wykorzystywaniu nowych rozwiązań. Warto pomyśleć o tym już dziś, aby pracownicy mieli wystarczająco dużo czasu na nauczenie się nowych zasad, przyswojenie wiedzy i wykorzystanie jej w praktyce.

Oprogramowanie dla firm z kompleksowym wdrożeniem – zobacz naszą ofertę

Uwaga! Zmiany!

Minister Finansów w dniu 20.06.2016 wydal interpretację ogólną dot. Jednolitego Pliku Kontrolnego, która została opublikowana w dniu 2016.06.21. Interpretacja rozwiewa wątpliwości, jak przepisy dot. JPK mają stosować podmioty niebędące przedsiębiorcami. Pomimo że z przepisu wynikają poszczególne obowiązki dla tych jednostek, na podstawie pisma będą one stosowały okresy przejściowe przewidziane dla mikroprzedsiębiorców, małych przedsiębiorców i średnich przedsiębiorców.

Zobacz też: Interpretacja ogólna MF dotycząca JPK